Σύγχρονη Νορβηγική Αρχιτεκτονική 7, 2005-2010

Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει την έκθεση «Σύγχρονη Νορβηγική Αρχιτεκτονική # 7, 2005-2010» από τις …

24 Ιανουαρίου μέχρι τις 10 Μαρτίου 2013.

Η έκθεση προβάλει τα πιο πρόσφατα επιτεύγματα της Νορβηγικής αρχιτεκτονικής. Αποκαλύπτει ιδιαίτερες λεπτομέρειες σε κάθε έργο ξεχωριστά και δίνει έμφαση στις εξελίξεις που είναι σημαντικές για το κοινωνικό σύνολο.

Η επιλογή της έκθεσης περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα έργων από έναν μικρό χώρο ανάπαυσης και ιδιωτικές κατοικίες, μέχρι περίπλοκες κατασκευαστικές λύσεις και υποδομές καθώς και τις μεγάλες αστικές διαμορφώσεις των πρόσφατων ετών. Χρησιμοποιώντας ποικίλα είδη παρουσίασης καθώς και σύγχρονα μέσα ενημέρωσης, η έκθεση επικοινωνεί μία σύνθετη εικόνα της Νορβηγικής αρχιτεκτονικής που πραγματοποιήθηκε τόσο στη Νορβηγία, όσο και στο εξωτερικό μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια.

Η έκθεση είναι η έβδομη σε μία σειρά παρουσίασης εκθέσεων που αφορούν τη σύγχρονη Νορβηγική αρχιτεκτονική από το 1968 μέχρι σήμερα.

Η έκθεση είναι παραγωγή του Νορβηγικού Μουσείου Αρχιτεκτονικής (ΝΑΜ) και χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Εξωτερικών. Με τη συγκεκριμένη έκθεση, το ΝΑΜ θέλει να επικοινωνήσει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των μεμονωμένων έργων και να τονίσει τις τάσεις κοινωνικής  ευαισθητοποίησης των τελευταίων πέντε ετών στη Νορβηγική αρχιτεκτονική σκηνή. 

 
 Η έκθεση παρουσιάζει 31 μεμονωμένα έργα καθώς και δύο ομάδες που παρουσιάζονται μαζί: η “παθητική κατοικία” στο Tromsø των Steinsvik Architects και η αξιοποίηση των εθνικών τουριστικών διαδρομών της Νορβηγίας. Ο διαχωρισμός των έργων γίνεται ως εξής: έργα εκτός Νορβηγίας, “eneboligkvaliteter”, κατασκευή κατοικιών, εγκαταστάσεις, “νέο στο παλαιό”, τοπικοί πολιτιστικοί φορείς, εκπαίδευση και σχολεία, αναψυχή και υπαίθριες δραστηριότητες καθώς και οι εθνικές τουριστικές διαδρομές.

Οι εικόνες είναι από την πρώτη παρουσίαση της έκθεσης το καλοκαίρι 2011 στη νέα πτέρυγα του Μουσείου Αρχιτεκτονικής του Όσλο, τελευταίο έργο του μεγάλου νορβηγού αρχιτέκτονα Sverre Fehn. 

ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΘΕΜΑΤΩΝ

Η νορβηγική αρχιτεκτονική εκτός συνόρων

Η Πρεσβεία της Νορβηγίας στο Νεπάλ, ένα αεροδρόμιο στην Ινδία, ένα εκθεσιακό περίπτερο στην Κορέα και κοιτώνες στην Ταϊλάνδη μπορεί να έχουν ελάχιστα κοινά στοιχεία ως έργα, εκτός ίσως από το γεγονός ότι  αποτελούν καρπό νορβηγικής έμπνευσης. Ταυτόχρονα, όμως, υποδεικνύουν και σημαντικά χαρακτηριστικά του εργασιακού περιβάλλοντος που θα κληθεί να  αντιμετωπίσει η νορβηγική αρχιτεκτονική τα επόμενα χρόνια: το δυναμικό ανάπτυξης της νορβηγικής αρχιτεκτονικής ως εξαγωγική δραστηριότητα, καθώς και τον αυξανόμενο ρόλο των έργων ίδιων πρωτοβουλιών (self-initiated) στις αναπτυσσόμενες χώρες, στα οποία νέοι αρχιτέκτονες μετά την απόκτηση του πτυχίου τους επιχειρούν μία νέα ερμηνεία και επέκταση του ρόλου των σχεδιαστών.

 
Μεμονωμένες κατοικίες

Εδώ κι δεκαετίες, οι Νορβηγοί αρχιτέκτονες αποδεικνύουν ότι είναι δεξιοτέχνες στην ανάπτυξη εξαιρετικών μεμονωμένων σαλέ και μόνιμων κατοικιών.  Η έκθεση παρουσιάζει μία βίλα σε περιοχή εργατικών κατοικιών στο Trondheim, δύο αγροικίες – μία στο Toten στην επαρχία Oppland και μία στην επαρχία Rogaland, κι ένα σαλέ στο χιονοδρομικό θέρετρο Geilo. Τα συγκεκριμένα project  υποδεικνύουν μία συγκεκριμένη στάση στην ερμηνεία του τοπίου και των συνθηκών στον χώρο κατασκευής, δυνατή αρχιτεκτονική σκέψη, ευφυή κατασκευαστική δεξιότητα στον χειρισμό των υλικών και σημασία στη λεπτομέρεια, και ιδιαίτερα την ικανότητα να επιτυγχάνεται μία “φρέσκια” προσέγγιση σε κάθε ανάθεση κατασκευής.

Κτίρια διαμερισμάτων

Αν και η κατασκευή κατοικιών στη Νορβηγία τα τελευταία πέντε χρόνια υπήρξε εξαιρετική,  βλέπουμε ότι μερικές μόνο πραγματικά αξιοθαύμαστες προτάσεις παρουσιάστηκαν για μεγαλύτερα συμπλέγματα σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές την περίοδο 2005–2010. Ωστόσο, στα επιλεχθέντα για την έκθεση έργα – ένα μικρό κτίριο διαμερισμάτων στο κέντρο του Όσλο, ένα  οικιστικό έργο στις δυτικές συνοικίες του Όσλο και μία σειρά πολυκατοικιών στη βόρεια Νορβηγία – καταγράφονται επιτυχημένες κατόψεις, κομψές και ευφυείς λύσεις για την  βέλτιστη εκμετάλλευση του φωτός της ημέρας, προφυλαγμένοι εξωτερικοί χώροι και η έμφαση στη διατηρησιμότητα – με καθαρή αρχιτεκτονική γλώσσα.

Εγκαταστάσεις

Το περίπτερο Lantern Pavilion, ένας κατασκηνωτικός χώρος για παιδιά και το Tubaloon  αποτελούν αναθέσεις χωρίς πολύπλοκη διάταξη χώρου ή απαιτήσεις διαμόρφωσης κλίματος εσωτερικών χώρων. Οι αρχιτέκτονες αντιλήφθηκαν κι εκμεταλλεύθηκαν αυτό το δυναμικό για την καλλιέργεια ιδεών, καθώς και την έρευνα και ανάπτυξη κατασκευών, υποβάλλοντας τα υλικά σε προκλήσεις κι επιχειρώντας να σχεδιάσουν λεπτομέρειες στις εγκαταστάσεις που αποτελούν έργα τέχνης per se.

Το καινούργιο μέσα στο παλιό

Οι αναθέσεις κατασκευών στο μέλλον θα αφορούν όλο και περισσότερο τη μεταμόρφωση, ανακύκλωση και εκ νέου ανάπτυξη υπαρχόντων κτιρίων και αστικών δομών. Μετά από μία καταστροφική πυρκαγιά στο κέντρο του Trondheim, ένα οικοδομικό τετράγωνο (καμμένα ερείπια/Borkeplassen) ξαναχτίστηκε διατηρώντας τις ιδιότητες των προηγούμενων αστικών κτιρίων. Τα ελάχιστα, αλλά υψηλής ποιότητας έργα αποκατάστασης: το Εθνικό Μουσείο – Αρχιτεκτονική, το κτίριο Gyldendal  και το κτίριο των γραφείων του Υπουργείου Άμυνας, όλα αφορούν στη μεταμόρφωση προστατευόμενων κτιρίων, τα οποία βελτιώθηκαν με νέες δομές. Τα συγκεκριμένα project αποτελούν τον καρπό έντονων κι εκτενών διαλόγων και διαδικασιών, όπου εμπλέκονται όλες οι αρμόδιες αρχές διαχείρισης της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Οι κρατικές προθέσεις

Η Εθνική Όπερα και Μπαλέτο της Νορβηγίας, οι νέες εγκαταστάσεις για άλμα σκι στο Holmenkollen, το Παγκόσμιο Θυσαυροφυλάκιο Σπόρων Svalbard, και οι Φυλακές Halden αποτελούν όλα αναθέσεις κατασκευών που χρηματοδοτήθηκαν γενναιόδωρα από το νορβηγικό κράτος μέσω χορηγιών. Τα προγράμματα κτιρίων καταδεικνύουν τις προτεραιότητες και την προθυμία των δημόσιων αρχών να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους επενδύσεις. Το νορβηγικό  κράτος (κι εμμέσως η πόλη του Όσλο), παραδείγματος χάρη, διέθεσαν δισεκατομμύρια κορόνες για την ανέγερση του νέου μεγάρου της Όπερας. Η κεντρική ιδέα ήταν να μην δοθεί απλά μια ώθηση στον κλάδο του πολιτισμού, αλλά να χρησιμεύσει η Όπερα ως ένα εργαλείο αστικής ανάπτυξης στην πρωτεύουσα, ένας από τους στόχους της οποίας ήταν να αναπτυχθεί το κέντρο της  πόλης προς τα ανατολικά και να δημιουργηθεί η αποκαλούμενη Πόλη των Φιόρδ.

Τοπικά πολιτιστικά ιδρύματα

Δύο συμπλέγματα μουσείων στην επαρχία Nordland, το Κέντρο Hamsun και το Μουσείο Petter Dass, προσελκύουν τουρίστες από όλο τον κόσμο και τοπικούς επισκέπτες που αναζητούν να απολαύσουν συναρπαστική πολιτιστική ιστορία και ισχυρή σχεδιαστικά αρχιτεκτονική. Το Tautra Mariakloster είναι ουσιαστικά λιγότερο προσβάσιμο, χωρίς, ωστόσο, να μειώνεται η ιστορική και αρχιτεκτονική του επιρροή. Είναι χτισμένο κοντά στα ερείπια ενός μεσαιωνικού Κιστερκιανού μοναστηριού στη Frosta στην επαρχία Nord-Trøndelag.

Εκπαίδευση

Δύο μεγάλα σχολεία στο Kristiansand και το Όσλο έχουν πληθωρικά κεντρικά φουαγιέ (υποδοχή) και κοινόχρηστους χώρους, και είναι σχεδιασμένα με τρόπο που να προβλέπει την εξυπηρέτηση διαφόρων εκπαιδευτικών μεθόδων. Επίσης και τα δύο σχολεία “προικίστηκαν” με τη χρήση υψηλής ποιότητας υλικών και εξοπλισμού.

Το Lærernes Hus είναι ένα φιλόδοξο έργο με αντίληψη χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης, και καλά φωτισμένους, ανοιχτής σχεδίασης που μαρτυρούν τη δέσμευση της ένωσης στο σεβασμό του περιβάλλοντος και τη διάδοση της γνώσης. 

Αναψυχή και  υπαίθρια δραστηριότητα

Το Ξενοδοχείο Τοπίου Juvet στο Gudbrandsjuvet Gorge της επαρχίας Møre og Romsdal, το μπαρ Beach και οι μονάδες SUB στο θέρετρο Stokkøya Sea Centre στην επαρχία Sør-Trøndelag και οι χώροι καταφυγίου και καταυλισμού Preikestol αποτελούν μία ουσιαστική εξέλιξη κι ανανέωση της αντίληψης περί υποδομών διανυκτέρευσης για τουρίστες και φυσιολάτρες.

Εθνικές Τουριστικές Διαδρομές στη Νορβηγία

Από το 1997, η υπηρεσία Εθνικών Τουριστικών Διαδρομών σχεδίασε και υλοποίησε μικρές πρωτοβουλίες στο νορβηγικό οδικό δίκτυο προς όφελος των τουριστών και των ταξιδιωτών. Το έργο πήρε ιδιαίτερη ώθηση μετά το 2005 κι εφαρμόστηκαν περίπου 50  υπο-έργα, πολλά από τα οποία υπήρξαν καρπός νεαρότερων αρχιτεκτόνων.  Το έργο περιλαμβάνει χώρους ξεκούρασης, σημεία θέας, σκαλιά και μονοπάτια που οδηγούν είτε προς τα κάτω στα νερά ή πάνω σε βουνοπλαγιές, καφετέριες και εκθεσιακούς χώρους και κέντρα ενημέρωσης.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, θα πραγματοποιηθούν οι διαλέξεις των αρχιτεκτόνων:

ΝΙΝΑ ΒΕRRE
Διευθύντρια αρχιτεκτονικής του ΝΑΜ
Backdrop Norway: Contemporary Architecture
Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013, ώρα 19.30
(η έκθεση θα εγκαινιαστεί μετά τη διάλεξη)

KRISTIN JΑRMUNDΤετάρτη 6 Μαρτίου 2013, ώρα 19.30