Μαρία Γοργία: Θα ήθελα, ίσως, να κατεβούμε από την τραμπάλα

Σε συνέχεια των έργων  “Το στρώμα” (Six Dogs 2012), και “Κρυμμένη στους Ελαιώνες” (Φεστιβάλ Αθηνών 2012), η ομάδα χορού Αμάλγαμα παρουσιάζει τη νέα της παραγωγή “στην ταμπάλα”, για την κυριαρχία, την επισφάλεια, το πλεόνασμα πληροφόρησης. Η χορογράφος Μαρία Γοργία μας αποκωδικοποιεί, θα λέγαμε, κάποιες από τις κινήσεις σε λόγια έτσι ώστε να πάρουμε μια γεύση για τη νέα παραγωγή της δραστήριας χορευτικής ομάδας της, πριν τη δούμε επί σκηνής Rabbithole όπου θα παρουσιάζεται από τις 24 Ιανουαρίου και 10 παραστάσεις.

Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη

Culturenow.gr: Σε συνέχεια των έργων “Το στρώμα” (Six Dogs 2012), και “Κρυμμένη στους Ελαιώνες” (Φεστιβάλ Αθηνών 2012), παρουσιάζετε με την ομάδα σας, Αμάλγαμα, τη νέα παραγωγή “στην ταμπάλα”. Πείτε μας λίγα λόγια για τη νέα σας δουλειά και για τη σχέση της με τις προηγούμενες δύο.

Μαρία Γοργία: Το έργο «στην τραμπάλα» θα μπορούσε να αποτελέσει το 3^ο σκέλος μιας τριλογίας, αποτελούμενης από τα έργα: «Το στρώμα», «Κρυμμένη στους Ελαιώνες», «στην τραμπάλα». Και τα 3 έργα εμπνέονται από την πολιτικοκοικωνική πραγματικότητα, κατά κύριο λόγο, της Ελλάδας. Τα δύο πρώτα, χρονολογικά αναφέρονται στο  μεγάλο διάστημα ανάμεσα στο 1^ο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος μέχρι σήμερα, ενώ το τελευταίο μιλάει μόνο για το σήμερα. Στο 1^ο έργο πρωταγωνιστεί η ανδρική φιγούρα μέσα από την ελληνική πολιτική ιστορία, στο 2^ο η γυναικεία και το 3^ο αποτελεί ένα ντουέτο γυναίκας-άνδρα. Εδώ δε γίνονται αναφορές σε γνωστά (ή μη) πολιτικά-δημόσια πρόσωπα, αλλά σε κεντρικές χαρακτηροδομές της ελληνικής κοινωνίας του σήμερα. Ένας άντρας και μια γυναίκα δρουν και συνυπάρχουν σε ένα χώρο όπου πρωταγωνιστές είναι  ένα πλήθος  εξαρτημάτων ηλεκτρονικής τεχνολογίας. Είναι πρεκάριοι. Η  επισφάλεια, το άγχος, ο φόβος, ο θυμός, η μνησικακία, η βραχυπρόθεσμη σκέψη, το πλεόνασμα πληροφορίας και η διαδικτυακή εξάρτηση, τους κυριεύουν.

Cul.N.: Οι θεματικοί άξονες της νέας αυτής δουλειάς ποιοι είναι και με ποια κριτήρια επιλέγετε, κάθε φορά, τον τίτλο της παράστασής σας;

Μ.Γ.: Θεματικοί λοιπόν άξονες του νέου έργου είναι κατά κύριο λόγο η νέα κοινωνική τάξη που διαμορφώνεται στην Ελλάδα αλλά και παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια, οι ονομαζόμενοι πρεκάριοι (The Precariat, Guy Standing*), και ειδικότερα, η ανάλυση των υποκειμενικών μορφών της κρίσης όπως παρουσιάζεται στο «Να πάρουμε τη σκυτάλη-Διακήρυξη» των Χαρντ και Νέγκρι. Οι παραπάνω θεωρίες ανάλυσης αποτελούν μοναχά πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία του έργου «στην τραμπάλα» και σε καμία περίπτωση δεν έχουν στόχο να αποτυπώσουν τις θεωρίες.

Τα κριτήρια επιλογής τίτλου ενός έργου είναι ποικίλα. Στο συγκεκριμένο έργο, εμφανίζεται στην πορεία του έργου, ως σκηνικό αντικείμενο, μια τραμπάλα αποτελούμενη από υλικά ηλεκτρονικών υπολογιστών. Το «γιατί» εμφανίζεται θα μου επιτρέψετε να μη το αποκαλύψω… Σε άλλα έργα ο τίτλος μπορεί να αναφέρεται σε μια πρωταγωνιστική φιγούρα, συνήθως εκφράζει την κεντρική ιδέα του έργου, μπορεί να αποτελεί σκηνικό αντικείμενο ή όχι, μπορεί να είναι κάτι διφορούμενο ή αντιφατικό ή να δημιουργεί ένα λογοπαίγνιο.

Cul.N.: Οι χορευτές στην παράσταση «Στην τραμπάλα», είναι δύο∙ ένας άντρας και μία γυναίκα. Ποια είναι η σκέψη πίσω από την επιλογή τόσο στον αριθμό (ζευγάρι –  δύο χορευτές) όσο και στη σχέση των φύλων∙ άντρας – γυναίκα;

Μ.Γ.: Σαν συνέχεια της ιδέας της τριλογίας που σας έλεγα, το 3^ο μέρος αποτελεί κατά ένα τρόπο,την «ένωση» των 2 προηγούμενων έργων στο σήμερα. Στο συγκεκριμένο έργο, ο κυρίαρχος  στόχος δεν είναι όμως οι έμφυλες ταυτότητες. Αυτές υπάρχουν, και τα κοινωνικά στερεότυπα «ανασαίνουν» μέσα τους. Άνδρας-γυναίκα μαζί ολοκληρώνουν την εικόνα του έλληνα πρεκάριου.

Cul.N.: Σε μια παράσταση στην οποία δεσπόζει πλήθος εξαρτημάτων ηλεκτρονικής τεχνολογίας, ίσως θα ήταν αταίριαστο να μην υπήρχαν νέα μέσα, όπως η χρήση του βίντεο. Πείτε μας τη γνώμη σας για τη χρήση των νέων αυτών μέσων και την επίδρασή τους τόσο στη συγκεκριμένη δουλειά όσο και γενικότερα στην τέχνη του χορού.

Μ.Γ.: Τα νέα μέσα είναι απλά νέα μέσα. Η κάθε δουλειά διαφέρει και μπορεί να πραγματοποιηθεί με ή χωρίς νέα ή παλαιά μέσα. Μπορεί για παράδειγμα να γίνει ένα έργο όπως στην πρώτη φάση της μεταμοντέρνας περιόδου, (analytique modern dance), αποκλειστικά και μόνο με εργαλείο το σώμα. Όταν συνθέτει κανείς με πολλές διαφορετικές γλώσσες τότε δημιουργείται ένα είδος «πολυθεάματος» όπου οι γλώσσες αυτές συνεργάζονται και αναδεικνύουν η μια την άλλη σε ιδανικές συνθήκες συνύπαρξης. Στο συγκεκριμένο έργο η μουσική σύνθεση και οι συνθέσεις των βίντεο έρχονται κυρίως να συμπληρώσουν τις εικόνες του έργου. Σε άλλα μου έργα υπάρχει και διάδραση ανάμεσα στις εικόνες και τη σωματική δράση (για παράδειγμα στο έργο «Το στρώμα»).

Cul.N.: Ας “περάσουμε” για λίγο στην προσωπική σας πορεία στη χορευτική τέχνη. Ο δρόμος μέχρι την παράσταση «στην ταμπάλα» πώς ήταν; Ανηφορικός, εύκολος, με τύχη, με εμπόδια;

Μ.Γ.: Ο δρόμος θα έλεγα ότι είχε ως τώρα από όλα! Βοήθεια στην αρχή που γύρισα από το Λονδίνο, σημαντική βοήθεια θα έλεγα στα πρώτα βήματα μου, από ανθρώπους της ΚΣΟΤ από όπου και  αποφοίτησα. Τύχη ένιωσα στο κομμάτι της διδασκαλίας περισσότερο, μια και δε χρειάστηκε ποτέ στην ουσία να ψάξω για δουλειά! Οι 2 βασικότεροι οργανισμοί στους οποίους δούλεψα στην εκπαίδευση του χορού,  (Derre College και Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου – Τμήμα θεατρικών Σπουδών) μου «έτυχαν» χωρίς να χρειαστεί να κοπιάσω ψάχνοντας για δουλειά. Αυτό βέβαια ήταν αρκετά συσχετισμένο με το ότι ήρθα πίσω, εκείνα τα χρόνια (1997) με ένα μάστερ. Όσον αφορά στη χορογραφική μου πορεία, αυτή είχε και έχει απ’ όλα: ρίσκο, κόπο, εμπόδια, αλλά και το αντίθετο, βοήθεια από το κράτος (επιχορηγήσεις), βοήθεια από φίλους, εμψύχωση του κοινού, ή την αμηχανία του κάποιες φορές, την ενθάρρυνση από το «διαβασμένο» κοινό.

Cul.N.: Ποια στοιχεία κρατάτε σήμερα στη μέχρι τώρα πορεία σας στο χορό και ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας ;

Μ.Γ.: Κρατώ την τόλμη, τη σχέση φόρμας και ιδεολογίας, τον ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό και την εμμονή στα πολιτικοινωνικά θέματα. Τα τελευταία χρόνια έχω αγαπήσει ιδιαίτερα την πολυγλωσσία, δηλαδή τη χρήση διαφορετικών γλωσσών (κίνηση, λόγος, αντικείμενο, βίντεο, ήχος), ενώ στα πρώτα μου χρόνια στόχευα στη δημιουργία έργων όπου η κίνηση αποτελούσε τη μοναδική ή πρωταγωνιστική γλώσσα κάποιες φορές.

Μελλοντικά σχέδια; Όσο μπορεί κανείς να κάνει σχέδια σήμερα… Σχεδιάζω μεγαλύτερη δραστηριοποίηση της ομάδας σε πρότζεκτ συνεργασίας με καλλιτέχνες από άλλες μορφές τέχνης, και τουρνέ στο εξωτερικό με έργα του Αμαλγάματος.

Cul.N.: Ποιες συνεργασίες ξεχωρίζετε και ποιες θα επιθυμούσατε;

Μ.Γ.: Ξεχωρίζω τις συνεργασίες που πήγαν παραπέρα εμένα ως δημιουργό και τα έργα του αμάλγαμα και αυτές επιθυμούσα και επιθυμώ! Η συνεργασία μου ας πούμε με τη Βάνα Κωσταγιόλα (εικαστικό και video artist), ήταν και είναι αυτής της τάξης. Γενικότερα, η συνεργασίες με καλλιτέχνες από άλλες τέχνες, αλλά και θεωρητικούς, μου άνοιγαν πάντα τους ορίζοντες.

Cul.N.: Τα τελευταία χρόνια το κοινό μοιάζει να εξοικειώνεται περισσότερο με την τέχνη του χορού. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;

Μ.Γ.: Τα τελευταία αρκετά χρόνια το κοινό όντως μοιάζει να εξοικειώνεται περισσότερο με την τέχνη μας, αλλά και να γίνεται πιο ανοιχτόμυαλο σε σχέση με την πολυμορφικότητα κάποιων έργων ή ομάδων. Αυτό βέβαια το παρατηρούμε και σε άλλες μορφές τέχνης όπως είναι το θέατρο, η performance art. Παρόλα αυτά, αυτό το κοινό παραμένει μειοψηφικό αρκετά σε σχέση με το κοινό που πάει θέατρο, και πολύ περισσσότερο μειοψηφικό βεβαίως, σε σχέση με το κοινό του σινεμά ή ακόμα περισσότερο  σε σχέση με το κοινό των συναυλιών.

Cul.N.: Κλείνοντας, για να επιστρέψουμε «στην τραμπάλα», ποια συναισθήματα αλλά και ποιους προβληματισμούς θα θέλατε να εμφυσήσει η παράσταση στον θεατή;

Μ.Γ.: Νομίζω περισσότερο από όλα θέλω να βάλω σε προβληματισμό (για άλλη μια φορά) το κοινό. Θέλω να δημιουργήσω στο κοινό την αίσθηση της ευθύνης, όχι με την έννοια του «μαζί τα φάγαμε», γιατί το ποσοστό της ευθύνης διαφέρει σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς και η κατανομή των οφελών από το καθεστώς. Επίσης, θεωρώ ότι υπάρχουν και  αθώοι ανάμεσά μας. Θα θελα λοιπόν να αισθανθούμε συνυπεύθυνοι, στο βαθμό που μας αναλογεί, και να αρχίσουμε ίσως να διαχειριζόμαστε τους φόβους μας, τους φόβους που πολύ μελετημένα μας έχουν καλλιεργήσει. Θα θελα ίσως να κατεβούμε από την τραμπάλα…

Cul.N.: Μετά τις παραστάσεις στο Rabbithole, η παράσταση θα παρουσιαστεί και σε άλλο χώρο στην Ελλάδα ή ενδεχομένως και στο εξωτερικό;

Μ.Γ.: Αν και το συγκεκριμένο έργο είναι λίγο «δυσκίνητο» λόγω του όγκου και του βάρους των σκηνικών του αντικειμένων, υπάρχουν ωστόσο σχέδια για τουρνέ του έργου στην ελληνική επαρχία. Στα άμεσα σχέδια του αμάλγαμα είναι να ανεβάσει ξανά το έργο «Κρυμμένη» στους Ελαιώνες» (Φεστιβάλ Αθηνών 2012) το οποίο σχεδιάζεται να κάνει και τουρνέ στο εξωτερικό.

Η παράσταση χορού “στην ταμπάλα” θα παρουσιαστεί στις: 24, 25, 31 Ιανουαρίου & 1, 7, 8,14, 15, 21, 22 Φεβρουαρίου 2014 στο Rabbithole. Περισσότερες Πληροφορίες