Σεμινάριο σκηνογραφίας και ενδυματολογίας στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

4 Φεβρουαρίου –  7 Απριλίου 2012

Ο κύκλος περιλαμβάνει 4ωρης, 6ωρης και 8ωρης διάρκειας βιωματικά εργαστήρια σκηνοθεσίας, υποκριτικής, σκηνογραφίας, ενδυματολογίας, κινησιολογίας, μουσικής διδασκαλίας του Χορού και κατασκευής προσωπείου.

Πληροφορίες: merkouri.agd@gmail.com , 6973307094 Ν. Μερκούρη

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑΣ & ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Συνολική διάρκεια: 6 ώρες
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ: Σάββατο, 4/2/2012 και Σάββατο, 11/2/2012
ΩΡΕΣ: 11.00-14.00
ΚΟΣΤΟΣ: 60 ευρώ
ΧΩΡΟΣ: Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», Πειραιώς 206, Ταύρος, ΑΘΗΝΑ

ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ – Τα  ταξίδια της Ελένης

Χριστίνα Παπαγεωργίου, αρχιτέκτων, σκηνογράφος, γλύπτρια

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Σάββατο, 4/2/2012
ΩΡΕΣ: 11.00-14.00

Το εργαστήριο αυτό θα επικεντρωθεί στους τρόπους με τους οποίους προσλαμβάνει ο σύγχρονος θεατής το αρχαίο παρελθόν μέσα από την καθημερινή επαφή του με τον τόπο στον οποίο εκτυλίσεται ο μύθος. Επίσης, το εργαστήριο θα παρέχει στους συμμετέχοντες και κατασκευαστικό μέρος. Καλό θα ήταν να έχουν μαζί τους ανάλογο υλικό για γρήγορες σημειώσεις (γραφική ύλη/μολύβι ή στυλο και χαρτί/μπλοκ ή φύλλα Α4)
Στο πρώτο μέρος του εργαστηρίου θα γίνει προβολή οπτικού υλικού από τις απεικονίσεις της Ελένης στα αρχαία ευρήματα, καθώς και στους τόπους της ελληνικής επικράτειας με τους οποίους συνδέθηκε (Αττική, Σπάρτη, Άργος), μέσα από φωτογραφίες.

Στόχος αυτής της παρουσίασης είναι να ανοίξει μια γόνιμη συζήτηση με ερωτήσεις και σχόλια πάνω στον τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνουμε καθημερινά το αρχαίο παρελθόν και τις συνδέσεις ή τις αντιθέσεις που δημιουργούνται.

Κατόπιν, θα προχωρήσουμε στην παρουσίαση του τρόπου με τον οποίο ο μυθολογικός χώρος παρουσιάζεται στο έργο και τις μεθόδους με τις οποίες ο σκηνογράφος προσεγγίζει το έργο προκειμένου να μετατρέψει την λεκτική περιγραφή σε εικόνα.  Το τμήμα του κειμένου που θα επικεντρωθούμε θα είναι  ο Πρόλογος (στ. 1 – 191). Θα αναλύσουμε διεξοδικά τους αφηγηματικούς χώρους που παρουσιάζονται, καθώς και τα ερωτήματα που προκύπτουν.

Κύριος άξονας αυτού του εργαστηρίου θα είναι πάντα η πρόσληψη της αρχαίας κληρονομιάς μέσα στο σύγχρονο περιβάλλον. Δε θα σταθούμε όμως σε μια αυστηρά ιστορικότροπη ή συμβολιστική αναφορά. Σε αυτό το πλαίσιο, θα παρουσιαστεί φωτογραφικό υλικό από παραστάσεις αρχαίου δράματος που πραγματεύονται αυτήν ακριβώς την σχέση.

Στη συνέχεια, με βάση το κείμενο, οι συμμετέχοντες θα προσπαθήσουν να αναγνωρίσουν και να προτείνουν δυνητικούς χώρους που προκύπτουν από τις περιγραφές στον Πρόλογο της Ελένης του Ευριπίδη.

Για το σκοπό αυτό θα χρησιμοποιήσουν αποκλειστικά το ίδιο το κείμενο και τις περιγραφές που παρουσιάζει ο συγγραφέας. Οι συμμετέχοντες θα κληθούν να δημιουργήσουν το χωρικό και χρονικό οργανόγραμμα της κάθε εικόνας στη σκηνή που επεξεργάζονται, προκειμένου να το χρησιμοποιήσουν ως βάση για τη σκηνογραφική επεξεργασία όλου του έργου. Όσοι από τους συμμετέχοντες ενδιαφέρονται θα κατασκευάσουν μια γρήγορη οπτική μακέτα από υλικό διαθέσιμο για αυτό το σκοπό.

Το εργαστήριο ολοκληρώνεται με συζήτηση και σχολιασμό πάνω στις προτεινόμενες μακέτες και τα οργανογράμματα.

ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ- Ελένη του Ευριπίδη: Όψη και όψεις της Ελένης Άννα Μαχαιριανάκη, σκηνογράφος-ενδυματολόγος, εκπαιδευτικός
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Σάββατο, 11/2/2012
ΩΡΕΣ: 11.00-14.00

Θα ξεκινήσουμε το εργαστήριο με προβολή φωτογραφιών από παραστάσεις αρχαίου δράματος. Έργα που αναλύονται είναι:
Ευριπίδη  Ιφιγένεια εν Ταύροις
Αριστοφάνη Νεφέλες
Αριστοφάνη Θεσμοφοριάζουσες
Αριστοφάνη Όρνιθες
Λουκιανού Εταιρικοί Διάλογοι

Θα υπάρχει χρόνος για ερωτήσεις, διευκρινίσεις και σχολιασμό πάνω στην προηγούμενη παρουσίαση. Θα προχωρήσουμε στην ανάλυση του τρόπου με τον οποίο ο σκηνογράφος-ενδυματολόγος προσεγγίζει το έργο και καταλήγει στη συγκεκριμένη σκηνογραφική-ενδυματολογική άποψη.

Επίσης θα δοθούν σκηνογραφικά-ενδυματολογικά «εργαλεία» έτσι ώστε να γίνει κατανοητή η σκηνοθετική προσέγγιση ενός θεατρικού κειμένου και, κατά συνέπεια, και η σκηνογραφική-ενδυματολογική πρόταση που θα την πλαισιώσει. Για παράδειγμα, αν ανεβαίνει το κείμενο με την κλασική ή τη συμβολική άποψη, με ποιους τρόπους μπορούμε να το αποδώσουμε σκηνογραφικά-ενδυματολογικά; Πώς αποδίδεται σε επίπεδο συμβολισμού, σε επίπεδο διαχρονικότητας ή σε μία μικτή άποψη;

Θα ακολουθήσουν ασκήσεις φαντασίας. Δηλαδή, με αφορμή ένα αντικείμενο, το οποίο οι συμμετέχοντες θα ψηλαφήσουν –δε θα το δουν-  και θα το αναγνωρίσουν (ή θα νομίζουν ότι το έχουν αναγνωρίσει…), θα δημιουργήσουν ένα μύθο γύρω από το αντικείμενο αυτό. Την ιστορία τους θα την παρουσιάσουν αυτοσχεδιαστικά στους υπόλοιπους.

Θα περάσουμε σε ασκήσεις αντίληψης του θεατρικού χώρου, του όγκου, της φόρμας. Για παράδειγμα, δίνονται στους συμμετέχοντες βασικές οδηγίες για το χώρο στον οποίο θα κινηθούν, π.χ. μια ανατολίτικη αγορά. Ο πρώτος θα πρέπει να καθορίσει το είδος του πάγκου και των εμπορευμάτων του. Ο δεύτερος καλείται να στήσει το δεύτερο πάγκο, σε συνέχεια του πρώτου, αυτοσχεδιάζοντας κ.ο.κ. Μέσα από την κίνηση και τον αυτοσχεδιασμό ο κάθε «πωλητής» καθορίζει τι έχει μπροστά του. Ζητούμενο είναι να είναι καθαρά αποτυπωμένη η φόρμα για το θεατή και για τη σημασία που έχει το σώμα στο θεατρικό χώρο.

Με τον ίδιο τρόπο παίρνουμε άλλα σκηνογραφικά στοιχεία, όπως το χρώμα, την αρμονία, την ισορροπία κ.α., και αντιλαμβανόμαστε το ρόλο τους στη θεατρική αισθητική.

Έπειτα, ασχολούμαστε με την αισθητική της Ελένης και μέσα από προσωπικές προτάσεις καταθέτουμε τη δική μας άποψη για την Ελένη και εκτελούμε, με τη βοήθεια υλικών και των προτύπων φόρμας που θα δοθούν, τη μακέτα του κοστουμιού του ρόλου της Ελένης.

Το εργαστήριο θα ολοκληρωθεί με προβολή φωτογραφιών από παραστάσεις για παιδιά και εφήβους. Οι συμμετέχοντες θα μπορέσουν να επισημάνουν και να σχολιάσουν τη σκηνογραφική-ενδυματολογική άποψη σε καθεμία από τις παραπάνω παραστάσεις.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ

Η Άννα Μαχαιριανάκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνογραφία-ενδυματολογία στη Σχολή Βακαλό και Πολιτικές Επιστήμες στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1980 έχει εργαστεί ως σκηνογράφος και ενδυματολόγος σε περισσότερες από 140 θεατρικές παραστάσεις (αρχαίο δράμα, όπερα, Σαίξπηρ, Δε Βέγα, Γκολντόνι, Μολιέρος, Τσέχωφ, Μπέκετ, Ουίλιαμς, Σάφερ, Άλμπι, Σερέρα, Πίντερ, Λαϊνά κ.α.). Έχει συνεργαστεί με το Εθνικό Θέατρο, την Εθνική Λυρική Σκηνή, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, το Teatro Lyrico “Ventidio Basso’ di Ascoli στην Ιταλία, το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου, πολλά ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ., το Θέατρο Τέχνης και πολλούς θιάσους.

Στην τηλεόραση έχει εργαστεί ως σκηνογράφος-ενδυματολόγος σε σειρές εποχής. Έχει συνεργαστεί με τη Ζουζού Νικολούδη, την Έρση Πίττα, τη Μαριλένα Καρέττα, τη Βάσια Αγγελίδου κ.α. Από το 1980 μέχρι σήμερα έχει συνεργαστεί σε περισσότερες από 100 παραστάσεις (ενδεικτικά: Το Ψόφιο Παγώνι, σκην. Κοραή Δαμάτη (Έβδομο Θέατρο-1980), Ιφιγένεια στην Ταυρίδα, σκην. Κοραή Δαμάτη (1982), Η δολοφονία του Μαρά, σκην. Κοραή Δαμάτη (Εθνικό Θέατρο-1988-9), Η πραγματικότητα είναι πάντα εδώ, σε σκην. Μ. Κουγιουμτζή (Θέατρο Τέχνης-1989-1990), Νεφέλες, σκην. Κ. Δαμάτη (Επίδαυρος-1994), Τρωάδες-χορόδραμα, σκην. Ζ. Νικολούδη (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών-1998), Μαέστρο Κομπραβούρα, σκην. Χ. Χριστοφή (Εθνική Λυρική Σκηνή-2000), Πώς να ληστέψετε μια Τράπεζα, σκην. Γ. Κακλέα (ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης-2002-2003), Η τρελή του Σαγιώ, σκην. Κοραή Δαμάτη (Εθνικό Θέατρο-2003), Εκκλησιάζουσες, σκην. Ν. Νικολάου, Όρνιθες, σκην. Γ. Καλατζόπουλου, Εγώ ο Πινόκιο, σκην.  Χ. Χριστοφή (Ηρώδειο, Πολιτιστική Ολυμπιάδα-2004), Η ποίηση είναι γυναίκα, σκην. Α. Σωτρίνη (Πάτρα Πολιτιστική Πρωτεύουσα-2006), Όπερα «Αντιγόνη», σκην. Lee Breuer (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – 2011). Έχει ασχοληθεί ιδιαιτέρως με το Παιδικό Θέατρο. Έχει σκηνογραφήσει περισσότερες από 20 παραστάσεις για παιδιά. Ενδεικτικά: Το όνειρο του σκιάχτρου, σκην. Κοραή Δαμάτη (ΔΗΠΕΘΕ Αγρινίου-1989), Σταχτοπούτα Αντζελίνα, σκην. Κ. Ρουγγέρη (Εθνικό Θέατρο-1992), Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, σκην. Γ. Καλατζόπουλου (Θεατρική Διαδρομή – 2000), Η χώρα του πουλιών, διασκευή για παιδιά από τις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σκην. Γ. Καλατζόπουλου (Ηρώδειο-2003-2004),

Ο ταύρος που έπαιζε πίπιζα, σκην. Π. Σερεφίδης (Θέατρο Ακάδημος – 2009-2010). Έχει φιλοτεχνήσει τα κοστούμια για σήριαλ όπως τα Γιούγκερμαν (2007-2008), Τελευταία Παράσταση (2006-2007), Η σιωπή των Αγγέλων-Γεώργιος Βιζυηνός (2000) κ.α. Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου (Έφορος) και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου. Δίδαξε στη Θεατρική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου το μάθημα της σκηνογραφίας-ενδυματολογίας (1980-2001).  Διδάσκει σε ευρωπαϊκά προγράμματα Πολιτισμού.  Επιμορφώνει δασκάλους και καθηγητές μέσω του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και του Ε.Κ.Π.Α. Δημιουργεί τμήμα Θεατρικής Κατασκευής για ενήλικες και παιδιά στο Δήμο Χαϊδαρίου. Παράλληλα με το Θέατρο, ακολουθεί και την ερευνητική της πορεία στο χώρο του λαϊκού πολιτισμού, αρχικά με συμμετοχή στην γνώση της υφαντικής κοντά σε παλιές υφάντριες της Αθήνας. Συμμετέχει σε ομαδικές και ατομικές εκθέσεις σκηνογραφίας και ενδυματολογίας στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Εθνική Πινακοθήκη). Της έχουν απονεμηθεί βραβεία ενδυματολογίας για τις δουλειές της στο θέατρο και την τηλεόραση (2000, 2003, 2004). Διδάσκει σκηνογραφία-ενδυματολογία σε Ανώτερες Σχολές Δραματικής Τέχνης.

Η Χριστίνα Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και Γλυπτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Με υποτροφία του Ιδρύματος Ωνάση, προχώρησε σε μεταπτυχιακές σπουδές στο θέατρο στο King’s College και στην Royal Academy of Dramatic Arts στο Λονδίνο. Έχει επιμεληθεί τα σκηνικά και τα κοστούμια σε πολυάριθμες παραστάσεις και έχει συνεργαστεί με το Θέατρο Τέχνης, το Θέατρο του Νέου Κόσμου, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, τη θεατρική λέσχη Βόλου, την ομάδα χορού Sinequanon, τη θεατρική ομάδα Thiassos στο Λονδίνο, το θέατρο Gardzenicze στην Πολωνία  και πολλά άλλα θεατρικά σχήματα.

Ως σκηνογράφος-ενδυματολόγος έχει συμμετάσχει στα φεστιβάλ του Εδιμβούργου, της Τεχεράνης, της Οξφόρδης (φεστιβάλ αρχαίου δράματος), του Καΐρου, καθώς επίσης και στις Διεθνείς Συναντήσεις Αρχαίου Δράματος, που διοργανώνει το Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών.

Από το 2009 μέχρι και το 2011 εργάστηκε στην Πρεσβεία της Πολωνίας ως ειδικός εμπειρογνώμονας σε θέματα τέχνης, πολιτισμού και μέσων μαζικής ενημέρωσης. Ήταν υπεύθυνη για τις εκδηλώσεις του Έτους Grotowski 2009 που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα, για την πολιτιστική συνεργασία της Πολωνίας και της Ελλάδας στο πλαίσιο του φεστιβάλ Αθηνών – Επιδαύρου 2009-2011, για τον εορτασμό του διεθνούς έτους Chopin 2010, καθώς και για την επετειακή εκδήλωση των 70 χρόνων από την έναρξη του Β’ παγκοσμίου πολέμου στην Πολωνία το 2009. Έχει συμμετάσχει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις ενώ έργα της βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και μουσεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Εκπονεί διδακτορική διατριβή στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου και έχει συμμετάσχει σε διεθνή συνέδρια τέχνης και φιλοσοφίας της τέχνης.  Έχει πλούσια διδακτική εμπειρία σε θέματα χώρου τέχνης και θεάτρου και ειδικότερα έχει διδάξει σκηνογραφία, ιστορία θεάτρου και ιστορία αρχιτεκτονικής θεάτρου σε Ανώτερες Σχολές Δραματικής Τέχνης.