Διπλή Ταυτότητα, του Μπίλυ Γουάιλντερ

Η Nostalgia films παρουσιάζει στις ελληνικές αίθουσες από την Πέμπτη 16 Ιουλίου 2015 την ταινία ΔΙΠΛΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ (DOUBLE INDEMNITY) του Μπίλυ Γουάιλντερ.

H υπόθεση

Το 1938, ο Γουόλτερ Νεφ (Φρεντ ΜακΜάρεϊ), ένας έμπειρος ασφαλιστής συναντά τη Φύλις Ντίτριχσον (Μπάρμπαρα Στάνγουικ) σύζυγο ενός από τους πελάτες του με την οποία συνάπτει ερωτική σχέση. Η Φύλις του προτείνει να τη βοηθησει να σκοτώσει το σύζυγό της, κάνοντας το φόνο να φανεί ως ατύχημα προκειμένου να ξεγελάσουν τις αρχές και την ασφαλιστική εταιρία, ώστε να λάβει την αποζημίωση που της αναλογεί από την ασφάλεια ζωής του συζύγου της. Ο Γουόλτερ σκαρφίζεται ένα σχέδιο σύμφωνα με το οποίο η γυναίκα πρόκειται να λάβει διπλή αποζημίωση, με βάσει μια δικλείδα του συμβολαίου του συζύγου της. Όταν ο κύριος Ντίτριχσον (Τομ Πάουερς) βρίσκεται νεκρός στις ράγες του τρένου, η αστυνομία δέχεται ότι ο φόνος προκλήθηκε από ατύχημα, αλλά Μπάρτον Κις (Έντουαρντ Τζ. Ρόμπινσον), φίλος και συνεργάτης του Νεφ στην ασφαλιστική εταιρία έχε άλλη άποψη, καθώς υποπτεύεται ότι η Φύλις σκότωσε το σύζυγό της με τη βοήθεια ενός άλλου άνδρα.

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ:

Μπίλυ Γουάιλντερ

ΣΕΝΑΡΙΟ:

Μπίλυ Γουάιλντερ –

Ρέιμοντ Τσάντλερ

Βασισμένο στο μυθιστόρημα του:

Τζέιμς Μ. Κέιν

ΜΟΥΣΙΚΗ:

Μίκλος Ρότσα

ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ:

Φρεντ ΜακΜάρεϊ

Μπάρμπαρα Στάνγουικ

Έντουαρντ Ρόμπινσον

Η ταινία

Η «Διπλή Ταυτότητα» (Double Indemnity) θεωρείται αρχέτυπο του Film Noir που αναπτύχθηκε εκείνη την εποχή (μέσα της δεκαετίας του 40),  διαδραματίζοντας καίριο ρόλο στην διαμόρφωση του είδους! Αν και είναι μια από τις πρώτες ταινίες του Μπίλυ Γουάιλντερ (2η ταινία του και πρώτη στην Αμερική) προτάθηκε για Όσκαρ  Σκηνοθεσίας μεταξύ των 7 συνολικά υποψηφιοτήτων (!!!) που πήρε η ταινία.

Η ταινία βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζέιμς Μ. Κέιν που ήταν εμπνευσμένο από ένα αλήθινό συμβάν που είχε αναστατώσει την κοινωνία κάμποσα χρόνια πριν. Ο Κέιν είχε παρακολουθήσει τις λεπτομέρειες του περιστατικού αφού σαν νεαρός ρεπόρτερ είχε καλύψει την δίκη του σατανικού ζευγαριού για μια μεγάλη εφημερίδα. Η κατηγορούμενη Ρουθ Σνάιντερ είχε πείσει τον σύζυγό της να συνάψει μια μεγάλη ασφάλεια βάζοντας σαν δικαιούχο την ίδια. Μετά, έπεισε τον εραστή της Τζουντ Γκρέι να σκοτώσει τον σύζυγο προκειμένου να εισπράξει την σημαντικότατη αποζημίωση. Η φωτογραφία της εκτέλεσής τους στην ηλεκτρική καρέκλα έγινε η διασημότερη φωτογραφία της δεκαετίας του 20. Όταν ήδη ο Κέιν είχε γίνει διάσημος από την τεράστια επιτυχία του «Ο Ταχυδρόμος Χτυπάει Πάντα Δυο Φορές»,  οι εκδοτικοί Οίκοι ασκούσαν ισχυρή πίεση για την επανάληψη του θαύματος. Έτσι μέσα της δεκαετίας του 30, ο Κέιν δημοσιεύει σε 8 συνέχειες το μυθιστόρημα, ενώ βάζει παράλληλα τον ατζέντη του να το ταχυδρομήσει σε όλες τις κινηματογραφικές εταιρείες που διαγκωνίζονταν να το αποκτήσουν προσφέροντας δεκάδες χιλιάδες δολλάρια. Δυστυχώς όμως, η Επιτροπή Λογοκρισίας των ΗΠΑ θεώρησε το έργο ανήθικο και απαγόρευσε την μεταφορά του σε ταινία. Πολύ αργότερα, η Paramount τόλμησε παρ΄όλη την απαγόρευση, να αγοράσει τα κινηματογραφικά δικαιωμάτα (έναντι σημαντικά χαμηλότερου ποσού) για λογαριασμό του Μπίλυ Γουάιλντερ.  Ο ιδιοφυής σκηνοθέτης σε συναργασία με τον Τσαρλς Μπράκετ έγραψε ένα αρχικό σενάριο το οποίο και υπέβαλλε στην λογοκρισία που παραδόξως συμφώνησε με αντάλλαγμα το κόψιμο κάποιων επίμαχων σκηνών.

Ο Μπράκετ αποσύρεται απογοητευμένος από το εγχείρημα μια και οι σκηνές που οι λογοκριτές απαιτούσαν να κοπούν περιείχαν όλη την ουσία της ταινίας. Το γεγονός αυτό θα σταθεί καθοριστικό για την συνεργασία των δύο ανδρών μια και μετά την ολοκλήρωση του επόμενου σεναρίου τους της πολυβραβευμένης «Λεωφόρου της Δύσεως» θα διακοπεί… ένδοξα.

Έτσι ο Γουάιλντερ στρέφεται στον ίδιο τον Κέιν, ο οποίος όμως έχει ήδη συμβόλαιο με ανταγωνιστική εταιρεία. Έτσι, προχωρά στην πρόσληψη ενός ανερχόμενου συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων, του διασήμου στην συνέχεια, Ρέιμοντ Τσάντλερ. Αν και η συνεργασία τους παραήταν επεισοδιακή μια και οι δυο άντρες μίσησαν ο ένας τον άλλον με δύναμη, το σενάριό τους βγήκε τόσο πετυχημένο ώστε ο ίδιος ο Κέιν να παραδεχτεί πως κάποια από τα στοιχεία που πρόσθεσαν καθώς και η διασκευή των διαλόγων  θα ήθελε να τα είχε συλλάβει πρώτος εκείνος.

Η Μπάρμπαρα Στάνγουικ ήταν η πρώτη επιλογή του ταλαντούχου και στο κάστινγκ Γουάιλντερ. Εκείνη όμως έχοντας ερμηνεύσει μέχρι τότε μόνο θετικά φορτισμένους χαρακτήρες δίσταζε πολύ να αναλάβει τον ρόλο. Η φορτική επιμονή του σκηνοθέτη έκαμψε και τις τελευταίες της αντιρρήσεις, χαρίζοντάς της μια εξαιρετική επιτυχία και την ιδιαίτερη αναγνώριση που αποζητούσε! Για τους αντρικούς ρόλους επέλεξε τον λιγότερο γνωστό ηθοποιό Φρεντ ΜακΜάρεϊ για τον ρόλο του εραστή, αλλά και τον διάσημο εκείνη την εποχή Εντ Ρόμπινσον για τον σαφέστατα μικρότερο ρόλο του ντετέκτιβ. Φυσικά και γι αυτούς χρειάστηκε να δώσει σκληρή μάχη μέχρι να πεισθούν πως θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στις ιδιαίτερες δυσκολίες της ερμηνείας.

Για την σκηνή του τέλους, ο Γουάιλντερ είχε γυρίσει και μια εναλλακτική εκδοχή όπου ο εραστής οδηγείται στον θάλαμο αερίων. Αλλά βλέποντάς την, κατέληξε την  αρχική του απόφαση όπου οι δυο εραστές ομολογούν και οδηγούνται στο αστυνομικό τμήμα μια και η εκδοχή αυτή ανέδυε μεγαλύτερη τρυφερότητα… Η άθλια ξανθιά περούκα που φορούσε η Στάνγουικ ήταν μια ακόμη λαμπρή ιδέα του Γουάιλντερ που κατέληξε σε αυτό το εύρημα για να τονίσει τον ψεύτικο χαρακτήρα του χαρακτήρα που υποδυόταν.

Πίσω από την κάμερα κάθησε ο Τζον Ζάιτς, φωτίζοντας το φιλμ με έντονα κοντράστ που παραπέμπουν στον γερμανικό εξπρεσιονισμό. Συχνά τα πρόσωπα σκιάζονται από τις μισάνοιχτες περσίδες των παραθύρων, προμηνύοντας την τραγική τους μοίρα και την τελική καταδίκη.

Η ταινία έτυχε λαμπρής υποδοχής τόσο από το κοινό όσο και από την κριτική που εντυπωσιάστηκε από το πρωτόγνωρο στυλ της ταινίας. Τέτοιος ήταν ο απόηχος του φιλμ ώστε ο Άλφρεντ Χίτσκοκ να γράψει στον σκηνοθέτη: «Από την στιγμή της προβολής του συγκεκριμένου φιλμ και μετά, δυο είναι οι σπουδαιότερες λέξεις στον χώρο του σινεμα: “Μπίλυ” και “Γουάιλντερ”»!!!

Η ταινία έλαβε 7 υποψηφιότητες για τα Βραβεία της Ακαδημίας Κινηματογράφου χωρίς όμως να τιμηθεί ούτε καν με ένα… Για την ιστορία οι υποψηφιότητες της ήταν:

Καλύτερης Ταινίας – Μπόμπι Ντα Σίλβα & Τζόζεφ Σίστρομ

Σκηνοθεσίας – Μπίλι Γουάιλντερ

Α’ Γυναικείου Ρόλου – Μπάρμπαρα Στάνγουικ

Διασκευής Σεναρίου – Μπίλι Γουάιλντερ και Ρέιμοντ Τσάντλερ

Φωτογραφίας σε ασπρόμαυρη ταινία – Τζον Σάιτς

Μουσικής Επένδυσης – Μίκλος Ρόζα

Ήχου – Λόρεν Ράινερ

O σκηνοθέτης.

O Mπίλυ Γουάιλντερ ένας από τους πιο ιδιοφυείς σκηνοθέτες της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ ξεκίνησε την μακροχρόνια καριέρα του στο Βερολίνο του μεσοπολέμου γράφοντας σενάρια…

Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, κινδυνεύοντας θανάσιμα σαν εβραίος, πηγαίνει για λίγο στο Παρίσι όπου γυρίζει μια ταινία και καθώς προμηνύεται Πόλεμος, δοκιμάζει την τύχη του στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού! Πρώτος σταθμός το σενάριο της «Νινότσκα» ενώ ακολουθεί η πρώτη σκηνοθετική απόπειρα στο Χόλιγουντ! Με την 2η κιόλας ταινία του στη νέα του πατρίδα, το φιλμ νουάρ «Διπλή Ταυτότητα», προτείνεται για το πρώτο του Όσκαρ! Θα το κατακτήσει και μάλιστα εις διπλούν την επόμενη χρονιά με την συγκλονιστική «Λεωφόρο της Δύσης».

Θα ακολουθήσουν μια σειρά εκπληκτικών,  μπριλάντε κωμωδιών με τις ομορφότερες σταρ του σινεμά! Οι πρωταγωνιστές του συγκεντρώνουν 14 υποψηφιότητες για Όσκαρ, ενώ το 1986, το 1988 και το 1993 θα τιμηθεί με σημαντικά βραβεία για τη συνολική του προσφορά στο σινεμά!

Το πρωτοπόρο ύφος του Γουάιλντερ σε συνδυασμό με τα αμφιλεγόμενα θέματα που πραγματεύτηκε σε κάποιες από τις ταινίες του, διεύρυναν το φάσμα του αποδεκτού και συνετέλεσαν τόσο στην εξέλιξη του αμερικανικού κινηματογράφου, όσο και στην αφύπνιση του κοινού.

Φιλμογραφία:

Έτος    Τίτλος / Ελληνικός τίτλος      

1934    Mauvaise Graine / Ο κακός δρόμος   

1942    The Major and the Minor / Υπερφυσική Μπεμπέκα

1943    Five Graves to Cairo   / Κατάσκοποι του Αλαμέιν    

1944    Double Indemnity / Διπλή Ταυτότητα ή Κολασμένη Αγάπη

1945    The Lost Weekend/ Το Χαμένο Σαββατοκύριακο     

1945    Death Mills                

1948    The Emperor Waltz / Το βαλς του Aυτοκράτορα       

1948    A Foreign Affair / Φλόγα και πάθος

1950    Sunset Boulevard / Η Λεωφόρος της Δύσης Σκηνοθέτης/Σεναριογράφος

1951    Ace in the Hole / Το τελευταίο ατού  

1953    Stalag 17 / Ο καταδότης του θαλάμου 17      

1954    Sabrina / Γλυκειά μου Σαμπρίνα

1955    The Seven Year Itch / Εφτά χρόνια φαγούρας

1957    The Spirit of St. Louis / Λίντμπεργκ, η Oδύσσεια ενός γενναίου     

1957    Love in the Afternoon / Αριάν

1957    Witness for the Prosecution / Μάρτυς κατηγορίας     

1959    Some Like It Hot / Μερικοί το προτιμούν καυτό      

1960    The Apartment / Η Γκαρσονιέρα

1961    One, Two, Three / Ένα… Δύο… Τρία

1963    Irma la Douce / Η τροτέζα

1964    Kiss Me, Stupid / Φίλησέ με, κουτέ

1966    The Fortune Cookie / Ένας υπέροχος απατεώνας      

1970    The Private Life of Sherlock Holmes / Οι περιπέτειες του Σέρλοκ Χολμς   

1972    Avanti! / Αβάντι!

1974    The Front Page / Η πρώτη Σελίδα

1978    Fedora / Φαιδώρα

1981    Buddy Buddy / Τα φιλαράκια