Σατυρικόν, του Δημήτρη Παπαδημητρίου στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

Η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών παρουσιάζει το Σατυρικόν, το έργο του συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου, για δύο παραστάσεις στις 23 και 24 Οκτωβρίου 2014.

Το πρωτότυπο μουσικό έργο του συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου για λυρικούς σολίστες, χορωδία και συμφωνική ορχήστρα καταγράφει το ήθος της οργιαστικής ιμπεριαλιστικής Ρώμης του πολέμου, του άκρατου σεξ και της αχαλίνωτης φαγοποσίας.

Η αρχαία Ρώμη, ο Πρίαπος, όργια, ρήτορες, λωποδύτες και 106 μουσικοί πάνω σε μία σκηνή.

«Τι να πω; Αυτό το έργο με έχει παγιδέψει… Η διπρόσωπη εποχή μας του ανήκει»

Δημήτρης Παπαδημητρίου

«Satyricon». Το αθυρόστομο και γλαφυρό έργο για την ασύδοτη εποχή του «σχιζοφρενούς» Νέρωνα, είναι μόνο έργο που άφησε ο Τίτος Γάιος Πετρώνιος  (61μ.Χ) και δεν εκδόθηκε ποτέ ενόσω ζούσε. Σήμερα, στα χέρια του συνθέτη Δημήτρη Παπαδημητρίου αποκτά μία concertante μορφή που οδηγείται στην όπερα. Αυτό είναι το Σατυρικόν του Δημήτρη Παπαδημητρίου. Ένα πρωτότυπο μουσικό έργο για λυρικούς σολίστες, χορωδία και συμφωνική ορχήστρα με 106 μουσικούς πάνω στη σκηνή.

Μία τεράστια μυθιστορηματική «πλάκα» με ήρωες τρεις συμπαθέστατους, πάμπτωχους, αλητάμπουρες, πανηδονιστές νεαρούς. Ο Εγκόλπιος, πρώην μονομάχος της πρώιμης Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ο σύντροφός του Άσκυλτος και το τρίτο πρόσωπο που μπαίνει ανάμεσά τους και, αντί να τους χωρίσει, τους συντροφεύει στις περιπέτειές τους, στα όργια που τους καλούν, σε δείπνα, τελετές του Πρίαπου, κυνηγητά, αλλά και σε κάθε άλλη ταλαιπωρία τους στους δρόμους της αρχαίας Ρώμης.   

Στο πλαίσιο αναζήτησης της προώθησης της πρωτογενούς δημιουργίας και ρεπερτορίου, που αποτελούν προτάγματα του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ, ο συνθέτης Δημήτρης Παπαδημητρίου βασιζόμενος στο κείμενο του Petronius, «Σατυρικόν», συνθέτει αυτό το  μεγάλης κλίμακας έργο το οποίο θα ερμηνεύσει σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών  υπό τη διεύθυνση του Λουκά Καρυτινού, με σολίστες το Γιάννη Χριστόπουλο (τενόρο) και την Άννα Στυλιανάκη (σοπράνο).

Κείμενο από το Δημήτρη Παπαδημητρίου για το Σατυρικόν

«Πρόκειται για μια τεράστια μυθιστορηματική “πλάκα” με ήρωες τρείς νεαρούς: τρείς συμπαθέστατοι, πάμπτωχοι, περιθωριακοί, αλητάμπουρες πανηδονιστές. Επιβιωσίες και μέσα σε όλα. Μπίτνικ της αρχαίας Ρώμης (!) Παρακολουθούμε τις περιπέτειες και τις ταλαιπωρίες τους, καθώς για πλείστους λόγους διάφοροι  (και διάφορες) τους κυνηγούν να τους βιάσουν σε όργια, δείπνα ή τελετές, ακόμη δε επιθυμούν να τους συλλάβουν ή απλά να τους δείρουν ή να τους κλέψουν. Έτσι  διασχίζουμε μαζί τους όλη τη Ρώμη της εποχής του σχιζοφρενούς Νέρωνα που αποδεικνύεται απλά απόλυτα συγχρονισμένος με τον καιρό του… Όργια, λαϊκές αγορές με λωποδύτες, ρητορικές συνάξεις, τελετές του Πρίαπου κλπ.  Μιλούμε για ένα έργο ανάλαφρο αλλά και ιστορικά σημαντικό, που στ’ αλήθεια θεωρούμε πώς περίεργο θα ήταν να το έγραψε ο ίδιος άνθρωπος όλο, (καθώς ξαφνικά, μετά από πολύ κεφάτες σελίδες με εκλύσεις πάσης φύσεως γίνεται ηθικοπλαστικό και προφητικό της πτώσης της Ρώμης λόγω της πλεονεξίας και της ασυδοσίας των κατακτητών).

Όμως έχει και ομοειδείς αρετές με αυτές της ποίησης της Παλατινής Ανθολογίας. Θυμόσοφο στα ποιητικά του μέρη, ευθύ αλλά συχνά με έναν ρεαλισμό ξένο προς την ελληνική περί ποιήσεως άποψη, ωστόσο πολύ μοντέρνο στις μέρες μας. Όσοι όμως και αν είναι οι ποιητές που το συνέγραψαν προσθέτοντας ή ίσως αλλάζοντας ή και αφαιρώντας μέρη μέχρι να φτάσει σε μάς αυτό το απόσπασμα, το έργο δεν ξέφυγε από την μνημειώδη καταγραφή του ιμπεριαλιστικού ήθους της Ρώμης, ήτοι μιας κτηνώδους μεγέθους αδηφάγου Μητρόπολης. Και αυτό συμβαίνει τέλεια, είτε καταδικαστικά είτε επαινετικά.

Στο μουσικό έργο χάριν οικονομίας απέφυγα -προς το παρόν- τα δραματουργικά μέρη. Θα έπρεπε να είναι ήδη μία όπερα τριών ωρών. Στην τωρινή απλή μουσική εμψύχωση της εντύπωσης του κειμένου, δηλ. στο έργο που έχω προς το παρόν συνθέσει (80 λεπτά) υπάρχει μία επιλογή εκ των έμμετρων μερών του, όπου χωρίς να απαιτείται δραματουργική επεξήγηση καταγράφεται το ήθος της οργιαστικής ιμπεριαλιστικής Ρώμης του πολέμου, του άκρατου σεξ και της αχαλίνωτης φαγοποσίας. Που, αργά ή γρήγορα,  θα οδηγήσει μοιραία στην τραγική πτώση της Ρώμης.

Δεν ξέρω με ποιόν ποιητή να είμαι. Τον τρελό γλεντζέ ή τον Τιμητή των πάντων; “Μου ταιριάζουν ορισμένως και οι δύο”.
Ίσως και ο Πετρώνιος να ήταν τελικά ένας, λοιπόν;

Τι να πω; Αυτό το έργο με έχει παγιδέψει… “Η διπρόσωπη εποχή μας του ανήκει”.»

Συνθέτης: Δημήτρης Παπαδημητρίου

Την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών διευθύνει ο Λουκάς Καρυτινός

Με τη Μικτή Χορωδία Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου
Διδασκαλία χορωδίας: Μιχάλης Οικονόμου

Σολίστες: Γιάννης Χριστόπουλος, Άννα Στυλιανάκη
Καλλιτεχνική επιμέλεια και Οργάνωση-Εκτέλεση παραγωγής: ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ

Διάρκεια: 80 λεπτά