Νίκος Θεοχαρίδης: Το εντελβάις θα αναπτυχθεί ακόμα και αν όλα γύρω του είναι δυσοίωνα

Ένας άντρας που αγαπά τα μπλουζ περιφέρεται στην έρημο πεζός, φέροντας μια βαθιά πληγή στο χέρι που δεν μοιάζει να κλείνει, κάτω από ένα φεγγάρι που διαρκώς αλλάζει. Όσο περιπλανιέται στο άνυδρο τοπίο θα έρθει αντιμέτωπος με διάφορα παράξενα πλάσματα: σκιές που αυτονομούνται, καθρέφτες αυτοκινήτων που κλέβουν τις αντανακλάσεις του ήλιου, ληστές ερωτευμένους με το γρήγορο αμάξι τους, κορίτσια με λευκά φορέματα που συνοδεύονται από νεαρά λιοντάρια, μπαλαρίνες ντυμένες στα ροζ. Οι ιστορίες που συναπαρτίζουν το βιβλίο του Νίκου Θεοχαρίδη μοιάζουν να έχουν βγει από όνειρο –συχνά από εφιάλτη– και είναι έμφορτες σουρεαλιστικών εικόνων και συμβολισμών.

***

– Ο τίτλος του βιβλίου σας μοιάζει αντιφατικός, μιας και το εντελβάις είναι λουλούδι των Άλπεων, ενώ οι ιστορίες σας εκτυλίσσονται στην έρημο. Τι θέλατε να πετύχετε με αυτή την αντίθεση;

Είχα μια τάση προς τον ήλιο και τη ζέστη πάντα. Προς τις άπειρες αχανείς ευθείες. Μου έδιναν την αίσθηση της ελευθερίας αλλά και της δημιουργίας. Μια Έρημος μοιάζει με μια λευκή σελίδα. Εκεί, λοιπόν, στη δική μου σελίδα, τοποθέτησα το σύμβολο του Εντελβάις. Κράτησα μόνο αυτό από τις παραδόσεις και τους θρύλους. Πως είναι ένα λουλούδι που φυτρώνει κάτω απο τις πιο αντίξοες συνθήκες. Η δική μου τάση ήταν η έρημος. Εκεί λοιπόν θα φύτρωνε. Η λογοτεχνική αντίθεση, που είναι αρκετά όμορφη για εμένα, ήρθε μετά. Δεν την είχα σκόπιμα στο νου μου κατα την συγγραφή. Αυτό είναι το μήνυμά του. Για αυτό το διάλεξα. Εκείνο θα αναπτυχθεί ακόμα και αν όλα γύρω του είναι δυσοίωνα. Δεν το νοιάζει αν είναι χώμα η βράχος.

– Η έρημος, τόσο σκηνικό όσο και χαρακτήρας στο βιβλίο σας, δεν τοποθετείται σε κάποιο γνωστό γεωγραφικό σημείο, αντιθέτως μοιάζει να είναι ένα νοερό τοπίο. Από πού αντλήσατε τις εικόνες με τις οποίες σκιαγραφήσατε τόσο την έρημο, όσο και τα πλάσματά της;

Από τα μέρη, ελπίζω, των αρχετύπων. Ή πηγαίνοντας κάπου προς τα εκεί. Λίγο πιο βαθιά απο το συνειδητό μου, πάντως. Κάτι φαίνεται κάπου θα ξεγλίστρησε και με πήρε για λίγο μαζί του. Τα πλάσματα της Ερήμου είναι γεννήματα μιας βαθιάς θηλυκότητας. Ενός παράξενου οικοσυστήματος με μια μητρική και, κάποιες φορές, σκληρή σοφία.

– Ο ρόλος της μουσικής είναι σημαντικός στο βιβλίο σας, αφού συχνά ο αφηγητής αναφέρεται στα μπλουζ ή παίζει τη φυσαρμόνικά του. Υπάρχουν συγκεκριμένα κομμάτια που είχατε ως σάουντρακ για τις ιστορίες σας;

Ναι. Και όχι. Όσο πιο πίσω πηγαίνουμε στην μουσική των Blues χρονικά, τόσο πιο πολλά κομμάτια θα βρείτε που έντυναν τις στιγμές της περιπλάνησης. Θέλω να πω πως τα Blues της δικής μου περιφοράς είναι παλιά. Είναι εκείνες οι βραχνές φωνές με τις ηλεκτρικές κιθάρες. Θα έλεγα Delta Blues, ή Missisipi Blues. Για να δώσω μια γενική κατεύθυνση προς τα τραγούδια και όχι τίτλους.

– Παραδόξως το φεγγάρι, με τους διάφορους προσδιορισμούς που του αποδίδονται, φαίνεται να έχει πιο σημαντικό ρόλο στο βιβλίο σας, παρά ο ήλιος που θα περίμενε κανείς στην έρημο. Γιατί κάνατε αυτή την επιλογή;

Νομίζω το φεγγάρι είναι πιο πολύπλοκο από τον ήλιο. Ίσως αυτό. Ο ήλιος σαν πυροδότης ήταν πιστός στη Μεγάλη Μητέρα, την Έρημο. Πιστός Εραστής. Έκανε αυτό που εκείνη του ζητούσε. Το φεγγάρι, από την άλλη, ήταν ζαβολιάρικο. Το φεγγάρι είχε διάφορες φύσεις. Έπαιζε με την αρσενική και τη θηλυκή. Έπαιζε με τη χαρά και τη λύπη. Το φεγγάρι παίζει μαζί μας. Με τα νεύρα και τις νευρώσεις μας, με τα νερά και τις ξηρές μας, με τα συναισθήματα και τα βλέμματα μας. Έχω την αίσθηση πως έτσι συμβαίνει και εδώ στον κόσμο μας.

– Το βιβλίο σας θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως ένα μεγάλο ψυχολογικό και νοητικό ταξίδι, το οποίο βρίθει ψυχολογικών συμβολισμών. Πώς νιώσατε όταν το ολοκληρώσατε και το παραδώσατε για έκδοση;

Κάπως σαν ευχή. Είναι η ευχή συναίσθημα; Όχι. Αλλά αυτό που συνοδεύει την ευχή είναι. Είναι ένα συναίσθημα που δεν μπορώ να κατονομάσω ακόμα. Αλλά βρίσκω σκόρπιες λέξεις να το περιγράψω, από τη στιγμή που ήρθα σε επαφή με τους εξαιρετικούς ανθρώπους τον εκδόσεων Κάκτος και κάθε φορά που κάποιος αναγνώστης θα μου μιλά για αυτό το νοητικό ταξίδι, όπως είπατε και εσείς.

– Πόσο ευτυχής σύμπτωση ή σκόπιμη επιλογή ήταν οι ιστορίες της ερήμου να κυκλοφορήσουν, πολύ ταιριαστά από θεματική άποψη, από τις εκδόσεις Κάκτος;

Μα… πραγματικά, δεν είναι υπέροχο;

Διαβάστε επίσης: 

«Edelweiss, ιστορίες της ερήμου»: Ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα φαντασίας από τον Νίκο Θεοχαρίδη