H New Star διοργανώνει στον κινηματογράφο Τιτάνια Cinemax αφιέρωμα στο μεγάλο συγγραφέα Μπέρτολτ Μπρεχτ…

… που θα διαρκέσει ολόκληρο το Δεκέμβριο.

Το αφιέρωμα αποτελείται από κινηματογραφικές ταινίες και κινηματογραφημένες θεατρικές παραστάσεις βασισμένες στα έργα του. Τον μήνα Δεκέμβριο θα προβληθούν 4 ταινίες, μια ταινία κάθε εβδομάδα. Από το 2013 θα συνεχιστεί το αφιέρωμα με τις υπόλοιπες 7 ταινίες.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

ΠΕΜΠΤΗ 6/11 – ΤΕΤΑΡΤΗ 12/12 στις 22:00
«Η ΟΠΕΡΑ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ»

ΓΕΡΜΑΝΙΑ –  105’ – Ασπρόμαυρο

Σκηνοθεσία: Γκέοργκ Βίλχελμ Πάμπστ
Λιμπρέτο: Μπέρτολντ Μπρεχτ
Παραγωγή: Σέιμουρ Nέμπενζαλ
Σενάριο: Λαντίσλαο Βάιντα, Λέο Λάνια, Μπέλα Μπάλας
Πρωτότυπο σενάριο: Τζον Γκρέι
Φωτογραφία: Φριτζ Άρνο Βάγκνερ
Μοντάζ: Χανς Όσερ
Καλλιτεχνικός Διευθυντής: Αντρέι Αντρέγιεφ
Μουσική: Κουρτ Βάιλ
Ενορχηστρώσεις: Άντολφ Γιάνσεν
Γαλλική εκδοχή: Σόλανζ Μπούσι
Εταιρείες παραγωγής: Τobis-Filmkunst/Nero Film/Warner Bros /First National Productions

Οι πρωταγωνιστές
Ρούντολφ Φόρστερ: Μακήθ
Καρόλα Νέχερ: Πόλυ
Ράινχολντ Σούνζελ: Τάιγκερ Μπράουν
Φρίτς Ρασπ: Πήτσαμ
Βαλέσκα Γκέρτ: κυρία Πήτσαμ
Λότε Λένια: Τζένη
Βλαντιμίρ Σοκόλοφ: Σμιθ

ΣΥΝΟΨΗ
Η «Όπερα της πεντάρας», γράφτηκε από τον Μπρεχτ το 1928, την παραμονή δηλαδή του μεγαλύτερου ως τότε παγκόσμιου οικονομικού κραχ. Αποτελεί διασκευή του έργου του Τζων Γκαίυ, «H Όπερα του ζητιάνου» (1728), από το οποίο διατήρησε το σατιρικό ύφος, όχι όμως διακωμωδώντας την ιταλική όπερα αλλά καυτηριάζοντας την αστική υποκρισία. Λίγο αργότερα, το 1931 σκηνοθετήθηκε για τη μεγάλη οθόνη από τον Γκεόργκ Βίλχελμ Πάμπστ. Ο Πάμπστ γύρισε την ταινία σε δύο εκδοχές, τη γερμανική και τη γαλλική, με δύο καστ (Γερμανούς και Γάλλους ηθοποιούς), σύμφωνα με την κοινή πρακτική που ακολουθούσαν οι δημιουργοί στις αρχές της περιόδου του ομιλούντος κινηματογράφου. Ογδόντα χρόνια μετά το γύρισμα της ταινίας, το έργο παραμένει επίκαιρο, σαρκαστικό και ένα δριμύ «κατηγορώ» στο καπιταλιστικό σύστημα, που εκμεταλλεύεται ακόμη και τους πιο αδύναμους κρίκους της κοινωνίας σε κάθε εποχή, δηλαδή τους ανέργους και την ανάγκη τους για δουλειά. Εμπόριο μπορούν να γίνουν τα πάντα, ακόμη και η ελεημοσύνη. Πρωταγωνιστές, ένας στυγνός «επιχειρηματίας» με εταιρεία-βιτρίνα που εκμεταλλεύεται τους επαίτες του Λονδίνου αλλά δηλώνει φτωχός, ένας επίορκος αστυνομικός, ένας ληστής που λιγουρεύεται τα μεγάλα «πορτοφόλια», μια διάσημη πόρνη. Μήπως σας φαίνονται κάπως γνώριμα όλα αυτά; Πρόκειται για μορφές βγαλμένες από τη φαντασία του Μπρεχτ  με φόντο την αστική τάξη του βικτοριανού Λονδίνου, οι οποίες όμως παραμένουν δυστυχώς εξαιρετικά γνώριμες και σήμερα. Η ταινία είναι μια επίκαιρη επιλογή και κριτικό σχόλιο για τις εποχές που διανύουμε, εποχές όπου το σύγχρονο οικονομικοκοινωνικό σύστημα περνά την πιο βαθιά του κρίση.

ΠΕΜΠΤΗ 13/11 – ΤΕΤΑΡΤΗ 19/12 στις 22:00
«KUHLE WAMPE ΣΕ ΠΟΙΟΝ ΑΝΗΚΕΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ;»
KUHLE WAMPE ODER: WEM GEHORT DIE WELT?

Κοινωνική, Γερμανία, 1932, B/W, 71’

Σκηνοθεσία: SLATAN DUDOW
Σενάριο: BERTOLT BRECHT, ERNST OTTWALD
Μουσική: HANNS EISLER
Παραγωγή: WILLI MUNZENBEG, LAZAR WECHSLER
Πρωταγωνιστούν: HERTHA THIELE, ERNST BUSCH MARTHA WOLTER, ADOLF FISCHER

   
ΥΠΟΘΕΣΗ
Γερμανία, αρχές δεκαετία ’30, εποχή του Μεσοπολέμου. Σε μια περίοδο παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, η Γερμανία είναι από τις χώρες που βιώνουν πιο έντονα τις σκληρές συνέπειές της. Εκατομμύρια άνεργοι, άθλιες συνθήκες εργασίας, δημιουργία τεράστιων παραγκουπόλεων, φτώχεια, πείνα, απελπισία, καμιά ελπίδα για το μέλλον… Καμιά; Ίσως υπάρχει τρόπος να σωθεί ο κόσμος, μέσα από την ενωμένη δύναμη των εργατών και την αντίστασή τους στην σκληρή εκμετάλλευσή τους από τους λίγους, για τους οποίους φαίνεται να φτιάχτηκε ο κόσμος…. Στην ιστορία μας, γνωρίζουμε την Άννι, μια νεαρή εργάτρια, που πασχίζει μαζί με την οικογένειά της να επιβιώσουν στις πιο απάνθρωπες συνθήκες. Ο αδελφός της, ύστερα από μήνες απελπιστικής ανεργίας, βουτά στο κενό και αυτοκτονεί. Η ίδια και η οικογένειά της αδυνατούν να πληρώσουν το ενοίκιο του μίζερου διαμερίσματός τους και βρίσκονται στο δρόμο με έξωση. Χωρίς στέγη, με τα πράγματα φορτωμένα σε ένα φορτηγάκι, αποφασίζουν να πάνε στο Kuhle Wampe, έναν καταυλισμό, μια ώρα έξω από το Βερολίνο. Εκεί, έχουν βρει καταφύγιο μεγάλες μάζες φτωχών, ανέργων, ανθρώπων χωρίς στον ήλιο μοίρα. Μέσα σε αυτές τις καταστάσεις, η Άννι μένει έγκυος από τον αρραβωνιαστικό της, Φριτς, αλλά ο επικείμενος γάμος δεν πρόκειται να γίνει. Ο Φριτς πνίγεται με την προοπτική ενός γάμου αλλά και με την βαθύτερη φτώχεια που θα προξενήσει ο ερχομός ενός παιδιού. Η Άννι, ύστερα από αυτό, μετακομίζει σε μια φίλη της στο Βερολίνο και αρχίζει να συμμετέχει ενεργά στο νεανικό Εργατικό Κίνημα. Και σε μια διαδρομή με το τρένο, η Άννι μαζί με μια ομάδα του κινήματος, θα λογομαχήσουν με μερικούς ευκατάστατους συνταξιδιώτες τους…

ΠΕΜΠΤΗ 20/12 – ΤΕΤΑΡΤΗ 26/12 στις 22:00
«ΚΑΙ ΟΙ ΔΗΜΙΟΙ ΠΕΘΑΙΝΟΥΝ»
   

Σκηνοθεσία: Fritz Lang
Σενάριο: Bertolt Brecht
Πρωταγωνιστούν: Brian Donlevy, Walter Brennan, Hans Heinrich von Twardowski, Anna Lee, Nana Bryant, Gene Lockhart, Margaret Wycherly
Μουσική: Hanns Eisler
Φωτογραφία: James Wong Howe
Μοντάζ: Gene Fowler Jr.
Είδος Ταινίας: Πολεμική, Θρίλερ
Γλώσσα: Αγγλικά, Γερμανικά
Εικόνα: Ασπρόμαυρη
Διάρκεια Ταινίας: 134 λεπτά

Περίληψη
Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής της Τσεχοσλοβακίας ο χειρουργός Δρ. Franticek Svoboda (Brian Donlevy), ένας Τσέχος πατριώτες, δολοφονεί τον άγριο “Δήμιο της Ευρώπης” Reichsprotektor Reinhard Heydrich (Hans Heinrich von Twardowski) και τραυματίζεται κατά τη διάρκεια. Στην προσπάθειά του να διαφύγει λαμβάνει βοήθεια από ένα Καθηγητή Ιστορίας τον Stephen Novotny (Walter Brennan), ο οποίος παρακολουθείται από τους Ναζί και την κόρη του Mascha (Anna Lee). Ως αντίποινα για τη δολοφονία ο αρθρογράφος Emil Czaka (Gene Lockhart), ένας ζυθοποιός βοηθούν τις διαδικασίες για την εκτέλεση   400 πολιτών της Πράγας, συμπεριλαμβανομένου του Καθηγητή Novotny, αν δεν αποκαλυφθεί ο δολοφόνος. Μέσα από μία σύνθετη αλληλουχία γεγονότων, η Αντίσταση καταφέρνει να παγιδέψει και να υποδείξει τον Czaka ως τον δολοφόνο, αλλά όχι πριν οι Ναζί εκτελέσουν πολλούς ομήρους.
   

ΠΕΜΠΤΗ 27/12 – ΤΕΤΑΡΤΗ 2/01 στις 22:00
«Ο ΑΦΕΝΤΗΣ ΠΟΥΝΤΙΛΑ ΚΑΙ Ο ΔΟΥΛΟΣ ΤΟΥ Ο ΜΑΤΤΙ»
   

Συντελεστές
Αγγλικός Τίτλος: Herr Puntila and His Servant Matti
Σκηνοθεσία: Alberto Cavalcanti
Σενάριο: Bertolt Brecht, Hella Wuolijoki
Πρωταγωνιστούν: Curt Bois, Heinz Engelmann, Maria Emo, Erika Pelikowsky, Yelena Polevitskaya
Μουσική: Hanns Eisler
Γλώσσα: Γερμανικά
Είδος Ταινίας: Κομεντί, Μιούζικαλ, Δράμα
Διάρκεια Ταινίας: 97 λεπτά

Η ιστορία:
Ο Μπρεχτ, μας ταξιδεύει στα όμορφα δάση του Βορρά για να μας μιλήσει για την ιστορία του γαιοκτήμονα Γιόχαν Πούντιλα, ενός «θηρίου προϊστορικού», που χρησιμοποιώντας την πονηριά και το μεθύσι του, κινείται με άνεση ανάμεσα στην αθωότητα και την ωμή χυδαιότητα. Ο Αφέντης Πούντιλα εξουσιάζει ανθρώπους, σχέσεις και καταστάσεις, αποκαλύπτοντας το μεγάλο χάσμα που χωρίζει την ιδιοκτησία από την εργατική τάξη.

Αποφασισμένος να διατηρήσει τη δύναμη του, αλλά και να διαχειριστεί τη μοναξιά της ψυχής του, έρχεται αντιμέτωπος με την ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια των ανθρώπων που δουλεύουν για αυτόν, προσπαθώντας να εξασφαλίσουν την επιβίωση τους. Ο δούλος του ο Μάττι, ένας απόλυτα ελεγχόμενος χαρακτήρας είναι, ο ιδανικός υπηρέτης, πιστός και ειλικρινής, που όμως με τη τελική του αναχώρηση, δείχνει το δρόμο για την απελευθέρωση και την επανάσταση. Δίπλα σε αυτόν, εργάτες, υπηρέτριες, γυναίκες του μεροκάματου και της φτώχειας, προσπαθούν να κατανοήσουν άλλοτε με χιούμορ και άλλοτε με πίκρα τα όρια της ανθρώπινης αντοχής και της θηριώδους εκμετάλλευσης. Ακόμα και η ίδια η κόρη του Πούντιλα, προικισμένη από όλα τα επηρμένα χαρακτηριστικά της αστικής τάξης, προσπαθεί να εναντιωθεί στην ηγεμονία του πατέρα της, κάνοντας τη δική της μικρή επανάσταση μέσα από τον παράφορο ενθουσιασμό της νεότητάς της. Οι καλές προθέσεις της όμως δεν καταφέρνουν να ξεπεράσουν το ταξικό της σύνορο.

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤΟ πατέρας του σύγχρονου θεάτρου, όπως τον έχουν αποκαλέσει, και μια από τις πιο σπουδαίες προσωπικότητες της σύγχρονης τέχνης, γεννήθηκε το 1898 στο Άουγκσμπουργκ της Βαυαρίας από πατέρα καθολικό και μητέρα προτεστάντισσα. Αν και διακρίθηκε στην τέχνη, οι αρχικές του σπουδές ήταν στην ιατρική. Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο θα υπηρετήσει ως νοσοκόμος. Ωστόσο, την ίδια εποχή αρχίζει να ασχολείται με αυτό που τον γεμίζει περισσότερο: την ποίηση και το θέατρο. Γράφει ποιήματα και θεατρικά κείμενα. Το «Εγκόλπιο Ευσέβιας» είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή και θα ακολουθήσουν και άλλες, ενώ η ανατρεπτικότητά του και η συμβολή του στο παγκόσμιο θέατρο θα τον κάνουν να ονομαστεί ως ένας από τους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς και δραματουργούς όλων των εποχών. Την ίδια στιγμή, ο Μπρεχτ ενδιαφέρεται και για την πολιτική και την κοινωνική κατάσταση και δίνει μια έντονη πολιτική χροιά στα κείμενά του. «Ο πόλεμος με ξεσήκωσε», γράφει ο ίδιος.  Έτσι λοιπόν, το 1918 μία πολιτική αναταραχή στη Βαυαρία θα εμπνεύσει το «Βάαλ», το πρώτο του θεατρικό έργο. Παράλληλα, βρίσκει μεγάλη έλξη στην κομμουνιστική θεωρία: «Ήμουν είκοσι ετών όταν είδα τη λάμψη της μεγάλης πυρκαγιάς της Ρώσικης Επανάστασης», σημειώνει με ενθουσιασμό, και από τον επόμενο χρόνο ξεκινά τη συστηματική του επαφή με τον κομμουνισμό.Το 1922 παντρεύεται την τραγουδίστρια της όπερας Μαριάν Ζοφ. Ένα χρόνο αργότερα θα αρχίσει να φοιτά στην Μαρξιστική Εργατική Σχολή, όπου μελέτησε διαλεκτικό υλισμό και έπιασε και την πρώτη του δουλειά ως βοηθός σκηνοθέτη στο Θέατρο του Βερολίνου. Η άνοδος του ναζισμού στη Γερμανία, το 1933, θα τον αναγκάσει να αυτοεξοριστεί. Τα έργα του και τα γραπτά του απαγορεύονται στη Γερμανία. Οι παραστάσεις διακόπτονται από την αστυνομία. Μέσω Πράγας και Βιέννης θα βρεθεί στη Δανία, τη Φιλανδία και από κει μέσω Ρωσίας στις ΗΠΑ. «Η πνευματική απομόνωση εδώ είναι τρομακτική» γράφει ο ίδιος για το διάστημα που έζησε στην Αμερική.

Μετά το τέλος του πολέμου θα επιστρέψει για να εγκατασταθεί στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας μαζί με τη δεύτερη γυναίκα του και γυναίκα της ζωής του που τόσα χρόνια τον ακολούθησε στην εξορία, Χέλενε Βάιγκελ.  Ο Μπέρτολτ Μπρεχτ έκανε μία από τις μεγαλύτερες τομές στο σύγχρονο θέατρο καθώς επιχείρησε να το απομακρύνει από τις μέχρι τότε συμβάσεις του θεάτρου της ψευδαίσθησης. Ο ίδιος διατύπωσε και εφάρμοσε στα έργα του τη θεωρία του «επικού θεάτρου» και εισήγαγε την τεχνική της αποστασιοποίησης, υπενθυμίζοντας διαρκώς στον θεατή την ιστορική διάσταση των όσων συντελούνται στη σκηνή. Αυτή η δραματική φόρμα σχετιζόταν με παρόμοιες μοντερνιστικές καινοτομίες της εποχής, όπως τα μυθιστορήματα του Τζέιμς Τζόις, το ιδεολογικό μοντάζ του Αϊζενστάιν, το κυβιστικό «κολλάζ» που εισήγαγε ο Πικάσο στη ζωγραφική. Όμως, αντίθετα με πολλές avant-garde καλλιτεχνικές προσεγγίσεις, ο Μπρεχτ δεν είχε σκοπό να καταρρίψει την έννοια της τέχνης αλλά ήθελε να της δώσει μια νέα λειτουργία, μια νέα διάσταση, μια νέα κοινωνική χρήση. Τα έργα του είναι επαναστατικά και αντιεξουσιαστικά.

Η πρώτη μεγάλη επιτυχία θα έρθει με τη διασκευή της «Όπερας των ζητιάνων». Διασκευασμένη ως «Η Όπερα της Πεντάρας» σε στίχους του Μπέρτολτ Μπρεχτ και μουσική του Κουρτ Βάιλ, θα αποτελέσει μια «γροθιά» στην αστική τάξη του Βερολίνου και προκάλεσε τεράστια αίσθηση στην παγκόσμια σκηνή μιούζικαλ. Στη διάρκεια του πολέμου τα έργα του είχαν έντονη αντιμιλιταριστική χροιά. Με το αντι-πολεμικό έργο του «Ταμπούρλα μες τη Νύχτα» (1922) θα κερδίσει το Βραβείο Κλάιστ. Η μεγάλη αλλαγή θα συντελεστεί κατά τη διάρκεια της εξορίας όταν και θα γράψει τα σημαντικότερα έργα του. Η Μαρξιστική φιλοσοφία και η κομουνιστική θεωρία θα τον επηρεάσουν καθοριστικά. Θα στραφεί και θα υπηρετήσει το «διδακτικό και ανθρωπιστικό» θέατρο. «Η δουλειά του Μπρεχτ είναι η πιο σημαντική και πιο πρωτότυπη στην ευρωπαϊκή δραματουργία από την εποχή του Ίμπσεν και του Στρίνμπεργκ» θα γράψει ο Ρέιμοντ Ουίλιαμς. Η επίδραση του έργου του ήταν μεγάλη σε πάρα πολλούς θεατρικούς συγγραφείς και σκηνοθέτες, ώστε να μιλάμε καθαρά για «μπρεχτική παράδοση» που περιλαμβάνει καλλιτέχνες όπως: Ντάριο Φο, Τζόαν Λίτλγουντ, Πίτερ Μπρουκ, Πίτερ Βάις, Πίνα Μπάους, Τόνι Κούσνερ και Κάριλ Τσώρτσιλ. Ταυτόχρονα, οι θεωρίες του και οι τεχνικές του έχουν επηρεάσει και σκηνοθέτες όπως: Ζαν-Λυκ Γκοντάρ, Λίντσεϊ Άντερσον, Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, Τζόζεφ Λόουζι, Ναγκίσα Οσίμα, Λαρς Φον Τρίερ και Χαλ Χάρτλεϊ. Ο Μπρεχτ πέθανε το 1956 αφήνοντας πίσω μια τεράστια πνευματική και καλλιτεχνική κληρονομιά και ένα ανεπανάληπτο επαναστατικό πνεύμα, που εμπνέει ακόμα.