Κώστας Ανανίδας: Η τέχνη – όπως και η ιστορία – κύκλους κάνει

Αδιαφορώ αν μέσα σ’ αυτό το κλίμα η προσήλωση στα διδάγματα των δασκάλων μου και η εμμονή στην παραδοσιακή Τέχνη φαίνεται παρωχημένη αντίληψη. Όχι μόνο για αυτήν την εσωτερική ικανοποίηση που νιώθω τις ατέλειωτες ώρες του εργαστηρίου, αλλά γιατί ξέρω πως η ιστορία κύκλους κάνει….

Αντιλαμβάνομαι το γλυπτό, στατικό και σιωπηλό να ζωντανεύει τον χώρο στον οποίο εντάσσεται με την παρουσία του. Οι ρυθμικές εναλλαγές των φωτεινών επιπέδων με τα σκιερά να αναδεικνύουν μια συμφωνία τόνων πάνω στο σώμα του έργου. Την διάσταση του χρόνου να γίνεται και αυτή αισθητή με την περιήγηση γύρω από το έργο για την ανάγνωσή του. Ως ποιητική που εκφράζεται με την σμίλευση ή το πλάσιμο του αδρανούς υλικού.

Στον γεωγραφικό χώρο που ορίζεται ευρύτερα από την λεκάνη της Μεσογείου, πολύ δε περισσότερο στην Ελλάδα, δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια τριών χιλιετιών σημαντικά έργα για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Οι κλιματολογικές συνθήκες και το φως (που βιώνουμε και σήμερα) επηρέασαν την διαμόρφωση του ύφους. Η ομορφιά των έργων οφείλει πολλά στην σαφήνεια της μορφής ενώ χαρακτηριστική είναι η λιτότητα των μέσων.

Κυρίαρχο θέμα στη γλυπτική ανά τους αιώνες αυτούς υπήρξε η ανθρώπινη φιγούρα. Με σεβασμό και θαυμασμό στην κληρονομιά της ανθρωποκεντρικής θεματογραφικής παράδοσης προσπαθώ να αναπτυχθώ ως καλλιτέχνης. Από την «άκαμπτη» μετωπικότητα της Δαιδαλικής εποχής και των αρχαϊκών κούρων, στην «κίνηση» της Φειδιακής τέχνης και από εκεί στην «παλλόμενη» φόρμα της  ελληνιστικής περιόδου έχουν αποτυπωθεί μέσα μου άπειρες εικόνες πρότυπα. Την δεκαετία του ’80 στα χρόνια των σπουδών μου στην Σχολή Καλών Τεχνών από τους δάσκαλους Δημήτρη Καλαμάρα στην γλυπτική και Μαρίνα Λαμπράκη Πλάκα στην ιστορία της Τέχνης, γνώρισα την ουμανιστική παράδοση της Αναγέννησης και την γλυπτική του Ροντέν.

Έμαθα πως όλοι οι αξιοσημείωτοι δημιουργοί μιμήθηκαν την Φύση σπουδάζοντας το μέτρο και τον ρυθμό της. Αυτές οι γνώσεις έχουν παγιωθεί στη μνήμη και δίνουν νόημα στην εργασία μου μέχρι σήμερα.

Παρακολουθώ με προβληματισμό τις διαρκείς μεταλλάξεις που υφίστανται οι εικαστικές τέχνες στην εποχή μας: δεν υπάρχουν όρια στην έκφραση και είναι δύσκολο να προσδιορισθεί το αντικείμενο ως έργο Τέχνης καθώς η σύνθεση έχει γίνει υποκειμενική υπόθεση.

Σε αυτό που προβάλλεται διεθνώς ως σύγχρονη Τέχνη (στις Biennale, στις art fairs κλπ.) η ευρεσιτεχνία είναι η δεσπόζουσα αξία. Αυτός ο προσανατολισμός έχει ως συνέπεια την επίδειξη και την υπερβολή ενώ τα περισσότερα έργα που εκτίθενται έχουν ημερομηνία λήξης. Η κριτική δεν μπορεί να ασκηθεί με τους όρους του σχεδίου, του πλασίματος και της σύνθεσης επομένως ερμηνεύει την εικόνα καταφεύγοντας σε φιλολογικούς στοχασμούς. Η σημερινή καλλιτεχνική παιδεία στις σχολές απαξιώνει την σπουδή εκ του φυσικού, την παρατήρηση και την εξάσκηση της όρασης. Όλα αυτά με την εποπτεία της τρέχουσας αισθητικής που επιβάλλει ως σημείο αναφοράς στους νέους δημιουργούς την φάρσα του Duchamp με τον ουρητήρα.

Info:

Ο Κώστας Ανανίδας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1964. Σπούδασε γλυπτική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (1983-’88) με δασκάλους τους Δημήτρη Καλαμάρα και Βασίλη Παπαϊωάννου. Έχει πραγματοποιήσει 4 ατομικές εκθέσεις. Έργα του υπάρχουν σε ιδιωτικές συλλογές και σε δημόσιους χώρους όπως το μνημείο ηρώων δήμου Σπάρτης και το μνημείο για την «γυναίκα του ναυτικού» στο Γαλαξίδι.