Αναβολή – Χρονικό και Εντεύθεν: Δύο έργα του Γιάννη Μαρκόπουλου σε μία συναυλία στο Ηρώδειο

Ο μεγάλος μας συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος παρουσιάζει στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού την Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου Η συναυλία αναβάλλεται σε μία ενιαία συναυλία, το εμβληματικό  μουσικό του έργο «ΧΡΟΝΙΚΟ» και το νέο του δίσκο «ΕΝΤΕΥΘΕΝ».

ΧΡΟΝΙΚΟ, σε στίχους Κ. Χ. Μύρη

Το «Χρονικό» είναι ένα μουσικό έργο, που περιγράφει με μοναδικό τρόπο την επώδυνη πορεία του ελληνισμού στον εικοστό αιώνα.

Η δομή του «Χρονικού», όπως έχει αναφέρει ο συνθέτης, έχει δυο τραγουδιστικούς άξονες. Ο ένας με τη μορφή της νεο-μπαλάντας, για γυναικεία φωνή, που αντιπροσωπεύει το μουσικό ήθος των μεγαλουπόλεων και ο άλλος,  για ανδρική φωνή, που αντιπροσωπεύει τη πολυμορφία από τον “τρόπο ζωής” της περιφέρειας. Ενορχηστρωτικά, συνδυάζονται τα ελληνικά όργανα με τα συμφωνικά.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος παρουσίασε για πρώτη φορά το «Χρονικό» το 1969 στο ιστορικό στούντιο Λήδρα και την ίδια χρονιά ανέθεσε στους  πρωτοεμφανιζόμενους τότε τραγουδιστές, Nίκο Ξυλούρη και Μαρία Δημητριάδη την ερμηνεία και για την ηχογράφηση του έργου στο δίσκου.

Το «Χρονικό» ήρθε και επιβλήθηκε ως νέα πρόταση μέσα στο σύνολο της μέχρι τότε ελληνικής τραγουδοποιίας και αποτέλεσε τομή στην μουσική πραγματικότητα της χώρας. Tο έργο (κατά τον Παύλο Πετρίδη) ενεργό και σήμερα -σε ώρες παρακμής- ακόμη πιο επίκαιρο, μας θυμίζει τι σημαίνει για την Eυρώπη ο Eλληνικός Πολιτισμός.

Ερμηνεύουν: Νατάσσα Μποφίλιου και Vassilikos

ΕΝΤΕΥΘΕΝ

Για πρώτη φορά παρουσιάζονται ζωντανά όλα τα τραγούδια που συνέθεσε ο Γιάννης Μαρκόπουλος για τον καινούριο δίσκο του «ΕΝΤΕΥΘΕΝ».

Το «Εντεύθεν» που σημαίνει ‘από εδώ’ είναι ίσως ο πιο προσωπικός δίσκος του συνθέτη, γεμάτο πρωτόγνωρες εικόνες, μνήμες, ονειροπόλους ήρωες. Εξαιρετικά επίκαιρο το έργο χαρτογραφεί την παραμονή και τη φυγή από κοινωνίες δυστοπικές και μιλώντας για την επόμενη μέρα ζωγραφίζει ένα τοπίο γνώριμο και συνάμα νέο όπου πρόσωπα και καταστάσεις μετρούν την αντοχή τους και εξετάζοντας τις δομές γύρω τους, αποδομούν και αναδομούν.

Το έργο κυοφορείται μία εικοσαετία από το Γιάννη Μαρκόπουλο. Πρόκειται για ένα κύκλο τραγουδιών με μελωδίες που συνέλαβε από τα νεανικά του χρόνια, με άλλες που επεξεργάστηκε για χρόνια και άλλες που ολοκλήρωσε στις αρχές του 2015. Ο συνθέτης αισθάνθηκε ότι το έργο είχε ολοκληρωθεί και επέλεξε τους ερμηνευτές βάση του συνολικού οράματος που είχε για την απόδοση του έργου.

Ερμηνεύουν: Γιώργος Νταλάρας, Δήμος Αναστασιάδης, Athena Ανδρεάδη, Δάφνη Ζουρνατζή
Φλάουτο: Marc Grauwels
Συμμετέχουν: Παιδική χορωδία & η 13χρονη μαθήτρια Γεωργία Φασουλάκη, Μικτή Χορωδία, Ορχήστρα «Παλίντονος Αρμονία».

Διευθύνει ο συνθέτης.

Το Χρονικό,
Σήμερα  
 
Με την είσοδο της δεκαετίας του’70, ο Γιάννης Μαρκόπουλος πραγματοποιεί την καθοριστική στροφή στην μέχρι τότε πορεία του, καταθέτοντας μουσικά έργα που αποτελούν ακρογωνιαίο λίθο του σύγχρονου νεοελληνικού πολιτισμού.

Μουσικά έργα με ενότητα της αισθητικής και της φιλοσοφικής άποψης του συνθέτη ως προς τις θεμελιακές αρχές τους, με το καθένα όμως από αυτά να είναι διαφορετικό.

Οι ιδέες ήταν ήδη μέσα του ξεκάθαρες, όπως και ο τρόπος της  πραγμάτωσής τους.

Επιλέγοντας νέους μουσικούς και τραγουδιστές προερχόμενοι τόσο από την πόλη όσο και την επαρχία, ιδρύοντας ένα νέο ορχηστρικό σύνολο, ο Μαρκόπουλος υλοποίησε το μουσικό του όραμα, καθιερώνοντας  με τις συνθέσεις του, την ουσία της μουσικής συμβίωσης και συσχετισμούς έκφρασης μεταξύ των συμφωνικών οργάνων και των τοπικών οργάνων, μέσω του μελωδικού και ρυθμικού του ορίζοντα, των αρμονικών του δομών  και των ηχοχρωμάτων της διάφανής του ενορχήστρωσης, που χαρακτηρίζουν το προσωπικό του ύφος.

Κι είναι πράγματι εντυπωσιακός και άκρως αποτελεσματικός ο  πνευματικός οίστρος αυτός, που οδήγησε στην ενοποίηση του ελληνικού μουσικού τοπίου και στην δημιουργία μίας νέας μουσικής,  ενός  κινήματος τέχνης, αποκαλυπτικού διά την συλλογική μας  εμπειρία.

Ο Μαρκόπουλος όταν πυροδότησε την περίφημη ‘επιστροφή στις ρίζες’ με το κάθε τι που έκανε από τότε και συνεχίζει  να κάνει σήμερα, είναι σα να λέει ότι η επιστροφή αυτή δεν γίνεται μόνο από ένα δρόμο. Όπως η γη γυρίζει συνεχώς και δεν μπορεί κανείς  να ορίσει που είναι το τέλος και που η αρχή της, έτσι και η επιστροφή  δεν σημαίνει παρελθόν όπως διάφοροι  την παρερμηνεύουν, αλλά μέλλον….

Το ‘Χρονικό’ ήρθε και επιβλήθηκε ως νέα πρόταση μέσα στο σύνολο, της μέχρι τότε ελληνικής τραγουδοποιίας και αποτέλεσε τομή στην μουσική πραγματικότητα της χώρας. Κατά τον Γρηγόρη Σηφάκη… η ιδιομορφία και οι αρετές που έχει ο Μαρκόπουλος  ως μουσικός δημιουργός φανερώθηκαν πανηγυρικά  στο Χρονικό… η μεγαλύτερη επιτυχία του έργου έγκειται στην έλλειψη μεγαλοστομίας, και αντίστοιχα στην απλότητα, τη σεμνότητα, το χιούμορ μουσικής και στίχων στην φρεσκάδα των μελωδιών… ακόμα και όταν οι ραφές ανάμεσα στα ακούσματα των οργάνων (κρητική και ποντιακή λύρα, λαούτο, σαντούρι και κλαρίνο) με τα υπόλοιπα όργανα της ορχήστρας (με γέφυρα το βιολί) είναι εμφανείς, δεν τίθεται ποτέ σε κίνδυνο η ενότητα του έργου ως ακολουθίας πρωτότυπων αληθινά ευρηματικών μελωδιών που κυλούν, πυκνώνουν, κλιμακώνονται και ανακαλούν δημιουργικά χωρίς να αναπαράγουν, τις παραδοσιακές τους καταβολές… τα έργα που συνέθεσε ο Mαρκόπουλος είναι σε τελευταία ανάλυση πολύ προσωπικές, λόγιες συνθέσεις, συνήθως στηριγμένες σε μοντέρνα ποίηση, στην οποία ο συνθέτης επιβάλλει τις δικές του μουσικές δομές, τον δικό του, θα λέγαμε, μουσικό ζυγό…

Tο έργο (κατά τον Παύλο Πετρίδη) ενεργό και σήμερα -σε ώρες παρακμής- ακόμη πιο επίκαιρο, μας θυμίζει τι σημαίνει για την Eυρώπη ο Eλληνικός Πολιτισμός.
 
Και στο Χρονικό η μουσική σύλληψη και σύνθεση δεν έχει όμοιά της πουθενά. Ενώ οι στίχοι του Κ. Χ. Μύρη αποτέλεσαν τον ευτυχή αντάξιο λόγο.

Γιώργος Νοταράς
Δημοσιογράφος / συγγραφέας