Καμίλ Κλοντέλ 1915, του Μπρούνο Ντιμόντ

Η Videorama Films πρόκειται να παρουσιάσει στους κινηματογράφους από, 10 Απριλίου 2014, την γαλλική ταινία του Μπρούνο Ντιμόντ, με τίτλο, «Καμίλ Κλοντέλ 1915». Η ταινία, που βασίζεται στις επιστολές της ίδιας της Κλοντέλ και του αδερφού της, έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Βερολίνου 2013, ενώ στη χώρα μας προβλήθηκε πρώτη φορά στο πλαίσιο του 15^ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου.

Η αρχή…

Γεννημένη το 1864 στο Αίν της Νότιας Γαλλίας, η Καμίλ Κλοντέλ είναι γλύπτρια και η μεγαλύτερη αδερφή του συγγραφέα Πωλ Κλοντέλ. Ξεκίνησε σαν μαθήτρια του Ωγκύστ Ροντέν και στη συνέχεια έγινε η ερωμένη του για 15 χρόνια, πριν τελικά τον αφήσει το 1895. Μετά το θάνατο του πατέρα της το 1913 και έχοντας περάσει τα τελευταία 10 χρόνια απομονωμένη στο στούντιο της στο Παρίσι, εισάγεται μετά από εντολή της οικογένειας της, πρώτα στο ψυχιατρικό ίδρυμα του Βιλ-Εβράρ κοντά στο Παρίσι και έπειτα στο άσυλο του Μοντβέργκ.

Σύνοψη

Χειμώνας 1915. Έγκλειστη από την οικογένεια της σε ένα άσυλο στη Βόρεια Γαλλία – όπου δεν θα δημιουργήσει ποτέ ξανά – το χρονικό της απομονωμένης ζωής της Καμίλ Κλοντέλ, ενώ περιμένει την επίσκεψη του αδελφού της, Πωλ Κλοντέλ.

Αντί επιλόγου…

Η Καμίλ Κλοντέλ θα περάσει τα τελευταία 29 χρόνια της ζωής της στο άσυλο όπου θα αφήσει και την τελευταία της πνοή στις 19 Οκτωβρίου 1943, σε ηλικία 79 ετών. Η ταφή της θα γίνει σε έναν κοινό τάφο με αποτέλεσμα το σώμα της να μην βρεθεί ποτέ. Ο αδερφός της Πωλ, ο οποίος πέθανε στις 23 Φεβρουαρίου 1955, παρά τις επισκέψεις του, μέχρι το τέλος της ζωής της, δεν θα παρευρεθεί στην κηδεία της.

Στοιχεία ταινίας:

«Καμίλ Κλοντέλ 1915»

Γαλλική ταινία, Δράμα Εποχής 1988 | Έγχρ.

Σκηνοθεσία: Μπρούνο Ντιμόν

Παίζουν: Ζιλιέτ Μπινός, Ζαν Λουν Βενσάν, Εμμανοέλ Κάουφμαν, Μάριον Κέλερ

Συντελεστές:

ΚΑΜΙΛ ΚΛΟΝΤΕΛ: Ζιλιέτ Μπινός

Με πάνω από 50 ταινίες στο βιογραφικό της, η Γαλλίδα ηθοποιός δεν χρειάζεται συστάσεις. Έχει δουλέψει με μερικούς από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες, όπως ο Ζαν Λυκ Γκοντάρ, ο Μίκαελ Χάνεκε και ο Κριστόφ Κισλόφσκι (που της χάρισε τον ρόλο της Ζουλί Βινιόν στην ταινία «Τρια Χρώματα: Μπλε»), χτίζοντας μια εντυπωσιακή πορεία, που την έχει καταξιώσει στο παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα. Μεταξύ των βραβείων που έχει κερδίσει είναι το OSCAR Β’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Ο Άγγλος Ασθενής» του Άντονι Μιγκέλα (ήταν επίσης υποψήφια για ΟSCAR A’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία «Chocolat») και το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στο Φεστιβάλ των Καννών για την ταινία «Γνήσιο Αντίγραφο» του Αμπάς Κιαροστάμι. Υποψήφια υπήρξε μεταξύ άλλων και για τρεις Χρυσές Σφαίρες. Η καριέρα της είναι μοιρασμένη σε Ευρώπη και Αμερική. Θα έχουμε την ευκαιρία να την απολαύσουμε σε πολλές ταινίες μέσα στο 2014, όπως επίσης και σε ένα μεγάλο αμερικάνικο blοckbuster, το «Godzilla», ένα είδος ταινιών που δεν μας έχει συνηθίσει.

ΠΩΛ ΚΛΟΝΤΕΛ: Ζαν Λυκ Βενσάντ

Ο Ζαν Λυκ Βενσάντ είναι ένας θεατρικός ηθοποιός και δραματουργός, συμμετέχει σε projects  που περιλαμβάνουν video art και εκδίδει άρθρα για την Γαλλική εκδοτική εταιρεία Gallimard Education. Εμπλέκεται με πολλούς τρόπους σε κάθε μορφή τέχνης, αλλά η μεγάλη του αγάπη είναι το θέατρο στο οποίο ασχολείται από το 1998. Έχει συνεργαστεί με αρκετούς σκηνοθέτες τόσο σαν ηθοποιός όσο και σαν βοηθός. Το «Καμίλ Κλοντέλ 1915» είναι η δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους στην οποία συμμετέχει ενώ μέσα στο 2013 πρωταγωνίστησε και σε μια μικρού μήκους.

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Μπρούνο Ντιμόν

Με 19 βραβεία στο βιογραφικό του (3 από αυτά μάλιστα έχουν δοθεί στο Φεστιβάλ των Καννών για 3 διαφορετικές ταινίες του), ο γεννημένος στο Bailleul το 1958 σκηνοθέτης, φημίζεται για τη ρεαλιστική απεικόνιση των χαρακτήρων του, την επιλογή ερασιτεχνών ηθοποιών και τον πειραματισμό με σκοπό να υπερβεί τα καθιερωμένα.

Με την ταινία «Η ζωή του Ιησού» καταγράφει ένα θέμα τόσο επίκαιρο ακόμα και στις μέρες μας: το ρατσισμό, τη μετανάστευση, την ανεργία.

Στην «Ανθρωπότητα» η τέχνη θα προσπαθήσει να αντισταθεί στην κακοποίηση μέσω της τέχνης. Το σοκαριστικό «29 Φοίνικες» είναι μια απρόβλεπτη no budget αλληγορία για τον έρωτα και την καταστροφή. Η αντιπολεμική «Φλάνδρα» κλείνει τον (έως τώρα) κύκλο των ταινιών του που γνώρισαν επιτυχία στην Ελλάδα.

Το «Χάντεβιτς» (2009) και το «Έξω Σατανά» (2011) κλείνουν ένα κύκλο πειραματισμού με τις βασικές ανθρώπινες αξίες που στις ταινίες του αμφισβητεί για να τις αναθεωρήσει.

Με την «Καμίλ Κλοντέλ 1915», ο σημαντικός σκηνοθέτης κλείνει το μάτι στον θεατή, επιτρέποντας του να σχηματίσει εκείνος τη δική του γνώμη για το κατά πόσο η Καμίλ ήταν μια ψυχικά άρρωστη γυναίκα. Ακολουθώντας για ακόμα μία φορά τη σχολή του ρεαλισμού, χρησιμοποιεί στις σκηνές του άσυλου πραγματικές νοσηλεύτριες και ασθενείς (όπου οι ίδιοι – ή οι συγγενείς τους – έδωσαν γραπτή συγκατάθεση για τη συμμετοχή τους) που η συνύπαρξη τους προβληματίζει τους ηθοποιούς αλλά και τους εντάσσει περισσότερο στο κλίμα.

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ – ΘΕΑΤΡΟ – ΒΙΒΛΙΟ

Η ιστορία της Καμίλ Κλοντέλ έχει απασχολήσει και στο παρελθόν τον κινηματογράφο. Η  απόδοση του Bruno Nuytten to 1988 (με τίτλο «Camille Claudel») ανέδειξε την Izabele Anzani που εκείνη τη χρονιά κέρδισε η ίδια, μεταξύ άλλων, το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, το Σεζάρ και απέσπασε υποψηφιότητα για OSCAR. Η ταινία την ίδια χρονιά ήταν υποψήφια και για OSCAR και Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας. Το 2001, η ταινία μικρού μήκους «Camille» κερδίζει το βραβείο Nova Autoria για καλύτερο σενάριο.

Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του βιβλιοπωλείου της Εστίας, το βιβλίο «Μια Γυναίκα Καμίλλη Κλοντέλ» της Anne Delbee ενώ το βιβλίο της Σοφίας Βοϊκου «Στη Σκιά του Αυγερινού» από τις εκδόσεις Ψυχογιός, είναι εμπνευσμένο από το μεγάλο έρωτα της Κλοντέλ και του Ροντέν.

Δυο θεατρικά την τελευταία τριετία, φέρνουν στην επιφάνεια διαφορετικές πτυχές της ζωής της γλύπτριας. Το «Καμίλ Κλοντέλ: Το κύμα της τρέλας» του Στέλιου Κρασανάκη, χαρίζει μια εξαιρετική ερμηνεία στην Λυδία Φωτοπούλου σε ένα μονόλογο που με τόλμη αφήνει την ηρωίδα να απαντήσει στα ερωτήματα σχετικά με την πάθηση που της προσάπτει η ιστορία.

Το Camille Claudel MudNess του Γιάννη Λασπιά, μέσα από έναν υποθετικό διάλογο της Camille  Claudel και της ψυχιάτρου Constance Pascal, φέρνει στο προσκήνιο τον εγκλωβισμό των δυο γυναικών, σε μια εποχή που δεν ήταν έτοιμη να τις υπό-και από-δεχτεί.

Η ΖΩΗ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ

H Camille Claudel θεωρείται μια από τις σημαντικότερες γυναίκες της εποχής της, τόσο για την καλλιτεχνική της πορεία, σε έναν χώρο  που κατά κύριο λόγο θεωρείτο ανδροκρατούμενος, όσο και για την πολυτάραχη ζωή της και τις επιλογές της. Η ιστορία της ξεκινά με τη γέννηση της, το 1864, στην περιοχή της Καμπανίας, στη νότια Γαλλία. Ήταν κόρη του Louis Prosper Claudel και της Louise Athanaise Cécile Cerveaux και αδελφή του Γάλλου ποιητή και διπλωμάτη Paul Claudel. Η πρώτη επαφή της με την τέχνη της γλυπτικής έγινε σε πολύ νεαρή ηλικία. Ήδη από τα 12 της είχε ξεκινήσει να δημιουργεί μικρές φιγούρες.

Το 1879 η γνωριμία της με τον  γλύπτη Alfred Boucher, είναι ο λόγος για να ασχοληθεί πλέον σοβαρά με την αγαπημένη της τέχνη και να αποκτήσει ακαδημαϊκή μόρφωση. Το 1881 μαζί με την μητέρα και τα αδέλφια της μετακομίζει στο Παρίσι όπου ξεκινά σπουδές σχεδίου και ανατομίας στην ιδιωτική Ακαδημία Colarossi. Η Camille είναι από τις ελάχιστες γυναίκες της εποχής της που καταφέρνει να γίνει φοιτήτρια . Ο Boucher γίνεται δάσκαλος της και μαζί του ξεκινά να μελετά τα πορτρέτα. Μάλιστα εκείνη την περίοδο κάνει ένα πορτρέτο του αδερφού της σε ηλικία 13 ετών. Το 1882 νοικιάζει ένα εργαστήριο όπου μπορεί να δουλέψει τα έργα της. Παράλληλα με τη βοήθεια του Boucher, γνωρίζει τον Paul Dubois, διευθυντή της Σχολής Καλών Τεχνών. Ένα χρόνο μετά, συναντά για πρώτη φορά τον Auguste Rodin ο οποίος στην αρχή γίνεται δάσκαλος της, αντικαθιστώντας τον Boucher ενώ σιγά σιγά αναπτύσσεται μια ερωτική σχέση. Τον ίδιο χρόνο, συμμετέχει για πρώτη φορά στην έκθεση της Société des Artistes Français, ενώ στον κατάλογο της έκθεσης αναφέρεται ως μαθήτρια των Rodin και Dubois. Το 1884 γίνεται πλέον επίσημα μαθήτρια του Rodin, μοντέλο και βοηθός του και το 1885 ξεκινά η συνεργασία τους.

Η Camille υπήρξε η σημαντικότερη έμπνευση του Rodin και ο μεγάλος του έρωτας παρόλο που δεν μπόρεσε να ζήσει μαζί της λόγω της Rose Beuret που υπήρξε και η επίσημη σύντροφος του. Το 1894 η ερωτική τους σχέση τερματίζεται ενώ διακόπτουν και την συνεργασία τους το 1898. Μέχρι και το 1905 ακολουθεί την δική της πορεία στον  χώρο με μια σειρά από σημαντικά έργα και διακρίσεις. Αυτή όμως είναι και η χρονιά που τα πράγματα αλλάζουν στη ζωή της. Η απομόνωση και οι ψυχολογικές διαταραχές την οδηγούν στο να καταστρέψει μεγάλο μέρος από τα έργα της ενώ ταυτόχρονα αρχίζει να κατηγορεί τον Rodin  ότι κλέβει τις ιδέες της και εκμεταλλεύεται την δουλειά της. Το 1908 πραγματοποιείται μια έκθεση που τελικά είναι και η τελευταία της γιατί λόγω κακής ψυχολογικής αλλά και οικονομικής κατάστασης αναγκάζεται να αποσυρθεί.

Η κατάσταση θα γίνει ακόμα χειρότερη τα επόμενα χρόνια, με τον θάνατο του πατέρα της το 1913.  Η ίδια δεν ενημερώνεται από την οικογένεια της για τον θάνατο του και οκτώ μέρες μετά με πρωτοβουλία του αδερφού της, εισάγεται στην ψυχιατρική κλινική Maison de Santé. Ο Γαλλικός τύπος δημοσιεύει μια «κατηγορώ» προς την οικογένεια της για την καταστροφή μιας τόσο μεγάλης καλλιτέχνιδας. Ο Rodin συμμετέχει στην κάλυψη των εξόδων της ενώ μεταφέρει τα έργα της σε ένα δωμάτιο του ξενοδοχείου Biron για να τα προστατεύσει. Η Claudel πέρασε 30 χρόνια μέσα σε ιδρύματα έχοντας επικοινωνία μόνο με τον αδερφό της. Η μητέρα της δεν δέχτηκε ποτέ ούτε να την δει αλλά ούτε και να υπογράψει προκειμένου να επιστρέψει σπίτι της. Πέθανε το 1943 και η ταφή της έγινε στο κοιμητήριο της Monfavet.

Τα περισσότερα γλυπτά της καταστράφηκαν από την ίδια, παρόλα αυτά σώζονται περίπου 90 γλυπτά και σχέδια, πολλά από τα οποία ανήκουν στο μουσείο Rodin ενώ άλλα φιλοξενούνται σε μεγάλα μουσεία σε όλο τον κόσμο.