Έλενα Κελεσίδη: Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, τραγουδούσα όπερα

Επιμέλεια κειμένου-συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη

Τόπος γέννησης και καταγωγή

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στο Καζακστάν και σπούδασα στο Ωδείο της πρωτεύουσας, Αστάνα. Ήταν δύσκολα χρόνια…
Εμείς, είμαστε Έλληνες από τη Γεωργία με καταγωγή από τον Εύξεινο Πόντο. Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μου το 1920 έφυγαν για τη Γεωργία και έτσι οι γονείς μου γεννήθηκαν εκεί. Πάντα όμως το όνειρο της μαμάς μου ήταν να επιστρέψουμε στην Ελλάδα. Αργότερα ο Στάλιν τους έστειλε στο Καζακστάν όπου γεννήθηκα εγώ. Δεν μπορούσαμε όμως να επιστρέψουμε στη Γεωργία. Μετά με τον Γκορμπατσόφ όλοι έφυγαν. Γερμανοί στη Γερμανία, Εβραίοι στο Ισραήλ και την Αμερική, Έλληνες στην Ελλάδα. Εμείς λοιπόν, ήρθαμε εδώ. Η μουσική ήταν πάντα μέσα στην καρδιά μου αλλά εμπειρία σκηνής δεν είχα στο Καζακστάν. Μόνο σπουδές. Όταν ήρθα στην Ελλάδα λοιπόν, αποφάσισα να πάω σε μία ακρόαση της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Και με πήραν! Έτσι απλά! Και από το 1993 άρχισα να τραγουδάω στη Λυρική! Μαγικό!

Μαγικό αλλά όχι ότι όλα ήταν ιδανικά. Η περίοδος ήταν δύσκολη. Έκαναν απεργίες οι Χορωδοί, η ορχήστρα. Μου έδωσαν έναν ρόλο, ακυρώθηκε, μου έδωσαν άλλο ρόλο, ακυρώθηκε ξανά. Τελικά, έπαιξα την  Κωνστάντζα από την όπερα «Αρπαγή από το σεράι», του Μότσαρτ. Πολύ δύσκολος ρόλος αλλά πολύ ωραία εμφάνιση.

Το Μέγαρο Μουσικής και η πρόταση για το Κόβενττ Γκάρντεν

Τη συνεργασία αυτή ακολούθησε ένας διαγωνισμός που έκανε ο Χρήστος Λαμπράκης και στον οποίο συμμετείχαν 200 άτομα από την Ευρώπη και την Αμερική. Κέρδισα το ρόλο και είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω στην όπερα του Μότσαρτ «Ντον Τζιοβάνι» για το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών σε σκηνοθεσία Ρουτζέρο Ραϊμόντι.

Μια υπέροχη εμπειρία. Ήταν καταπληκτικό το γεγονός ότι θα τραγουδούσα στο Μέγαρο Μουσικής αλλά και τα χρήματα ήταν πολύ σημαντικά για την εποχή. 

Στην επιτροπή, εν τω μεταξύ, ήταν πολύ σημαντικοί άνθρωποι όπως ο υπεύθυνος επιλογής του Κόβεντ Γκάρντεν,  ο υπεύθυνος επιλογής από το Μόναχο, από διάφορα μεγάλα θέατρα της Ευρώπης. Ο υπεύθυνος του Κόβεντ Γκάρντεν  ήρθε και με άκουσε στις παραστάσεις στο Μέγαρο και μου ζήτησε να ξανακάνω ακρόαση. Του τραγούδησα 5 άριες και σε μία εβδομάδα μου έστειλε πρόταση να κάνω Τραβιάτα στο Κόβεντ Γκάρντεν.
Εγώ ούτε που το είχα φανταστεί ποτέ! Ούτε ελληνικά καλά καλά δεν ήξερα, αγγλικά ούτε μια λέξη. Σκεφτείτε να πάω κατευθείαν Κόβεντ Γκάρντεν και τι ρόλος! Τραβιάτα! Πού πεθαίνεις να το κάνεις! Ο πιο δύσκολος ρόλος για σοπράνο.

Η όπερα ήταν παρούσα σε όλη μου τη ζωή!

Στη Σοβιετική Ένωση όπου γεννήθηκα, παντού ακουγόταν κλασική μουσική. Δεν είχαμε τίποτε άλλο. Και στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση, παντού!  Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, τραγουδούσα. Με έβαζε ο πατέρας μου σε ένα σκαμνί για να φαίνομαι πιο μεγάλη και τραγουδούσαμε μαζί. Και στον παιδικό σταθμό τραγουδούσα και αργότερα ως σολίστ στο σχολείο. Παράλληλα μάθαινα και πιάνο. Ο πατέρας μου, αν και ήταν πολιτικός μηχανικός, πάντα είχε επαφή με τη μουσική. Έπαιζε τρία μουσικά όργανα, ήταν ερασιτέχνης μουσικός. Όπως και η μαμά μου. Ακόμα και όταν ήρθα εδώ, το 1992 τα πρώτα μου χρήματα τα έβγαλα τραγουδώντας στα ρωσικά στη ρωσική εκκλησία.

Πολύ ωραίο ταξίδι αλλά κουραστικό

Πλάσιντο Ντομίνγκο, Ρικάρντο Σαγί, Μετροπόλιταν Όπερα, Παρίσι, Άμστερνταμ… Τι να πρωτοθυμηθώ από συνεργασίες, ανθρώπους, θέατρα, τόπους! Στο Κόβεντ Γκάρντεν 11 χρόνια με πρωταγωνιστικούς ρόλους. Πολύ ωραίο ταξίδι αλλά βέβαια κουραστικό και δύσκολο. Δεν πρόλαβα να μάθω την Ελλάδα και έπρεπε να αρχίσω να μαθαίνω άλλες χώρες. Δεν ήταν στα όνειρά μου να πετύχω στο Κόβεντ Γκάρντεν. Ήθελα απλώς μια δουλειά για να μπορώ να ζήσω…

Η επιστροφή στην Ελλάδα

Από το 2007 είμαι στη Λυρική. Πάντα ήθελα να μείνω στην Ελλάδα. Μου άρεσε πάρα πολύ που ήρθα στη Λυρική και που μπορούν οι συγγενείς μου και οι φίλοι, που δεν μπορούν να ταξιδέψουν μακριά, να έρθουν να με δουν. Φέτος θα κάνω, και στα ελληνικά, οπερέτα. Τον Μάιο. «Εύθυμη χήρα» και είμαι πολύ χαρούμενη γι’ αυτό!

Κοινό, διαφορές-ανταπόκριση του κόσμου στην όπερα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Βελτιωνόμαστε. Βελτιωνόμαστε πολύ, αυτή είναι η αλήθεια. Στο εξωτερικό ο κόσμος ξέρει πού να χειροκροτεί και πού όχι. Δεν μπορώ να πω ότι ο ελληνικός λαός δεν είναι ζεστός, είναι πάρα πολύ ζεστός. Απλώς με την όπερα δεν τα πάει τόσο καλά. Ξέρει όλους τους τραγουδιστές και τους στίχους των λαϊκών – ποπ τραγουδιών αλλά δεν γνωρίζει από όπερα. Δεν αναγνωρίζουν τις άριες, τα γνωστά ντουέτα κ.τ.λ.
Αυτό οφείλεται στην έλλειψη παιδείας. Εμείς στη Σοβιετική Ένωση δεν είχαμε ποτέ λεφτά. Ο κόσμος πάντα ήταν φτωχός. Αλλά θυμάμαι και από το σχολείο μας πήγαιναν συνέχεια στην όπερα. Και στη δουλειά της μητέρας μου, έδιναν εισιτήρια στους εργαζόμενους για παραστάσεις όπερας και κλασικής μουσικής.

Η όπερα της βαλίτσας είναι ένας έξυπνος τρόπος να γνωρίσει το ευρύ κοινό την όπερα
Με την Όπερα της Βαλίτσας, το πρόγραμμα της Λυρικής Σκηνής, ταξιδεύουμε σε όλη την Ελλάδα και παρουσιάζουμε υπέροχες όπερες όπως το La Bohem και Τραβιάτα.  Αυτός είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να πλησιάσουμε τον κόσμο και να εξοικειωθεί με την όπερα σιγά σιγά.

Στις συνεργασίες με γοητεύει να μαθαίνω

Σε γενικές γραμμές θα μπορούσα να πω πως μου αρέσουν οι σκηνοθέτες που ξέρουν από την αρχή τι θέλουν, που έρχονται στη δουλειά και από αυτούς μαθαίνεις τόσα πολλά πράγματα. Αυτό μου αρέσει. Να μάθεις από τον σκηνοθέτη και το μαέστρο όσα δεν ξέρεις εσύ, όσα δεν κατάφερες να μάθεις.

Info: Η Έλενα Κελεσίδη έχει εμφανιστεί στην Κρατική όπερα της Βιέννης, του Αμβούργου, του Βερολίνου, της Βαυαρίας, της Ζυρίχης, του Μόντε Κάρλο, της Ολλανδίας, της Τουλούζης, του Παρισιού (Βαστίλλη), της Νέας Υόρκης (Μετροπόλιταν), του Καναδά, του Μον Πελιέ, του Ρίο ντε Τζανέιρο, του Μαϊάμι, του Ντάλας και του Πόρτλαντ καθώς επίσης και στο Φεστιβάλ του Μπάντεν Μπάντεν. Έχει συνεργαστεί με  τον Placido Domingo, Kent Nagano, Bruno Campanello, Riccardo Chailly, Lord Yehudi Menuhin.
Τη σεζόν 2011-12 πρωταγωνίστησε στην όπερα του Philippe Fenelon “La Cerisaie” στην όπερα του Παρισιού, ενώ τον Ιανουάριο θα πρωταγωνιστήσει στον Otello του Βέρντι στην North Opera, στο Λιντς της Αγγλίας.