Ήταν κάποτε, πέντε αλληλοβόρα παραδοσιακά παραμύθια στο Θέατρο Επί Κολωνώ

Η Ομάδα “Χ-αίρεται” σε συνεργασία με το Δη.Πε.Θε. Κοζάνης παρουσιάζουν την παράσταση Ήταν κάποτε – πέντε αλληλοβόρα παραδοσιακά παραμύθια.

Μετά την πετυχημένη περιοδεία, σε χωριά και πόλεις της Ελλάδας, η παράσταση “Ήταν κάποτε”, πέντε αλληλοβόρα παραδοσιακά παραμύθια, ανεβαίνει φέτος στην Κεντρική Σκηνή του θεάτρου Επί Κολωνώ.

Η πρεμιέρα είναι προγραμματισμένη για την Τετάρτη 16 Οκτωβρίου 2013.

Λίγα λόγια για το έργο:

“Πέντε παραμύθια δύσκολα. Σκληρά, τρομερά, αλλόκοτα. Απομαγνητοφωνημένες αφηγήσεις αγωνίας πολύτιμης και ζωτικού φόβου των ανθρώπων: παιδιά που χάνονται, άγονοι έρωτες, άδικοι κόποι, σπουδαία έργα. Καλό και κακό δε ξεχωρίζουν με σιγουριά, διδάγματα δεν βγαίνουν με ευκολία. Σκοτάδι, φως κι από το φως σκοτάδι. Τρεις άνθρωποι στήνουν παράσταση με λόγια που ξεχάσαμε ν’ ακούμε και ιστορίες που δεν αντέχονται στ’ αλήθεια. Ζωντανεμένα στο σήμερα με φαντασία και απλότητα, τα παραμύθια γίνονται ότι ήταν κάποτε και πάντα, τρόποι ώστε κανείς να μη περνά μονάχος του τη φοβερή του νύχτα”.

Σημείωμα των συντελεστών:

Η κοινή αγάπη μας για τα παραμύθια και η νοσταλγία για την αφήγηση παραμυθιών, σαν τρόπο διασκέδασης, ήταν η αφορμή μας για να ξεκινήσουμε αυτό το εγχείρημα. Αγάπη, όχι μόνο για τα παραμύθια που ακούσαμε μικροί, αλλά κυρίως για αυτά που ανακαλύψαμε μεγάλοι. Διασκέδαση, κατ’ άλλους ψυχαγωγία, όχι αυτή που κοιμίζει γλυκά ένα παιδί, αλλά αυτή που μπορεί να αφυπνίσει έναν ενήλικα. Εξάλλου τα παραμύθια ήταν υπόθεση των μεγάλων, πριν από το θρίαμβο της τηλεόρασης και εμείς αυτήν την υπόθεση θέλαμε πάλι να ανοίξουμε. Αναζητήσαμε παραμύθια στην πρώτη τους μορφή, τη μη λογοκριμένη και με κεντρικό άξονα την αλληλοβορά επιλέξαμε πέντε. Τα θέματα που στοιχειώνουν τους ήρωες και τους αντιήρωες των παραμυθιών της παράστασης είναι η απώλεια, ο απογαλακτισμός, η εξουσία, ο ανομολόγητος έρωτας, η ζήλια και η συγχώρεση.

Κατά τη διάρκεια των προβών εισχωρήσαμε και σε άγνωστα για μας μονοπάτια και γίναμε δραματολόγοι, σκηνοθέτες, φωτιστές, μουσικοί επιμελητές, ενδυματολόγοι, σκηνογράφοι… Έτσι κατά τη διάρκεια της παράστασης, επιλέξαμε τα μέρη του θεάτρου, όπως το καμαρίνι, η κουίντα, ή το ηλεκτρολογείο, να “μεταφερθούν” πάνω στη σκηνή, φανερώνοντας στο θεατή τις λειτουργίες τους, που παραδοσιακά αποκρύπτονται. Οι εναλλαγές της μουσικής και του φωτισμού γίνονται μέρος της δράσης των ηθοποιών, προωθώντας σταδιακά τη μετάβαση από το ιλαρό στο τραγικό, κι από το παραμύθι στην πραγματικότητα.

Τώρα, εδώ στο θέατρο Επί Κολωνώ ήταν αναγκαία η αντικατάσταση ενός εκ των τριών συντελεστών της παράστασης, λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων. Γι’ αυτό και στο σημείο αυτό, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε και ταυτόχρονα να καλωσορίσουμε στους κόλπους της ομάδας μας, το φίλο μας Πέτρο Σπυρόπουλο, ο οποίος θα είναι ο τρίτος συναυτουργός εδώ στην Αθήνα. “Αρχή του παραμυθιού, λοιπόν, καλησπέρα τσ’ αφεντιές σας. Ήταν κάποτε ένα…”

Σημείωμα του Δη.Πε.Θε.:

Το “Ήταν Κάποτε” είναι μια παράσταση στο πλαίσιο του προγράμματος της “Άγονης Γραμμής”. Η “Άγονη Γραμμή” ήταν μια ιδέα που συλλάβαμε το 2007, επιθυμώντας να φτάσουμε σε μέρη που δεν έχει πάει ποτέ το θέατρο. Παρόλο που σήμερα ακόμα και στο πιο απόμακρο χωριό, υπάρχουν μέσα ενημέρωσης και ψυχαγωγίας όπως το ίντερνετ ή η τηλεόραση, τίποτα δε συγκρίνεται με την ανθρώπινη φυσική παρουσία. Το να πας και όχι να μεταδίδεσαι είναι το ιδιαίτερο, το ξεχωριστό. Έτσι λοιπόν το αποφασίσαμε και την ίδια ώρα βάλαμε και κάποιους κανόνες σ’ αυτό το σχέδιο: • Η περιπλάνηση δε θα είχε απαιτήσεις από θεατρικούς χώρους, για να μπορεί να ταξιδέψει παντού. • Μη θεατρικά κείμενα, αλλά παραστάσεις που θα βασίζονται στη λογοτεχνία στην παράδοση, ή σε άλλα είδη. • Πάντα χειμώνα. Το καλοκαίρι τα απομονωμένα χωριά μετατρέπονται σε καταφύγιο των ανθρώπων της πόλης. Τότε όλα είναι εύκολα. Το χειμώνα όμως η απομόνωση είναι πραγματική.

Το “Ήταν Κάποτε” ολοκλήρωσε τον κύκλο των παραστάσεων της “Άγονης Γραμμής” το χειμώνα του 2012. Πιστεύοντας ότι η συγκεκριμένη παράσταση δεν θα έπρεπε να μείνει μόνο στα όρια της δυτικής Μακεδονίας, πραγματοποιήθηκε και μια καλοκαιρινή περιοδεία σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Στην Αθήνα πραγματοποίησε μια σειρά παραστάσεων στο “Παλιό Λιπαντήριο” και στο θέατρο “Εμπρός”.

Περιεχόμενο των παραμυθιών:

Στον “Κουκιπιπέρη”, ένα ηλικιωμένο άκληρο ζευγάρι αποκτά παιδί. Όσο γρήγορα και εύκολα το αποκτά αντίστοιχα το χάνει. Ο θρήνος τους γίνεται τραγούδι, το τραγούδι παραμύθι κι αυτό το παραμύθι αφορμή για τα υπόλοιπα.

Στο “Ελαφέλι με τη χρυσή την αλυσίδα” δυο γονείς απαρνιούνται και προσπαθούν να βλάψουν τα παιδιά τους. Εκείνα αναζητώντας λύτρωση φεύγουν μακριά, με μοναδικό εφόδιο τη μεταξύ τους αγάπη. Συνεχή εμπόδια εμφανίζονται μπροστά τους, μέχρι να βρουν το δικό τους καταφύγιο.

Στο παραμύθι “Ο Τρισκατάρατος”, ξετυλίγεται η ζωή μιας αγαπημένης οικογένειας που ελπίζει στην ευτυχία των παιδιών της, μέσα από έναν πετυχημένο γάμο. Έτσι βρίσκει πρόσφορο έδαφος ένας πλούσιος, εκθαμβωτικός νέος και με την πανουργία του καταφέρνει να εξουσιάσει όλη την οικογένεια. Όταν η αλήθεια αποκαλύπτεται είναι πλέον αργά.

Το “Μυρσινιώ ή το καλογεράκι” είναι μια ιστορία αγάπης. Δύο νέοι συναντιούνται και ζουν τον απόλυτο έρωτα. Για μια νύχτα. Η νύχτα αυτή, όμως, ορίζει και ανατρέπει τις ζωές τους, όπως τις ήξεραν μέχρι τότε.

Στην “Κουλοχέρα”, δυο αδέλφια, ένα αγόρι κι ένα κορίτσι ζούνε στην ίδια στέγη μέχρι που ένα τρίτο πρόσωπο, εμφανίζεται στη ζωή τους. Η ισορροπία στη μεταξύ τους σχέση ταράσσεται και τα όριά τους δοκιμάζονται.

Τα παραμύθια της παράστασης επιλέχτηκαν από τρεις συλλογές: τα Ελληνικά λαϊκά παραμύθια (Α’) του Κώστα Καφαντάρη, τα Ελληνικά παραμύθια (Α’) οι παραμυθοκόρες – Ελληνικά παραμύθια (Β’) τα αλληλοβόρα, της Άννας Αγγελοπούλου.

Αν και τα παραμύθια απαντώνται σε διάφορες παραλλαγές από τόπο σε τόπο, το υλικό της παράστασης αποτελούν απομαγνητοφωνημένες αφηγήσεις ανθρώπων από τη Θράκη (“Ο Κουκιπιπέρης”), τη Μυτιλήνη (“Το ελαφέλι με τη χρυσή την αλυσίδα”), την Κύπρο (“Ο Τρισκατάρατος”), την Κέρκυρα (“Το Μυρσινιώ ή το καλογεράκι”), και την Τρίπολη (“Η κουλοχέρα”)

Συντελεστές

Μια δημιουργία των Χρήστου Πίτσα, Στέλιου Χλιαρά, Βάσιας Χρήστου

Διανομή: Χρήστος Πίτσας, Πέτρος Σπυρόπουλος, Βάσια Χρήστου