Διήμερο αφιέρωμα στον John Cage στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών παρουσιάζει ένα διήμερο αφιέρωμα στον John Cage στις …

23 & 24 Νοεμβρίου 2012.

«I have nothing to say and I am saying it» -John Cage

Η τέχνη του Τζων Κέητζ αντλεί τη δύναμή της από το παράδοξο της παραπάνω δήλωσής του («Δεν έχω τίποτα να πω και το λέω»). Από τη μία, η υπέρβαση των προσωπικών, υποκειμενικών προτιμήσεων και επιλογών, με σκοπό την απελευθέρωση του πλήρους ηχητικού φάσματος του κόσμου. Από την άλλη, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του «τίποτα», δημιουργία μιας πλουσιότατης και συνεχώς εξελισσόμενης πανοπλίας μέσων σύνθεσης, γραφής και περφόρμανς που σημ

άδεψε ανεξίτηλα όλη την τέχνη (και όχι μόνο τη μουσική) από τα μέσα του 20ού αιώνα μέχρι τις ημέρες μας.
Η Στέγη τιμά τον μεγάλο καλλιτέχνη, με ένα διήμερο αφιέρωμα, στις 23 και 24 Νοεμβρίου 2012. Την Παρασκευή 23 Νοεμβρίου ο πιανίστας Νίκος Λαάρης μας μεταφέρει στο μουσικό σύμπαν του Κέητζ, ενώ το Σάββατο 24 Νοεμβρίου, από το μεσημέρι, μουσικοί και άλλοι καλλιτέχνες μας εισάγουν στο Musicircus, μια μοναδική δημιουργική συνεύρεση που εισήγαγε ο ίδιος ο Κέητζ.

Νίκος Λαάρης

Αφιέρωμα στον John Cage: The Keyboards
23 Νοεμβρίου 2012

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
HPSCHD (1967-69), για τσέμπαλο και υπολογιστή
A Valentine out of Season (1944), για προετοιμασμένο πιάνο
Suite for Toy Piano (1948), για toy piano
Dream (1948), για πιάνο
Water Music (1952), για πιανίστα
Souvenir (1983), για όργανο
Bacchanale (1940), για προετοιμασμένο πιάνο
In a Landscape (1948), για πιάνο

Ο Τζων Κέητζ επινόησε το προετοιμασμένο πιάνο το 1940, όταν, ελλείψει χώρου για ένα σύνολο κρουστών, αναγκάστηκε να συνθέσει για ένα πιάνο, του οποίου τις χορδές ακουμπούσαν διάφορα αντικείμενα. Τις χορδές των πιάνων για το Bacchanale και το A Valentine out of Season θα ακουμπούν μονωτικά λάστιχα, καουτσούκ, βίδες, παξιμάδια, μπουλόνια, λωρίδες μπαμπού, κομμάτια ξύλου και νομίσματα. Τα δύο αυτά κομμάτια, η Σουίτα για toy piano, αλλά και τα δύο έργα για πιάνο, έχουν άμεση σχέση με το χορό, καθώς χορογραφήθηκαν από τον σύντροφό του, τον διάσημο χορογράφο Merce Cunningham.

Οι υπόλοιπες συνθέσεις είναι μεταγενέστερες και πολύ διαφορετικής αισθητικής. Στο Water Music, που μπορεί να ονοματίζεται από την πόλη και την ημερομηνία στην οποία παίζεται, γίνεται χρήση ραδιοφώνου, σφυριχτρών, δοχείων νερού, τράπουλας, ξύλινης βέργας και αντικειμένων για την προετοιμασία του πιάνου. Το HPSCHD (από την αγγλική λέξη harpsichord: τσέμπαλο) αποτελείται από επτά σολιστικά μέρη για ένα έως επτά τσέμπαλα και 1 έως 52 μαγνητοταινίες. Η επιμέλεια μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι του συνθέτη Θεόδωρου Λώτη.
Το Bacchanale ήταν το πρώτο έργο του Κέητζ για προετοιμασμένο πιάνο (prepared piano).
Το έργο Dream που θα ακουστεί στη συναυλία γράφτηκε ειδικά για τον χορογράφο Μερς Κάννινγχαμ.
Το In a Landscape θυμίζει έντονα Eric Satie, η μουσική του οποίου επηρέασε έντονα τον συνθέτη.
Τα μέρη της Σουίτας για toy piano είναι γραμμένα για μόλις πέντε ή εννιά λευκά πλήκτρα.
***
Ο Νίκος Λαάρης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1970, σπούδασε πιάνο, βιολί και θεωρητικά στο Ωδείο Αθηνών, συνέχισε για μεταπτυχιακές σπουδές στο Royal College of Music του Λονδίνου και στο Manhattan School of Music της Νέας Υόρκης (απ’ όπου του απoνεμήθηκε ο τίτλος του διδάκτορα, ενώ δίδαξε επίσης πιάνο, θεωρητικά και παιδαγωγία, διετέλεσε συντονιστής του Τμήματος Ακουστικών και διηύθυνε τακτικά νέα μουσική). Έχει δώσει ρεσιτάλ στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Οι Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ του Μπαχ καθώς και έργα των Σκαλκώτα και Janacek περιλαμβάνονται στον υπό έκδοση πρώτο σόλο δίσκο του.
Έχουν γράψει για το Λαάρη:
«Είναι ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης, που του είναι αδύνατο να βγάλει έστω κι έναν άσχημο ήχο» – Stephen Pettitt, εφ. The Times.
«Πιανίστας στερεότατης τεχνικής, φωτεινού ήχου και μουσικότητος που κατίσχυε ενός στιβαρότατου toucher, αναδεικνύοντας πλαστική ροή φράσεων, νοημάτων και εναλλαγές πυκνοτήτων αν όχι δυναμικής» – Γιώργος Λεωτσάκος, εφ. Εξπρές.

Ο Θεόδωρος Λώτης σπούδασε κιθάρα, φλάουτο και σύνθεση στην Ελλάδα, στο Βέλγιο και στην Αγγλία. Έχει στο ενεργητικό του αναθέσεις για σύνθεση έργων, συναυλίες και συμμετοχές σε φεστιβάλ ανά τον κόσμο (Ευρώπη, Ασία, Αυστραλία, Βόρεια και Νότια Αμερική), ενώ έχει λάβει αρκετά βραβεία και διακρίσεις (μεταξύ αυτών, το πρώτο βραβείο στο Διεθνή Διαγωνισμό Εκτέλεσης Ηλεκτροακουστικής Μουσικής, στις Βρυξέλλες, το 2002). Είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιόνιου Πανεπιστήμιου και ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Συνθετών Ηλεκτροακουστικής Μουσικής και της Ελληνικής Εταιρίας Ακουστικής Οικολογίας. Ο πρώτος του προσωπικός δίσκος κυκλοφορεί από την καναδική εταιρεία Empreintes Digitales. Για περισσότερες πληροφορίες: http://www.theodorelotis.com/.
***

Μικρή Σκηνή
Ώρα έναρξης: 21:00
Εισιτήρια: 18 € | Μειωμ. 10 €

***

MUSICIRCUS
με τον τρόπο του John Cage
24 Νοεμβρίου 2012

Μια μουσική εμπειρία με συνθέσεις, βίντεο και ηχογραφήσεις από όλες τις περιόδους της δημιουργίας του John Cage.

Στη σκέψη του Τζων Κέητζ υπάρχουν ιδέες και έννοιες που επανέρχονται και κυριαρχούν: η σιωπή (ή η μη-ύπαρξή της), η απροσδιοριστία, η συγχρονικότητα, η πολλαπλότητα, η τυχαιότητα, που όλες τους αποτελούν χαρακτηριστικά μιας σύγχρονης ματιάς στη φύση και τη λειτουργία της. Τη δεκαετία του ‘60 παρουσιάζει τα Musicircus και έργα που ακολουθούν τη λογική τους, τα οποία έχουν βασικό άξονα την πολλαπλότητα της αισθητικής εμπειρίας του κοινού: μουσικές, εικόνες, παραστάσεις και περφόρμανς σε έναν εκ των προτέρων καθορισμένο χώρο και χρόνο…

Τι είναι όμως τα Musicircus; Εκεί έχουμε από την απλή πρόσκληση μουσικών και καλλιτεχνών να συμμετάσχουν σε ένα event χωρίς πολλούς κανόνες έως και τη λεπτομερή σύνθεση έργων που προορίζονται να συνυπάρξουν με σχετική ελευθερία και τα οποία μοιράζονται την ίδια αφετηρία, θεματική ή τεχνική. Συχνά ένα συστατικό (ηχητικό ή όχι) αποτελεί και τη σπονδυλική στήλη της περφόρμανς. Στο αφιέρωμά μας, αυτό το ρόλο παίζει το ηχογραφημένο από τον ίδιο Diary: How to Improve the World (You Will Only Make Matters Worse), διάρκειας –χωρίς παύσεις– 344 λεπτών. Κεντρικό θέμα είναι ο ίδιος ο Κέητζ και το έργο του: μουσικό, εικαστικό, θεατρικό, λογοτεχνικό.

Το Musicircus θα εκτυλίσσεται επί 6 ώρες σε διάφορους χώρους της Στέγης, όπου οι θεατές θα έχουν τη δυνατότητα να περιπλανιούνται ελεύθερα για να απολαύσουν αυτή τη μουσική εμπειρία.
Στο αφιέρωμα θα παρουσιαστούν συνθέσεις του Κέητζ από όλες τις περιόδους της δημιουργίας του, αλλά η έμφαση θα δοθεί σε έργα που τα ίδια αντανακλούν με τη δομή τους τη λογική του Musicircus (Song Books, Music for…., Music for Piano, Atlas Eclipticalis, Essay κ.ο.κ.).
Διάρκεια:
14:00-20:00 – Σε όλους τους χώρους της Στέγης
Είσοδος Ελεύθερη
21:00-23:00 – Μικρή Σκηνή: Συναυλία με έργα του John Cage
Η είσοδος στη συναυλία είναι ελεύθερη με σειρά προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων εισόδου ξεκινά μία ώρα πριν από την εκδήλωση.

Concept και μουσικολογική επιμέλεια: Ανάργυρος Δενιόζος
Οργάνωση: Λορέντα Ράμου
Μουσική επιμέλεια συνόλων: Μίλτος Λογιάδης
Συμμετέχουν (αλφαβητικά):
Μαρία Αλούπη (πιάνο), Τζίνα Αποστολοπούλου (ηθοποιός), Θοδωρής Βαζάκας (κρουστά), Κώστας Γεραντώνης (ηθοποιός), Μάριος Δαπέργολας (βιόλα), Ανδρέας Ρολάνδος Θεοδώρου (τρομπόνι), Δημήτρης Καρακαντάς (βιολί), Κωστής Κηλύμης (electronics), Βασίλης Κλεφτάκης (κρουστά), Λαέρτης Κοκολάνης (βιολί), Γιώργος Κυριαζής (τενόρος), Γιάννης Κοτσώνης (electronics), Άγγελος Λιακάκης (τσέλο), Βαγγέλης Μανιάτης (βαρύτονος), Μαξίμ Μανκόβσκι (κρουστά), Θόδωρος Μιλκόβ (κρουστά), Ai Motohashi (πιάνο), Θεοδώρα Μπάκα (μέτζο σοπράνο), Στέφανος Νάσος (πιάνο), Guido de Flaviis (σαξόφωνα), Λευτέρης Ξενάκης (electronics), Άννα Παγκάλου (μέτζο σοπράνο), Νίκος Παλαμάρης (electronics), Βασίλης Παπαβασιλείου (κοντραμπάσο), Δέσποινα Παπαχριστοπούλου (ηθοποιός), Λορέντα Ράμου (πιάνο), Κωνσταντίνος Ράπτης (μπαγιάν), Χρήστος Σακελλαρίδης & Βeata Pincetic (πιάνο ντουέτο), Σπύρος Σαρκούδης (τρομπέτα), Δανάη Στεφάνου (πιάνο), Μαργαρίτα Συγγενιώτου (μέτζο σοπράνο), Σπύρος Τζέκος (κλαρινέτο), Μαρίνος Τρανουδάκης (κρουστά), Νίκος Τσαλίκης (πιάνο), Κατερίνα Τσεντς (φλάουτο), Δημήτρης Χανδράκης (βιολί), Open Score Project, Σύνολο Πειραματικής Μουσικής του Μουσικού Λυκείου Παλλήνης σε επιμέλεια Βάλιας Χριστοπούλου