Γυναικεία Δημιουργία – από τα άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης, έκθεση στη Σίφνο

Για πέμπτη συνεχή χρονιά, στα πλαίσια της πολιτικής αποκέντρωσης και ενίσχυσης των τοπικών προσπαθειών παρουσίασης και ανάδειξης της ελληνικής τέχνης, η Εθνική Πινακοθήκη ανταποκρίθηκε θετικά στο αίτημα του Δήμου Σίφνου για εκθεσιακή δραστηριότητα στο νησί.

Σε συνεργασία με το Δήμο Σίφνου η Εθνική Πινακοθήκη πραγματοποίησε τα προηγούμενα καλοκαίρια, του 2009 και του 2010, δύο εκθέσεις σύγχρονης τέχνης, με άξονα τα Νέα Αποκτήματα του Μουσείου, με τίτλους αντίστοιχα «Νέα Αποκτήματα-1992-2009, Παραστατική Τέχνη» και «Νέα Αποκτήματα-1992-2010, Μέρος δεύτερο : Αφαίρεση – Νέες τάσεις». Το 2011 παρουσίασε μια έκθεση σύγχρονης τέχνης με τίτλο «Η αθέατη πλευρά – Σύγχρονη ελληνική τέχνη από τις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης». Η περσινή τέταρτη έκθεση είχε τίτλο «Δωρεές τέχνης προς την Εθνική Πινακοθήκη – 1959-2007 – Επιλογή».

Η φετινή πέμπτη έκθεση έχει τίτλο «Γυναικεία δημιουργία από τα Άδυτα της Εθνικής Πινακοθήκης». Η γυναικεία δημιουργία αποτελεί ένα θέμα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η έρευνα από τις συλλογές μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης της ΕΠΜΑΣ απέδωσε περίπου 140 γυναίκες δημιουργούς από τις οποίες επελέγησαν 22 καλλιτέχνιδες και 24 έργα.

Η μικρή έκθεση της Πινακοθήκης στη Σίφνο φιλοδοξεί να παρουσιάσει ένα μικρό δείγμα του έργου Ελληνίδων δημιουργών από τα άδυτα των συλλογών του μουσείου. Τα έργα είναι έργα γυναικών, σύγχρονων και άγνωστα, έργα που δεν έχουν παρουσιασθεί παλαιότερα σε εκθέσεις της Πινακοθήκης.

Στην έκθεση της Σίφνου συνυπάρχουν κάποιες γνωστές, επώνυμες και καταξιωμένες καλλιτέχνιδες, με πλούσιο και σε ορισμένες περιπτώσεις πρωτοποριακό έργο και με σημαντική εκθεσιακή δραστηριότητα, με πολλές λιγότερο γνωστές ή και παντελώς άγνωστες, με άξονα την ποιότητα των έργων και την πολυμορφία της έκθεσης.

Εξετάζοντάς τες κατά γενιές διαπιστώνουμε πως οι παλαιότερες είναι οι δύο γλύπτριες, με τεράστια προσφορά και αντίστοιχη αντιπροσώπευση στις συλλογές της ΕΠΜΑΣ, η Μπέλλα Ραφτοπούλου  (1902-1992) και η Φρόσω Ευθυμιάδη-Μενεγάκη (1911-1995).

Οι περισσότερες καλλιτέχνιδες που παρουσιάζονται ανήκουν κυρίως σε παλαιότερες γενιές του 1950-1960, όπως οι Ντιάνα Αντωνακάτου (1922-2011), Ειρήνη Απέργη (1921-1994), Ιωάννα Ασμάνη (1929), Μαρία Ράμφου (1929-1986), Τίτα Κριεζή (1930), Ευδοξία Ψυρροπούλου-Καράγιαννη (1931).

Στην επόμενη γενιά του 1970 ανήκει ο μεγαλύτερος αριθμός καλλιτέχνιδων, όπως οι Νανά Ησαΐα (1934-2003), Χαρίκλεια Μυταρά (1935), Υβόννη Συρμοπούλου (1936), Ελεωνόρα Αρχελάου (1937), Χριστίνα Ζερβού (1937-1988),  Φρειδερίκη Δουβή (1938), Χαρά Τζάννη-Γκίνερουπ (1938), Σοφία Βάρη (1940), Αναστασία Γιαννίση (1940-1990), και οι νεότερες Λήδα Παπακωνσταντίνου  (1945) και Μαριάννα Στραπατσάκη  (1947).  Από τη νεότερη γενιά του 1980 και 1990 έχουμε έργα των Ειρήνη Ηλιοπούλου (1950), Ρηνιώ Κυριαζίδη-Μουρέλου (1952), και  Κατερίνα Μαρούδα (1958).

Τα έργα της έκθεσης από άποψη τεχνικής περιλαμβάνουν ζωγραφική σε μουσαμά, σε χαρτί, σε ξύλο, σε αλουμίνιο, σε πλεξιγκλάς, γλυπτική σε πέτρα σε σίδερο, μικτές τεχνικές, και ένα ανάγλυφο με ύφασμα, γύψο και γαρμπίλι. Τα θέματα επίσης παρουσιάζουν μία ποικιλία από κλασσικά τοπία υπαίθρου ή αστικού περιβάλλοντος, εσωτερικά, νεκρές φύσεις, πορτρέτα, γυναικεία γυμνά, ομαδικές προσωπογραφίες, αφηρημένες συνθέσεις, αφαιρετικές αναπτύξεις, γεωμετρικά σχήματα. Ο πλούτος και η ποικιλία των συλλογών της Εθνικής Πινακοθήκης προσφέρει  δυνατότητες επιλογών στην αναζήτηση της γυναικείας δημιουργίας. Η πολυμορφία της σύγχρονης γυναικείας δημιουργίας παρουσιάζεται κυρίως μέσα από άγνωστα αλλά ενδιαφέροντα έργα, αναδεικνύοντας την συνθήκη της διαφορετικότητας. 

Την επιμέλεια της έκθεσης, όπως και των προηγούμενων έχει η επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης Δρ. Λίνα Τσίκουτα, υπεύθυνη των συλλογών μεταπολεμικής και σύγχρονης τέχνης.