Αν ο Στάνλεϊ Κιούμπρικ και ο Ντέιβιντ Λιντς είχαν συνεργαστεί, το αποτέλεσμα θα ήταν το  Άνοιξε τα Μάτια. Επαινέθηκε από τους κριτικούς, αγαπήθηκε από το κοινό, βραβεύτηκε σε διεθνή Φεστιβάλ. Με αυτήν την ταινία του Αλεχάνδρο Αμεναμπάρ μπαίνω στη λίστα των μεγάλων σκηνοθετών.

ΣΥΝΟΨΗ

Ο νεαρός Σίζαρ έχει τα πάντα. Ομορφιά, χρήμα, γυναίκες. Κάποια μέρα ο φίλος του Πελάγιο του παρουσιάζει τη νέα του κοπέλα, την Σοφία, την οποία ερωτεύεται. Αμέσως βάζει σκοπό να την κερδίσει, αλλά πρώτα πρέπει να ξεφορτωθεί την πρώην του, Νουρία, που είναι παράφορα ερωτευμένη μαζί του και έτσι προτιμά να ρίξει το αμάξι του σε ένα δέντρο. Ως αποτέλεσμα εκείνη χάνει τη ζωή της και ο Σίζαρ την ομορφιά του. Το πρόσωπο του παραμορφώνεται, αλλά αυτό δε δείχνει να ενοχλεί τη Σοφία, που του εξομολογείται τον έρωτά της. Όλα δείχνουν να αλλάζουν, όταν βρίσκουν έναν γιατρό που υπόσχεται να διορθώσει τη ζημιά που έχει προκληθεί. Ομως ο εφιάλτης τώρα αρχίζει.

Σε πρώτο επίπεδο έχουμε ένα θρίλερ με απροκάλυπτα ηθικολογική βάση, μια όχι πολύ διακριτική διδακτική παραβολή περί ματαιοδοξίας. Το εγωκεντρικό, ρηχό και όμορφο πλουσιόπαιδο χάνει σε μία στιγμή τη γοητεία του και νιώθει την αξία της ζωής του να εκμηδενίζεται, όσο «η γυναίκα της ζωής του» απομακρύνεται ταχύτατα. Μέσω του πλούτου του διορθώνει την κατάσταση, όμως πρέπει να πληρώσει το τίμημα.

Σε δεύτερο επίπεδο, πρόκειται για μία απλή μεταφορά όπου η εσωτερική ασχήμια της προσωπικότητας του εγωιστή Σεζάρ αντανακλάται στην εξωτερική του φυσική παραμόρφωση, φέρνοντας στην επιφάνεια την ασυνείδητη απέχθεια του ίδιου για τον χαρακτήρα του και οδηγώντας τον στην παραφροσύνη, όσο η αντιληπτή πραγματικότητα αρχίζει να μοιάζει με παράδοξο εφιάλτη.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Ο Αμεναμπάρ αναμειγνύει με άνεση τις αφηγηματικές κατηγορίες, στηριζόμενος όμως κυρίως σε ένα ψυχολογικό θρίλερ μητροπολιτικού σκηνικού – εμπλουτισμένο με χιτσκοκικές αναφορές και απόκοσμα στοιχεία της πιο γκροτέσκας παράδοσης του τρόμου: π.χ. η προσθετική μάσκα πίσω από την οποία κρύβεται ο πρωταγωνιστής στο παρόν, η διπλοπροσωπία Νούρια – Σοφία ή μεταξύ των δύο εκδοχών του Σεζάρ, το απειλητικό παραφυσικό συμβάν στο μπαρ κοκ. Σε αυτή τη βάση προσαρτώνται με αρμονικό τρόπο χαρακτηριστικά ρομαντικού μελοδράματος, ίχνη νουάρ, αλλά και ευδιάκριτες δόσεις επιστημονικής φαντασίας: το εισαγωγικό όνειρο της αλλόκοτα κενής πόλης, η εμπλοκή της εταιρείας κρυονικής κατάψυξης, οι αναφορές στην εικονική πραγματικότητα.

ΑΝΟΙΞΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ

Αυτή η δεύτερη ταινία του Ισπανού σκηνοθέτη Alejandro Amenabar, Abre los Ojos (Άνοιξε τα μάτια σου) είναι ένα εικονικό ριμέικ του Ιλίγγου του Χίτσκοκ. Όπως εκείνη, μας θαμπώνει για ένα μεγάλο μέρος του χρόνου προβολής της, καθώς δεν μας αφήνει ποτέ να ξέρουμε ακριβώς πού βρισκόμαστε. Και οι δύο ταινίες μοιράζονται μια αμφισβήτηση της πραγματικότητας καθώς διολισθαίνουν όλο και πιο βαθιά στην εμμονή του πρωταγωνιστή. Στο πρώτο μισό της ταινίας, είναι το μουντό trip hop soundtrack και οι συμβολικά βαριές εικόνες, που μας  κάνουν να μαντεύουμε. Όταν η κρυμμένη αλήθεια πίσω από αυτό που συμβαίνει αποκαλύπτεται με περίπου 45 λεπτά προβολής, η ταινία, όπως και ο Vertigo, μετατρέπεται σε μια μελέτη της διεστραμένης  ψυχής του πρωταγωνιστή της.

Το Amenabar κάνει μερικά συναρπαστικά πράγματα εδώ. Η πλοκή της ταινίας, χωρίς να χαλάει σε  τίποτα, ακολουθεί τον Σέζαρ, τον πρωταγωνιστή της ταινίας, έναν γυναικά που ασχολείται με δύο γυναίκες. Σύντομα αφού πέρασε τη νύχτα και ερωτεύτηκε έναν από αυτούς, η πραγματικότητά του αρχίζει να μπερδεύεται. Κατά τη διάρκεια του πρώτου μισού της ταινίας, ο Σεζάρ είναι ο οδηγός μας στον κόσμο των ονείρων του Λιντς. Τα μπερδέματα μοιράζονται και ενισχύονται από τον πρωταγωνιστή. Νιώθουμε το όραμά μας για την πραγματικότητα να απομακρύνεται με το όραμα του Cesar. Τρελαίνουμε μαζί του. Όταν όμως η ταινία μεταμορφώνεται (σε ​​μια σκηνή όπου ο φίλος του Σέζαρ του λέει ότι θα ακυρωθεί) και ο Αμενάμπαρ αποκαλύπτει τον λόγο πίσω από την τρέλα, οι συμπάθειές μας αλλάζουν. Μένουμε ένα βήμα μπροστά από τον Σεζάρ, επιτρέποντάς μας όχι μόνο να παρατηρούμε τον ψυχισμό του, αλλά να παρακολουθούμε καθώς ο Αμενάμπαρ μας κάνει διαλέξεις για το εύθραυστο επίπεδο πραγματικότητας που υπάρχει σε κάθε ταινία. Ο τρόπος που μας κάνει να αναρωτιόμαστε για το τι είναι αληθινό (παρόλο που δεν ξέρουμε ότι τίποτα από αυτά που βλέπουμε στην ταινία δεν είναι αληθινό) είναι εξαιρετικός.

Ταυτότητα ταινίας
Άνοιξε τα μάτια / Abre los ojos / Open Your Eyes

  • Σκηνοθέτης: Αλεχάνδρο Αμενάμπαρ
  • Σενάριο: Αλεχάντρο Αμενάμπαρ, Ματέο Χιλ
  • Παίζουν: Εντουάρντο Νοριέγκα,Πενέλοπε Κρουζ, Φελ Μαρτίνεζ, Νάζβα Νίμρι,
  • Χώρα παραγωγής: Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία
  • Έτος παραγωγής: 1997
  • Διάρκεια: 119’

-Υποψήφιο για 10 Βραβεία Goya