Η ιστορία του Επιβάτη μοιάζει πολύ με ιψενικό δράμα, με ένα σκοτεινό αίνιγμα λαβυρινθώδους μορφής, συνδέεται με απώλειες, με εφιάλτες, με μνήμες που αρνούνται να εγκαταλείψουν τον πρωταγωνιστή του Κόρμακ Μακάρθι. Είναι η ιστορία μιας ζωής και ενός ανθρώπου στο μεταίχμιο, σε ένα μετέωρο βήμα, σε μια κρίσιμη στιγμή όπου όλα είναι εύθραυστα και μοιάζουν να κρέμονται από μια κλωστή. Ένας άνδρας έχει διαχειριστεί την οδύνη λόγω της αδερφής του και έχει εγκαταλείψει την προηγούμενη επαγγελματική του σταδιοδρομία για να αφοσιωθεί ως δύτης διάσωσης. Οι στροβιλισμοί του μυαλού πετυχαίνουν περίεργα παιχνίδια και τον οδηγούν σε επισφαλείς καταστάσεις. Και το δεύτερο χτύπημα στην ψυχολογία του δεν θα αργήσει. Ο ήρωας του Μακ Κάρθυ είναι ένας άνδρας άστατος στις συμπεριφορές, ένας άνθρωπος χαμένος στο είναι του και το μέλλον του και μοιάζει πολύ με εκείνα τα πρόσωπα που ζωγράφιζε ο Αμερικανός Έντουαρ Χόπερ στους πίνακές του.
Ένας χαμένος άνδρας στο έλεος της μοίρας που πάντα χτυπάει δύο φορές
Αμίλητος εκεί δεν θέλει και ομιλητικός εκεί που θέλει συγχρωτίζεται με ανθρώπους που δεν μπορούν να του προσφέρουν διέξοδο, άνθρωποι που αδυνατούν να τον συμβουλέψουν σωστά, άνθρωποι που βρίσκονται στην ίδια δίνη με εκείνον, άνθρωποι πορσελάνινοι. Όταν αποφασίζει να αλλάξει ρότα και να γίνει δύτης διάσωσης έχει ήδη διαπράξει το σφάλμα της λάθος επιλογής και της μη ώριμης σκέψης, τα κριτήριά του είναι εντελώς επιφανειακά και δεν υπόκεινται σε κάποια μορφής ανάλυση ώστε να αποφευχθούν τα όσα θα ακολουθήσουν αργότερα. Άρα ο ήρωας εμφανίζει ήδη τα σημάδια μιας ψυχολογικής απάθειας απέναντι στα μελλούμενα. Μοιάζει το καράβι της ζωής του να πορεύεται χωρίς κάποιον στο τιμόνι και ο ίδιος έρμαιο και φτερό στον άνεμο αναζητά το δικό του αγκυροβόλι.
Από την μία η απώλεια της αδερφής του που τον στοιχειώνει και από την άλλη το φάντασμα του νεκρού πατέρα του που καραδοκεί όταν έρχεται αντιμέτωπος με το ναυάγιο τον οδηγούν σε μια συνθήκη αβεβαιότητας αλλά και επικινδυνότητας. Είναι ένας επιβάτης που απουσιάζει από την έρευνά του αλλά παράλληλα είναι και ο ίδιος χαμένος επιβάτης στο δικό του τρένο, ένα τρένο που πορεύεται δίχως πυξίδα και δίχως συντεταγμένες. Ο Ρόμπερτ Γουέστερν είναι ενδεχομένως η μέση μορφή Αμερικανού με την οποία ήρθε σε επαφή ο Μακάρθι, ένα πρόσωπο που μοιάζει να πρωταγωνιστεί και στα άλλα του μυθιστορήματα με άλλο προσωπείο. Εξάλλου, το βιβλίο αυτό αποτελεί μέρος ενός δίπτυχου που ολοκληρώνεται με το άλλο βιβλίο με τίτλο Στέλλα Μάρις, που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Gutenberg και αυτό σε εξαιρετική μετάφραση του Γιώργου Κυριαζή.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι εισαγωγές των κεφαλαίων με ιταλικά γράμματα είναι το υποσυνείδητο που εργάζεται υπόγεια και του θυμίζει τα όσα ο νους επιθυμεί διακαώς να κρύψει. Ο Μακάρθι ασχολείται διεξοδικά με την ψυχολογία του ήρωά του και αναζητά να του βρει δεκανίκια να κρατηθεί όταν στη ζωή του συμβαίνουν διάφορα περίεργα που συνεχώς τον αναστατώνουν και τον αποσυντονίζουν. Λίγο το ποτό, λίγο οι κακές παρέες και λίγο η ανισορροπία που τον διακρίνει ως χαρακτήρα δείχνουν ήδη το μονοπάτι μέσα από το οποίο θα περάσει. Τα φορτία που κουβαλά δεν είναι μόνο κυριολεκτικά είναι και μεταφορικά, είναι βάρη ψυχικά που θέλει να ξεφορτωθεί και αδυνατεί για αυτό και επιλέγει ως πρώτη κίνηση να αφαιρέσει τα πραγματικά και φυσικά στρεφόμενος στην ασχολία του δύτη διάσωσης. Και όμως εκεί τον περιμένει δύσκολος καιρός καθώς το πολιτικό φάσμα της Αμερικής που καθρεφτίζεται στον πατέρα του θα είναι αποκαλυπτικό και εκκωφαντικό σαν ατομική βόμβα.
“Αν υπήρχε παράδεισος, δεν θα ήταν θεμελιωμένος πάνω στα σφαδάζοντα σώματα των κολασμένων; Τέλος, είπε ότι ο Θεός δεν ενδιαφερόταν για τη θεολογία μας, αλλά μόνο για τη σιωπή μας”. Ο Μακάρθι δίκαια και εύλογα μας θέτει και αναδεικνύει το κάδρο της θρησκείας και της πίστης, μια προέκταση της ζωής του πρωταγωνιστή του που κομίζει νέα διάσταση στα όσα εκτυλίσσονται. Είναι άραγε η ζωή του βασισμένη σε μια πίστη σε κάτι καλύτερο από αυτό που του τυχαίνει και είναι ικανός να πιστέψει στην αλλαγή; Και προκύπτει και το ερώτημα της σχέσης του με τον πατέρα του σαν η σκιά του έρχεται και τον επισκέπτεται σε ανύποπτο χρόνο. Έχει αφήσει άραγε ανοιχτούς λογαριασμούς με το παρελθόν της οικογένειάς του; Ο Μπομπ Γουέστερν είναι ένας αινιγματικός και μυστηριώδης χαρακτήρας και η κατάθεση των γεγονότων και των προσώπων που τον περιτριγυρίζουν μας δείχνει πολλά.
Οι επιρροές του Μακάρθι από τη μεγάλη και εμβληματική γενιά των Αμερικανών λογοτεχνών όπως ο Φώκνερ, ο Χέμινγουεϊ και ο Στάινμπεκ είναι σαφής και τα όσα καταθέτει ο συγγραφέας στα νέα βιβλία θυμίζουν τόσο τα δικά του παλαιότερα αλλά και εκείνα των ονομάτων που αναφέρθηκαν. Σκληρή πραγματικότητα και ωμές αλήθειες, ανθρώπινα δράματα και απώλειες, συνεχείς αγωνίες και ενοχές ενώ η ζωή θέτει τα δικά της αδυσώπητα ερωτήματα και αναζητά τις δικές της απαντήσεις με τέτοιο επιτακτικό τρόπο που δεν αφήνει την πολυτέλεια του χρόνου να βασιλέψει. Στο βασίλειο της ζωής, οι αποφάσεις είναι η ίδια η διαδρομή της και ο Μακάρθι εκεί τοποθετεί τον Γουέστερν για να δούμε και εμείς πού θα καταλήξει τελικά.
Απόσπασμα από το βιβλίο
«Έχω δει ολόκληρες οικογένειες εδώ που μόνο ως παραισθήσεις θα μπορούσαν να ερμηνευτούν. Ορδές ηλιθίων να τρεκλίζουν στους δρόμους με τα σάλια τους να τρέχουν. Λέγοντας ασυναρτησίες. Και φυσικά δεν υπάρχει ανοησία αρκετά παλαβή ή ολέθρια ώστε να ξεφύγει από την ενεργό συμμετοχή τους»
