Αφηγήσεις: έκθεση του Θεόφιλου Κατσιπάνου στη γκαλερί Άλμα

Η γκαλερί Άλμα στα Τρίκαλα εγκαινιάζει την έκθεση του Θεόφιλου Κατσιπάνου, με τίτλο Αφηγήσεις, το Σάββατο 8 Μαρτίου 2014.

Τα νέα έργα του Θεόφιλου Κατσιπάνου, επικυρώνουν τις ιδιαίτερες ποιότητες –σχεδιαστικές, χρωματικές, συνθετικές– της ζωγραφικής του γλώσσας, επιβάλλονται με την πολυμορφία και την ευρηματικότητά τους, δημιουργούν οπτικό ρυθμό στον οποίο υποτάσσονται τα επιμέρους στοιχεία, μαρτυρούν μελέτη, πειραματισμό και οξεία παρατήρηση.

Στο μεταίχμιο φαντασίας και πραγματικότητας, σε ευθεία αντιστοιχία με ψυχολογικές καταστάσεις, στην πορεία φανέρωσης ενός άδηλου νοήματος και μιας κρυμμένης αλήθειας, ο ζωγράφος αφηγείται παράδοξες ιστορίες, επικαλείται μια ουσιαστική επικοινωνία μέσα από τη μυστηριώδη σαγήνη, τον αισθησιασμό και την αμφισημία των εικόνων του, παρουσιάζει τις αντανακλάσεις ενός κόσμου σε κρίση, ενός κόσμου προβληματικού, αλλόκοτου και δυσλειτουργικού, μοναχικού, σιωπηλού και αποξενωμένου, τη σκηνή ενός θεάτρου της ανθρώπινης ύπαρξης, των διχασμών, των παγιδεύσεων και των πληγών της ζωής.

Η ρεαλιστική γραφή σε συνδυασμό με τις παραμορφώσεις, τις δυσαναλογίες και τις αλλαγές κλίμακας, η πλαστικότητα των σχημάτων και των όγκων, οι προβληματικοί και ελλειπτικοί εσωτερικοί και εξωτερικοί χώροι, η καρτουνίστικη, ποπ διάθεση, η ακρίβεια και η οξύτητα της σχεδίασης, η λογική και η αισθητική, κάποιες φορές, του κολάζ, η καθαρότητα, η επεξεργασία και η τονικότητα των χρωμάτων, συντείνουν καθοριστικά στο «αίνιγμα» της κάθε σύνθεσης, συμβάλλουν στην υποβλητική ατμόσφαιρα, τη λυρική-ρομαντική αίσθηση, οδηγούν σταδιακά στην καταβύθιση στην επικράτεια του ονείρου, του αρχετυπικού χώρου του νοητικού υποβάθρου της ανεκπλήρωτης ή της καταπιεσμένης ερωτικής επιθυμίας, των φόβων και των ψευδαισθήσεων, της παράνοιας, της βίας και του υποσυνείδητου.

Η έννοια του χρόνου διατρέχει τα πάντα ως αφηρημένη έκφραση της ίδιας της ζωής, ως φιλοσοφική σύλληψη, ως συμβολική υπόμνηση της θνητότητας, της ματαιότητας, της φθοράς και της παρακμής.

Η δημιουργία του Θεόφιλου Κατσιπάνου παραμένει βαθιά ανθρωποκεντρική. Πυρήνας των έργων του είναι ο άνθρωπος και το θέμα αυτό το προσεγγίζει μέσα από κινήσεις πολυσχιδείς, εκφορές, εκδοχές και προτάσεις πλούσιες σε νοηματικό δυναμικό. Οι μορφές του συγκροτούν μια ιδιόμορφη γεωγραφία του σώματος αλλά κυρίως του προσώπου, με την ναρκισσιστική προσήλωση στην απόδοσή του, υποβάλλουν το αίσθημα της άμεσης σαρκικής επαφής και εμπειρίας, εκλύουν ενέργεια και ενδογενή ένταση, γίνονται φορείς συναισθηματικής φόρτισης και μεταφυσικής αγωνίας. Η σουρεαλιστική αντιπαράθεση και η συμβίωση ετερόκλητων μοτίβων διευρύνουν την όραση, οι μορφές και οι σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους, γίνονται τα κλειδιά ενός εικονογραφικού κώδικα που κατευθύνουν σε περαιτέρω επίπεδα προσέγγισης, ανάγνωσης και ερμηνείας.

Η τέχνη του Κατσιπάνου παρουσιάζεται ως αποκάλυψη, άλλοτε παραληρηματική, άλλοτε προσωπική και εξομολογητική, και άλλοτε ερμητική, εσωστρεφής και απροσπέλαστη. Η σκηνοθεσία των έργων και η εικαστική τους πραγμάτωση έρχονται να τονίσουν την πρόθεσή του να θέσει ερωτήματα οντολογικής φύσεως, να δημιουργήσει μια ζωγραφική που να απηχεί όψεις της αντιφατικότητας αυτού του κόσμου, να αποτυπώσει με συνοχή τις εμμονές του, τόσο σε μορφοπλαστικό όσο και σε θεματικό επίπεδο, να αναδιφήσει στα ίχνη μιας εσωτερικής διαδρομής, να καταστήσει ορατά, ως ψυχικά αποτυπώματα, τα βιώματα και τις σκέψεις του, μέσα από μια διαδικασία διαρκούς ωρίμανσης του βλέμματος.

Γιάννης Μπόλης – Ιστορικός τέχνης