Το Βλέμμα του Οδυσσέα: Η ιστορική ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου για μια βαλκανική περιπλάνηση

Ένας ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης, που στο σενάριο αναφέρεται ως A. έρχεται στην Ελλάδα αναζητώντας τρεις μπομπίνες ανεμφάνιστου φιλμ των αδελφών Μανάκη, των πρωτοπόρων κινηματογραφιστών που έφεραν τον κινηματογράφο στα Βαλκάνια στις αρχές του 20-ού αιώνα. Η αναζήτηση των φιλμ μεταφορικά απεικονίζει την αναζήτηση μιας κοινής ιστορίας των Βαλκανικών χωρών.

Για το σκοπό αυτό επισκέπτεται το Μοναστήρι όπου γνωρίζεται με μια υπάλληλο της ταινιοθήκης και από εκεί ταξιδεύουν μαζί με το τρένο, αυτή με προορισμό τα Σκόπια και αυτός το Βουκουρέστι. Όμως στα Σκόπια η υπάλληλος, ενώ κατεβαίνει στην πλατφόρμα του σταθμού, αλλάζει γνώμη και ξανανεβαίνει στο τρένο τη στιγμή που αυτό ξεκινά, ενώ μια έντονη σχέση αναπτύσσεται μεταξύ τους.

Από το Βουκουρέστι πηγαίνουν στην Κωστάντζα όπου χωρίζουν. Αυτή πρέπει να επιστρέψει πίσω, ενώ ο Α. θα συνεχίσει το ταξίδι του με εμπορικό ποταμόπλοιο (που μεταφέρει το κομματιασμένο άγαλμα του Λένιν) για το Βελιγράδι.

Εκεί συναντά ένα παλιό του φίλο, πολεμικό ανταποκριτή, ο οποίος τον ενημερώνει πως τα φιλμ βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο επεξεργασίας της εμφάνισης τους στην ταινιοθήκη του Σεράγεβο.

Έτσι ο Α. ξεκινά το τελευταίο ταξίδι του μέσα από παραπόταμους προς το Σεράγεβο, παρά την προειδοποίηση του φίλου του, ότι η πόλη βρίκεται μέσα στη δίνη του πολέμου και βομβαρδίζεται καθημερινά.

Ταυτότητα ταινίας
Το Βλέμμα του Οδυσσέα / Ulysses’ Gaze

• Σκηνοθεσία / Σενάριο: Θόδωρος Αγγελόπουλος
• Βοηθοί σκηνοθέτες: Λάκης Αντωνάκος, Αλέξανδρος Λαμπρίδης, Άγγελος Φραντζής, Στρατής Βουγιούκας, Pere Albero
• Συνεργασία στο σενάριο: Tonino Guerra, Giorgio Silvagni, Πέτρος Μάρκαρης
• Φωτογραφία: Γιώργος Αρβανίτης, Ανδρέας Σινάνος
• Μουσική σύνθεση: Ελένη Καραΐνδρου
• Μονταζ: Γιάννης Τσιτσόπουλος
• Σκηνικά: Γιώργος Πάτσας, Miodrag Mile Nicolic
• Κοστούμια: Γιώργος Ζιάκας
• Ήχος: Θανάσης αρβανίτης
• Μιξάζ: Bernard Leroux

Διανομή

• Χάρβεϊ Καϊτέλ: Ο Σκηνοθέτης
• Μάγια Μόργκενστερν: Πολλαπλοί ρόλοι
• Έρλαντ Γιόσεφσο : Ο επιμελητής της ταινιοθήκης στο Σαράγιεβο
• Θανάσης Βέγγος: Ο ταξιτζής που πηγαίνει τον σκηνοθέτη στην Αλβανία
• Γιώργος Μιχαλακόπουλος : Ο κολλητός φίλος του σκηνοθέτη, δημοσιογράφος που βρίσκεται στο Βελιγράδι

• Διάρκεια: 179΄
• Έτος παραγωγής: 1995
• Χώρες παραγωγής: Γαλλία, Ελλάδα, Ιταλία και Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας

Διακρίσεις

Μεγάλο Βραβείο Κριτικής Επιτροπής, Διεθνές Φεστιβάλ Καννών 1995
FIPRESCI Βραβείο της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών, Διεθνές Φεστιβάλ Καννών 1995
Felix των Κριτικών ταινίας της χρονιάς, 1995