Άγγελος Πλέσσας: Στην αυτοκρατορία της Ιντερνέτιας

Στη δουλειά μου, χρησιμοποιώ  πράγματα που βρίσκω στην πόλη, σε βιβλία και στο Ίντερνετ. Αυτά μπορεί να είναι  συνειδητές ή υποσυνείδητες εικόνες, ξεχασμένο λογισμικό, αναδυόμενα συναισθήματα, κομμάτια κείμενων ή απλά αφηρημένες ιδέες. Από αυτά τα πράγματα κρατάω ένα απόσταγμα, μιας και μου αρέσει να συμπιέζω τα πράγματα, ώστε στο τέλος να έχεις ακριβώς αυτό που χρειάζεται για να τα καταλάβεις. Το αποτέλεσμα είναι συνήθως ένα κινούμενο διαδραστικό “αντικείμενο” που παρουσιάζεται  σε μια αυτόνομη διαδικτυακή διεύθυνση η οποία είναι και ο τίτλος του. Αυτά μοιάζουν άλλοτε με “γλυπτά” πορτρέτα φανταστικών χαρακτήρων ή άλλοτε με αφηρημένα πειράματα φόρμας και χρώματος, που εναλλάσσονται μεταξύ ζωηρού και ρομαντικού, παράξενου και καυστικού.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 πειραματιζόμουν με οτιδήποτε έβρισκα σκόρπια, scripts από site ανοικτού λογισμικού και παράλληλα μάθαινα νέα «περίεργα» προγράμματα που γυρνούσαν από στόμα σε στόμα σε chat rooms. To πρώτο μου έργο-website το έκανα το 2000. Ήταν μία προσωπογραφία μου. Έβαλα μία στρογγυλή φωτογραφία σε ένα στρογγυλό παράθυρο του Internet Explorer, όπου μπορούσες με ένα κλικ να αναστρέψεις και να τεντώσεις το πρόσωπό μου. Κάποιος μου πρότεινε να το ονομάσω ΑroundΜyself.com και έτσι ξαφνικά είχα το Ίντερνετ τυλιγμένο γύρω μου.

Τα έργα μου αν και συμπιεσμένα αποτελούνται από διάφορα στρώματα και ένα αρκετά μεγάλο εύρος δομής και διαδικασίας σύνθεσης τους. Και αυτό με ενδιαφέρει πολύ, ένα νέο bricollage διαφόρων τεχνικών, από animation που προγραμματιστικά λειτουργεί βάσει αλγορίθμων μαθηματικών και φυσικής, σε λογοτεχνία και φιλοσοφία με συνδυασμό ήχων που αποδίδεται αισθητικά με επιρροές από graphic design. Όλα αυτά πλαισιωμένα από τη διαδραστικότητα, όπου ο θεατής γίνεται ένα σημαντικό στοιχείο προκαλώντας συναισθήματα αυθορμητισμού, αμηχανίας αλλά και μιας χαρούμενης διάθεσης.

Πάντα φαντάζομαι πόσοι θεατές και από που βλέπουν τα έργα μου ανά πάσα στιγμή. Παρόλο που η διαδικασία θέασης τους μπορεί να είναι μοναχική δημιουργεί μια κοινή κοινωνική εμπειρία, ένα κοινό δι-εμπειρικό μυστικό «χώρο», ένα συναίσθημα φυγής μεταξύ εικονικού και φυσικού και ίσως μακριά από την κοινωνική ένταση ενός πιο συμβατικού εκθεσιακού χώρου όπως μια γκαλερί ή ένα μουσείο. Αυτή η δημόσια και ταυτόχρονα ιδιωτική εμπειρία  είναι μια συνεχής εξερεύνηση στη δουλειά μου. Έτσι η επίσκεψη σε μια ιστοσελίδα μπορεί να είναι εξίσου δημόσια όπως η επίσκεψη σε ένα παραδοσιακό μνημείο για αυτό θεωρώ ότι τα έργα που βρίσκονται στο Ίντερνετ είναι με κάποιο τρόπο τα νέα μνημεία. Αυτά “στέκονται” έτσι όπως τα δημόσια γλυπτά σε μια πλατεία, προσιτά για όλους και από παντού ενώ μπορούν να αναπαραχθούν από οποιοδήποτε υπολογιστή. Αλλά ταυτόχρονα είναι μοναδικά αφού βρίσκονται σε μία και μοναδική διεύθυνση.

Αυτή την κατάσταση δημιουργίας μόνο το Ίντερνετ την δημιουργεί και την εξελίσσει. Για αυτό το θεωρώ ίσως την μεγαλύτερη τεχνολογική εξέλιξη μετά την ανακάλυψη της φωτιάς. Όλα στο Ίντερνετ μοιάζουν πιο ενδιαφέροντα, η φόρμα, η επιφάνεια, το βάθος, τα χρώματα.. Όλα είναι πιο ιδιαίτερα, περιέργως λυρικά.  Ένας ποιητικός λυρισμός φόρμας και τόνων, φωτός και σκιών. Οι ιδιότητες αυτές δημιουργούν ένα δυναμισμό, γεννούν ένα ιδιαίτερο στυλ και μια νέα προοπτική.

Το Ίντερνετ είναι ένας ανοικτός χώρος για καλλιτεχνική δημιουργία, έχει μια πρωτόγονη και ρευστή σχέση με την πραγματικότητα και αναδιαμορφώνει νέους κώδικες με το πως βλέπουμε και αντιλαμβανόμαστε την τέχνη, αφού εκ των πραγμάτων καταργεί το χρόνο και το χώρο. Αυτό με ιντριγκάρει και το βρίσκω πιο ανατρεπτικό από το να χρησιμοποιούσα κάποιο άλλο μέσο. Μάλλον όχι επειδή είναι πιο πρωτοποριακό μέσο, αφού ούτως ή άλλως έχουμε περάσει στην μετα-ίντερνετ εποχή, αλλά επειδή όλα διαφοροποιούνται με μια άνεση και “φυσικότητα”. Δεν με αφορά η τεχνολογία, την θεωρώ γενικά βαρετή και την δουλειά μου δεν την θεωρώ τεχνολογική.

Τα έργα τέχνης στο Ίντερνετ βρίσκονται και «στέκονται» ανεξάρτητα από οποιοδήποτε καθεστώς μεσαζόντων και υπαλλήλων της σύγχρονης τέχνης. Ένα κλικ σε αυτά τα ανεβάζει ψηλά στης μηχανές αναζήτησης, δημιουργώντας αυτόνομα καλλιτεχνικά δίκτυα και κοινότητες που μπορεί να παίρνουν μεγαλύτερες διαστάσεις και από ολόκληρες μπιενάλε.  Τα τελευταία χρόνια ο κόσμος της τέχνης παγκοσμίως αρχίζει και αντιλαμβάνεται αυτό τον τρόπο καλλιτεχνικής έκφρασης, άλλα ακόμα δεν τον έχει εντάξει ευρέως στην αγορά της ίσως γιατί ακόμα η Τέχνη στο Ίντερνετ ανατρέπει de facto αξίες ιδιοκτησίας και υλικότητας. Ποιός ξέρει, στο μέλλον τα πράγματα μπορεί να είναι διαφορετικά.

Αυτοί οι νέοι ελεύθεροι κανόνες δικτύωσης και επικοινωνίας, μακριά από δεσμεύσεις και πρωτόκολλα έχουν πλέον αλλάξει τις δομές του πως “κινείται” και σκέφτεται ένας σύγχρονος καλλιτέχνης είτε δημιουργεί αποκλειστικά τέχνη στο Ίντερνετ είτε όχι. Γινόμαστε πλέον όλοι μάρτυρες και συνεργοί μιας νέας ευρύτερης επανάστασης και ελπίζω  οι καλλιτέχνες να είμαστε πάντα  «προμηθευτές» εικόνων και οράματος της νέας τάξης πραγμάτων στην κοινωνία μας.

Info:

Ο Άγγελος Πλέσσας γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα, το 1977. Η δουλειά του αφορά στο διαδίκτυο και το κυρίως κομμάτι της αφορά ιστοσελίδες. Έχει λάβει μέρος σε διάφορες εκθέσεις παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων οι δικές του εκθέσεις «The Angelo Foundation School of Music στο Emst, ή «Angelo Plessas presents» στο Μουσείο Triennale του Μιλάνου. Το 2009 κέρδισε μια υποτροφία «Fulbright» στη Νέα Υόρκη.