«Οι εποχές που διάβαιναν τα σύννεφα πέρασαν, τώρα ο καιρός είναι κλειστός και «Ανησυχούν τα πουλιά», μιας και οι φωτιές των πολέμων μας ζώνουν από παντού.

Στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη οι λαοί σφάζονται και απλώνονται τα φυτίλια του πολέμου σε όλο τον κόσμο. Ήδη δυο φρεγάτες η ΥΔΡΑ και τα ΨΑΡΑ σάλπαραν από τη Σαλαμίνα για τον Περσικό Κόλπο και αυτό ήταν το σινιάλο και η ανάγκη η τέχνη να βγει μπροστά, να σταθεί εμπόδιο σε κάθε σκέψη και εμπλοκή σε πολέμους».

Δυο χρόνια πριν τον Γενάρη του 2022, ο Τάκης Βαρελάς σημείωνε στον πρόλογο της έντυπης έκδοσης της εικαστικής ενότητας «Ανησυχούν τα πουλιά»:

«…..Φοβάμαι πως από μέρα σε μέρα, αυτά τα τύμπανα του πολέμου, που ακούγονται κάπως απόμακρα, θα τα ακούσουμε στα σπίτια μας και θα τα βρούμε γρήγορα μπροστά μας…Πριν να είναι αργά, ας δράσουμε τώρα, ο καθένας με την τέχνη και τον αγώνα του, προσωπικά και συλλογικά.

Η τέχνη και οι καλλιτέχνες, ας πάρουν την πρωτοβουλία για την Ειρήνη, ατομικά και συλλογικά να εξοπλίσουν το λαό με το έργο τους και την δράση τους. Οι καλλιτέχνες, είναι οι μόνοι που παίρνουν εντολή από την συνείδησή τους, γιατί η ελευθερία έκφρασης στην τέχνη, δεν μπορεί να ανθίζει στα πεδία των μαχών, ούτε από την εξαθλίωση την δική τους και των λαών».

Όλα τα έργα του Τάκη Βαρελά, σχεδιάστηκαν in situ (εν θερμώ) παραμονές της έναρξης της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Ιανουάριο του 2022 σε στρατσόχαρτο με κάρβουνο και ακουαρέλα. Οι φυσικές τους διαστάσεις είναι ως και 14cm X 21cm.

Οι δύο ενότητες παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά το Γενάρη του 2023 στο Ίλιον στον Πολυχώρο «Μίκης Θεοδωράκης» από την ΕΕΔΥΕ μαζί με έργα των Τούρκων ζωγράφων Ayse Yaltirim από την ενότητα «Γυναίκες & Παιδιά» και Ιρφάν Ερτέλ από την ενότητα «Μεταλλωρύχοι» με τα έργα του Τάκη Βαρελά από την ενότητα «Ανησυχούν τα πουλιά».

Ayşe Yaltırım

Η ανυπότακτη και αυθεντική

Γεννημένη στο Kadıköy το 1936, η Ayşe Yaltırım μεγάλωσε σε μια οικογένεια που περιβάλλεται από πολλούς καλλιτέχνες. Άρχισε να σπουδάζει κλασική ζωγραφική σε ηλικία 13 ετών με τη γιαγιά της, Celile Hanım, μια από τις πρώτες γυναίκες ζωγράφους της Τουρκίας.

Ο θείος της ο μεγάλος Τούρκος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ την ενθάρρυνε επίσης στη ζωγραφική. Άφησε ημιτελή την αρχαιολογική της εκπαίδευση στο DTCF της Άγκυρας και αφιερώθηκε στη ζωγραφική.

Οι πίνακές της, οι οποίοι είναι αποτέλεσμα της γνώσης που έλαβε από την Celile Hanım, οι οποίες μετατράπηκαν σε συνθέσεις και μορφές από ελεύθερες γραμμές και ζωηρά χρώματα με την πάροδο του χρόνου.

Η Ayşe δεν δημιουργεί έργα κατά παραγγελία, δημιουργεί ότι η συνείδηση της επιθυμεί και όταν το θέλει. Δεν υπηρετεί την εμπορική δραστηριότητα των γκαλερί και των συλλεκτών θαμώνες που εμπορεύονται τα έργα της.

Η Ayşe δεν είναι μέρος του νεποτιστικού καλλιτεχνικού περιβάλλοντος, όπου οι κοινωνικές παραμορφώσεις δεν τελειώνουν ποτέ και κυριαρχούν οι ομαδοποιήσεις και ευνοιοκρατία. Είναι ανεξάρτητη, με το κεφάλι της ψηλά. Γι’ αυτό και τα έργα που ζωγραφίζει είναι γνήσια και αυθεντικά!

Η μόδα δεν έχει καμία σχέση με το περιεχόμενο και το στυλ της.

Η Ayse Yaltirim δεν ζωγραφίζει για την αγορά, αλλά για την αντίσταση στο καπιταλιστικό σύστημα!

Η Ayşe είναι μια γυναίκα που έχει σταθεί μόνη της σε όλη της τη ζωή και απεικονίζει κυρίως γυναίκες. Οι γυναίκες της Ayşe είναι ελεύθερες, εύθυμες, πολύχρωμες, άνετες, διαφορετικές, αλλά και ξεροκέφαλες.

Οι ανυπότακτες γυναίκες της τέχνης της, μας κάνουν περήφανους αυτές τις μέρες, διεγείροντας κοινά βιώματα, αναδικνείοντας κοινά συναισθήματα.

Η Ayse Yaltırım, αν και ζωγράφιζε για πολλά χρόνια, το έργο της παρουσιάστηκε το 1993 και από τότε συνεχίζει, να το παρουσιάζει σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις

Τάκης Βαρελάς

Λίγα λόγια για το έργο του

Γεννήθηκε το 1959 στον Άγιο Γεώργιο Λιβαδειάς.

Το 2010 – 2015 παρουσιάζει την εικαστική ενότητα «Μετ, άλλων ανθρώπων έργο Ι,ΙΙ, ΙΙΙ», στην Αθήνα, την Πάτρα, την Λιβαδειά και την Νίκαια.

Συμμετέχει για μια δεκαετία στις εκθέσεις «Άνθρωποι – Χρώμα + Σίδερο» στην Ν. Ζώνη Περάματος.

Το 2018 δημιουργεί την εγκατάσταση «Νομοτέλεια» πρόταση στο ΥΠΠΟΑ για την 58η Μπιενάλε της Βενετίας.

Το 2019 εκδίδει τις εικαστικές σημειώσεις, το «Σημειωματάριο της ανησυχίας» και, «Στα Café της Αναμονής» Το 2019 συμμετέχει στο 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Τεχνών στην Farindola της Πεσκάρα.

Το 2021 παρουσιάζει 12 εικαστικά έργα «Η Κούβα δεν είναι μόνη της», και τις ενότητες «Καλλιεργώντας την Άνοιξη» & «Φθινοπωρινή Αλληγορία».

Το 2021, η Σύγχρονη Εποχή εκδίδει την εικαστική ενότητα «Farindola Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ».

Το 2022 τα έργα των ανθρακωρύχων, παρουσιάζονται μαζί με τα έργα του Τούρκου ζωγράφου Ιρφάν Ερτέλ στην έκθεση «Της γης οι κολασμένοι», στη Σάμο και τστο Ίλιον μαζί με έργα της Ayse Yaltirim, εγγονής του μεγάλου Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ.

Το 2022 δημιουργεί την αντιπολεμική ενότητα «Ανησυχούν τα πουλιά».

Τον ίδιο χρόνο, συμμετέχει στην έκθεση της Βουλής των Ελλήνων «Προσφυγες1922+ Επιβίωση – Ενσωμάτωση στο Καπνεργοστάσιο.

Τον Νοέμβρη 2022 εκθέτει τα έργα «FARINDOLA Το γράμμα που δεν έφτασε ποτέ» στο W: HALLL των Βρυξελλών με πρωτοβουλία της Ευρωκοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ.

Είναι μέλος του ΕΕΤΕ. Μέλος του ΔΣ του ΟΣΔΕΕΤΕ. Μέλος του ΔΣ του ΕΜΣΤ, ως εκπρόσωπος του ΕΕΤΕ.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Τάκης Βαρελάς, Οι Μαντατοφόροι, 50Χ70 εκ.