Δημήτρης Μαραμής: Ένας σύγχρονος Ερωτόκριτος σε blues ρυθμούς

«Η γλώσσα του Ερωτόκριτου είναι η τελειότερα οργανωμένη γλώσσα που άκουσε ο μεσαιωνικός κι ο νεώτερος ελληνισμός… εκφράζει με σταθερό χαρακτήρα την ευαισθησία του κόσμου που τη μιλούσε… Ύστερα από αιώνες και κάμποσες δεκαετηρίδες ελεύθερης ζωής, ύστερα από τον ερειπωμένο Σολωμό, οι δεκαπεντασύλλαβοί μας μοιάζουν ακόμη με ψελλίσματα μπροστά στο λόγο του Ερωτόκριτου» (Γ. Σεφέρης, 1946, Δοκιμές).

Τα λόγια αυτά του Γ. Σεφέρη αποκαλύπτουν μέρος του μεγαλείου της ποιητικής μυθιστορίας του Ερωτόκριτου. Φροντίζω πάντα να επιλέγω προς μελοποίηση πολύ δυνατά κείμενα, κλασικά ή και σύγχρονα ποιητικά αριστουργήματα.

Ως συνθέτης ασχολήθηκα με το έργο αυτό έπειτα από ανάθεση του σκηνοθέτη Στάθη Λιβαθινού, ο οποίος μου ζήτησε να γράψω πρωτότυπη μουσική για την παράσταση που ανέβηκε στο Ακροπόλ. Είναι αλήθεια ότι η συγκεκριμένη παράσταση με ενέπνευσε και με οδήγησε σε μη αναμενόμενους μουσικούς δρόμους για το συγκεκριμένο κείμενο. Έτσι έδωσα μουσικές λύσεις δανειζόμενος στοιχεία από το μπλουζ, την τζαζ και τις σαρκαστικά χαρούμενες μουσικές των «καρουζέλ». Η παράσταση αγαπήθηκε πολύ από τον κόσμο. Η μουσική επίσης ξεχώρισε και βραβεύτηκε. Τώρα όμως γράφω ένα νέο μουσικό έργο. Ο Ερωτόκριτος in Blues απέχει πολύ από τη θεατρική μουσική της παράστασης στο Ακροπόλ.

Κουβαλάει κάποια χρώματα από την παράσταση, ένα ή δύο βασικά μουσικά θέματα, αλλά η σύνθεσή του άρχισε πάλι από το μηδέν.
Ο Ερωτόκριτος in Blues είναι ουσιαστικά ένα σύγχρονο μιούζικαλ εν προόδω, στην ελληνική γλώσσα, το οποίο θα παρουσιαστεί σε συναυλιακή μορφή στην αυγουστιάτικη περιοδεία μας. Με πλαίσιο και βάση τον δεκαπεντασύλλαβο στίχο και τη μουσικότητα της γλώσσας του Κορνάρου, συνθέτω αναμιγνύοντας και ζυμώνοντας πολλά διαφορετικά είδη μουσικής σε μια μουσική με δική της ταυτότητα. Όχι μόνο στοιχεία από τζαζ και μπλουζ, αλλά και από ροκ και ποπ, και παραδοσιακή μουσική, και ραπ, συνθέτουν τη νέα μελοποίηση του Ερωτόκριτου. Ακόμα και η πασίγνωστη χιλιοτραγουδισμένη μελωδία του έργου, κάπου θα εμφανίζεται μέσα στο δικό μου μουσικό έργο.

Δεν μπορώ να μιλήσω αντικειμενικά ή ακαδημαϊκά, γιατί αυτή τη στιγμή είμαι ερωτευμένος με την νέα μελοποίηση του Ερωτόκριτου. Με τη δουλειά αυτή είμαι πλήρως ανυπάκουος σε όλους τους κανόνες, ενώ ταυτόχρονα θεμελιώνω μόνος μου νέες βάσεις για να ακουστεί και πάλι ολόφρεσκος ο ποιητικός λόγος. Για να αρέσει, να συγκινήσει, να ξεσηκώσει το ακροατήριο. Δεν υπακούει ούτε το έργο αλλά ούτε και η φιλοσοφία της περιοδείας μας σε ό,τι γίνεται συνήθως. Για παράδειγμα, το έργο γράφεται και θα γράφεται και μέσα στην περιοδεία. Θα αλλάζει, θα μεταμορφώνεται σε κάθε συναυλία.  Δεν έχει δισκογραφηθεί, και δεν με ενδιαφέρει προς το παρόν αν θα δισκογραφηθεί. Οι χώροι των συναυλιών έχουν επιλεχθεί αυστηρά, με βασικό κριτήριο να αποτελούν κατάλληλες φυσικές σκηνογραφίες για αυτό το παραμυθένιο ιπποτικό ερωτικό ποίημα. Δεν με απασχολεί η επιτυχία ή η αποτυχία του αποτελέσματος, αλλά το να συνθέσω αυτό το έργο και να μοιραστώ τις συγκινήσεις μου μέσω της μουσικής, με όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους. Η μουσική του είναι σύγχρονη, αλλά η γλώσσα του όχι. Η γλώσσα του όμως είναι αθάνατη.

Το έργο αυτό γράφτηκε σε μια Ελλάδα η οποία δεν ήταν καν ελεύθερη. Δεν της επέτρεπαν οι κατακτητές της να βιώσει την Ευρωπαϊκή Αναγέννηση. Και όμως, με έργα σαν τον Ερωτόκριτο, κατάφερε ακόμα και τότε να αφήσει τα ισχυρά της χνάρια πάνω στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό της εποχής. Την περίοδο που στην Ελισαβετιανή ισχυρή Αγγλία γεννιόταν μια Ιουλιέτα, στην Κρήτη γεννιόταν μια Αρετούσα. Και ο χαρακτήρας της Αρετούσας είναι εκατό φορές πιο ισχυρός κι ενδιαφέρων από της Ιουλιέτας. Επίσης είμαι σίγουρος ότι το έργο μιλάει και περνάει ακόμα και στον σύγχρονο νέο, κι ας γράφτηκε τέσσερις αιώνες πριν. Σε αυτό το ξεκλείδωμα στο σύγχρονο αυτί, βέβαια, καλείται να παίξει ρόλο και η μουσική μου.

Δεν μπορώ βέβαια να μην πω δυο λόγια για τους «ήρωες» ερμηνευτές μου, Κορίνα Λεγάκη και Θοδωρή Βουτσικάκη. Είμαι χίλια τα εκατό σίγουρος για την επιλογή των συγκεκριμένων δύο νέων τραγουδιστών. Δεν είναι φωνές τζαζ ή μπλουζ, όχι. Είναι όμως δύο φωνές τόσο καλά εκπαιδευμένες, που μπορούν να σηκώσουν πολλά βάρη, πολλές σχολές, και να υπερβούν τα όρια και τα σύνορα ως ερμηνευτές. Είναι δύο παιδιά με πηγαίο ταλέντο, ήθος και αφοσιωμένα σε αυτό που κάνουν. Είναι στρατιώτες με τον Ερωτόκριτό μου, και μοιράζονται τον ίδιο ενθουσιασμό και πάθος με μένα για το τόλμημά μας. Πιστεύω ότι οι δύο αυτοί νεαροί ερμηνευτές θα απογειώσουν τις νέες μελοποιήσεις του Ερωτόκριτου. Τέλος, θα συνεργαστώ με δύο εξαιρετικούς βιολονίστες, τον Κωσταντίνο Παυλάκο και το Ζήσιμο Σουλκούκη.

Info: Ο Δημήτρης Μαραμής, σπούδασε πιάνο και σύνθεση στο Royal Welsh College of Music & Drama στη Βρετανία και σύνθεση με το συνθέτη Brian Elias στο Λονδίνο. Έχει κυκλοφορήσει έξι προσωπικούς δίσκους, έχει γράψει μουσική για 37 θεατρικές παραστάσεις και 5 ταινίες. Επίσης έχει παρουσιάσει την μουσική του εκτός συνόρων: Βρετανία, Ισπανία ενώ θα κάνει το ντεμπούτο του τον Οκτώβριο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η μουσική που συνέθεσε για τον Ερωτόκριτο σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού το 2011, βραβεύτηκε με το βραβείο κοινού του θεσμού θεατρικών βραβείων του Αθηνοράματος το 2012. Έχει συνεργαστεί δισκογραφικά με τους Μάριο Φραγκούλη, Μαρία Φαραντούρη κ.α.