Ο θάνατος είναι το μη αποφασίσιμο της ζωής. Κατά συνέπεια, το ερώτημα «τι είναι θάνατος» είναι ένα παρεμπίπτον ερώτημα του καταστατικού ερωτήματος «τι είναι ζωή». Η μοναδική εδραίωση του ερωτήματος «τι είναι θάνατος» βρίσκεται στην επιθυμία του ζώντος ως έσχατο όριο της επιθυμίας, κατά την ομολογία του Σοφοκλή στον αρχετυπικό του Οιδίποδα. Άρα, και πάλι εντάσσεται στη ζωή ως επιθυμία του ζώντος, έστω και ως αρνητικότητα, δηλαδή άρνηση της ζωής δι’ εαυτήν και καθ’ εαυτήν, υπό την έννοια ότι η ίδια η ζωή στην αντικειμενικότητά της έχει την ανάγκη να θέτει την αντικειμενικότητα του θανάτου προκειμένου να αποκτήσει συνείδηση της αναγκαιότητας, και άρα της θετικότητας, του ζην, ακριβώς επειδή η επιθυμία του ανθρώπινου υποκειμένου τείνει προς την προσδοκία του θανάτου: ένας οδοδείκτης, ο οποίος αντί να στρέφεται προς την Δαντική altra riva [άλλη όχθη], στρέφεται προς τον εαυτό του, και μέσω της αρνητικότητας του θανάτου επιχειρεί να δώσει μιαν απάντηση στο πρόβλημα της ζωής qua ζωής, στο Είναι της ζωής, το οποίο είναι η απαρχή του ζώντος και επιπλέον το μοναδικό Είναι ως ζωντανός Λόγος (Raison) και λόγος (Discours), μέσω του οποίου το ανθρώπινο υποκείμενο υποστασιώνεται και έτσι εδραιώνεται καταστατικά.

Στο εξώφυλλο: Από τη Βίβλο του Γουτεμβέργιου, Μάιντς, περ. 1454-1455

Στέφανος Ροζάνης:

Ο Στέφανος Ροζάνης γεννήθηκε στην Κάρυστο της Εύβοιας το 1942. Σπούδασε Μαθηματικά και Φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Φιλοσοφία στο Καθολικό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας. Δίδαξε, μεταξύ άλλων, φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και στο Πανεπιστήμιο της Νέας Σορβόνης, καθώς και στο Τμήμα Μέσων Επικοινωνίας και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Έχει διδάξει φιλοσοφία στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Είναι συγγραφέας δοκιμιακών έργων, φιλοσοφικών μονογραφιών και ποιητικών συλλογών.