Minus One από τα Les Grands Ballets Canadien de Montreal στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Ένα από τα πρωτοποριακά έργα στο ρεπερτόριο των Μεγάλων Μπαλέτων του Καναδά, το «Minus One», παρουσιάζεται για δύο βραδιές, την Πέμπτη 3 και την Παρασκευή 4 Απριλίου, στις 8 το βράδυ, στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής.

Ένας εκρηκτικός φόρος τιμής στο χορό και τους χορευτές με την υπογραφή του Οχάντ Ναχαρίν, του Ισραηλινού χορογράφου που μεταρρύθμισε το σύγχρονο μπαλέτο και παρέδωσε ένα νέο, παγκόσμιο λεξιλόγιο στην κίνηση.

Σύνθετη, δεξιοτεχνική, η ανθολογία των έργων του Ναχαρίν στο Minus One, μετατρέπεται σε μια μεγάλη αφήγηση που μοιάζει με αλχημεία. Οι χορευτές άλλοτε μόνοι τους στη σκηνή και άλλοτε μέλη του συνόλου, στροβιλίζονται, εκρήγνυνται ή υποχωρούν, για να συνεχίσουν με πιο αργές, στοχαστικές κινήσεις και επιστρέφουν σε μια μεταδοτική ταχύτητα. Με τους ήχους από παραδοσιακά ή ποπ τραγούδια, κομμάτια μπαρόκ ή έθνικ μουσικής και πρωτότυπες συνθέσεις, οι χορευτές εγκαταλείπονται εύθυμα στο χορό και παρασύρουν το κοινό σε μια διάθεση πανηγυρική. Οι κινήσεις τους, τολμηρά ενορχηστρωμένες, είναι άλλοτε εύθυμες, άλλοτε κωμικές και άλλοτε στοχαστικές, γεμάτες χάρη, ένταση και χιούμορ.

Οι χορογραφίες του Οχάντ Ναχαρίν έχουν νόημα και το Minus One μιλάει για «την ψευδαίσθηση της ομορφιάς, για τις λεπτές διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στην τρέλα και τη λογική, για τον πανικό πίσω από το γέλιο», όπως λέει ο ίδιος στον πρόλογο του έργου του. Ένας πρόλογος που εξελίσσεται σε μαγνητοφωνημένες εξομολογήσεις των χορευτών για τη ζωή και τη δουλειά τους, που πλαισιώνουν τις κινήσεις τους.

Σε αυτή τη δύσκολη άσκηση  χορογραφικής ανθολογίας, ο Ναχαρίν, με συμμάχους τους  εξαιρετικούς χορευτές των Μπαλέτων του Καναδά, αποκαλύπτει στο κοινό τη χορογραφική του ευαισθησία. Οι χορευτές δεν περιορίζονται σε μια προκατασκευασμένη φόρμα, αλλά βρίσκονται σε έναν ανοιχτό διάλογο με τη χορογραφία. «Οι περισσότερες χορογραφίες μου είναι ανοιχτές μεταμοντέρνες συνθέσεις, που σημαίνει ότι αλλάζεις το χορό με την αφαίρεση για να ανακαλύψεις τα συστατικά του, χωρίς να τον  ακυρώσεις. Είναι μεταμοντέρνα κομμάτια που επιστρέφουν στη ρίζα τους».

Το “Minus One” δημιουργήθηκε ειδικά για τα Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά και πρωτοπαρουσιάστηκε στις 30 Μαΐου 2002, στο Τheatre Maisonneuve, στο Μοντρεάλ. Η παράσταση διαρκεί 85 λεπτά, χωρίς διάλειμμα.

Γεννημένος το 1952 στο κιμπούτς Μίζρα του Ισραήλ, γιός ενός ψυχολόγου που έγινε ηθοποιός και μιας δασκάλας του χορού, ο Οχάντ Ναχαρίν άρχισε να χορεύει αργά, στα 22 του. Σπούδασε στην Σχολή Τζούλιαρντ της Νέας Υόρκης και στη Σχολή του Αμερικανικού Μπαλέτου, έμαθε πολλά κοντά στη Μάρθα Γκρέιχαμ και με την υποστήριξή της ανέλαβε το 1990 τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή της ομάδας  Batsheva, που είχε δημιουργηθεί το 1964 στο Τελ Αβίβ.

Με την ομάδα αυτή, που είχε υιοθετήσει το ύφος και την τεχνική της Γκρέιχαμ, ο Ναχαρίν δούλεψε προς άλλες, ριζοσπαστικές κατευθύνσεις και επινόησε το σύστημα Gaga, ένα σύστημα κίνησης οικουμενικό και προσωπικό, με πολιτική και κοινωνική συνείδηση, χωρίς να καταλήγει σε πολιτικές χορογραφίες. Αντιστοιχεί σε μια αφήγηση της οδύνης και των προβλημάτων του κόσμου που συνδέεται με την ικανότητα του χορευτή να την εκφράζει με το σώμα του και με μια πολυεπίπεδη κίνηση. Ένας συνδυασμός εκρηκτικότητας και ακινησίας με ένα ενδιαφέρον για τα αντίθετα, τα άκρα, τα όρια. Οι χορευτές δεν κάνουν πρόβα μπροστά σε καθρέφτη, για να μην απασχολούνται με την τελειότητα της κίνησης και την αυτοκριτική, αλλά με την έκφραση μέσω της κίνησης.

Η φιλοσοφία του Ναχαρίν είναι ότι όλοι οι άνθρωποι μπορούν να χορεύουν. «Δημιούργησα μια γλώσσα της κίνησης, έναν αυτοσχεδιασμό, που μετατρέπει το σώμα σε δημιουργικό όργανο, όχι τόσο τεχνική ή λεξιλόγιο, αλλά μια φιλοσοφία για το πώς μπορείς να χρησιμοποιείς το σώμα σου, μια εργαλειοθήκη στη διάθεση του χορευτή», λέει ο ίδιος, που με τις ιδέες του μετέτρεψε την Batsheva σε παγκόσμια δύναμη του χορού. Το σύστημα Γκάγκα διδάσκεται σε όλο τον  κόσμο και τα στοιχεία του, τα εντυπωσιακά ευέλικτα άκρα των χορευτών, οι δυναμικές κινήσεις, οι απότομες εκρήξεις και το σφρίγος, είναι οι σφραγίδες του Ναχαρίν και η συμβολή του στην περιπέτεια του σύγχρονου χορού.
«Δεν υπάρχουν παρθένες ιδέες. Όλα έχουν ήδη γίνει. Αυτό που κάνω είναι η αναδιοργάνωση. Ξαναδουλεύω διαρκώς τις χορογραφίες μου και τις απαντήσεις μου τις δίνουν οι χορευτές με το χορό τους. Τους διαλέγω από όλο τον κόσμο για τη μουσικότητά τους, τη δεξιοτεχνία και την απόλυτη αγάπη τους στην κίνηση».

Τα Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά, με πενήντα χρόνια ιστορίας, έχουν καθιερωθεί ως ένα από τα κορυφαία σύνολα χορού του κόσμου. Εξελίσσονται διαρκώς, εξερευνούν νέα πεδία στην τέχνη του χορού και παράλληλα εξακολουθούν να υπηρετούν το κλασικό μπαλέτο. Πολλοί Καναδοί χορογράφοι αναδείχθηκαν με το σύνολο αυτό  (Ζινέτ Λορέν, Πολ-Αντρέ Φορτιέ, Έντουαρντ Λοκ, Τζέιμς Κουντελκα) και πολλοί καθιερωμένοι διεθνώς χορογράφοι έχουν συνεργαστεί μαζί του (Γίρι Κίλιαν, Ματς Εκ, Οχάντ Ναχαρίν κ.α.)

Καλλιτεχνικός διευθυντής είναι ο Βλάντιμιρ Πάνκοφ, άνθρωπος με ανοιχτή σκέψη και πάθος για τη δουλειά του, που άνοιξε μια καινούργια εποχή για τα Μπαλέτα του Καναδά, με τις επιλογές του προγράμματος και με τη σχέση με τους χορευτές και καλλιτέχνες.

Τα Μεγάλα Μπαλέτα του Καναδά υποστηρίζονται από το Συμβούλιο Γραμμάτων και Τεχνών του Κεμπέκ, το Συμβούλιο Τεχνών του Καναδά, και το Συμβούλιο Τεχνών του Μοντρεάλ.

Οι παραστάσεις του Μεγάλων Μπαλέτων του Καναδά πραγματοποιούνται με τη χορηγία της ΜΕΤΚΑ – μέλος του ομίλου Μυτιληναίος.