Ένα μουσικό προσκύνημα στη λαϊκή παράδοση κοντινών και μακρινών τόπων της χριστιανοσύνης αφιερωμένο στην Παναγία προτείνουν για τη Μεγάλη Δευτέρα 6 Απριλίου 2015 (Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης, ώρα 20:30) η Σαβίνα Γιαννάτου και οι Primavera en Salonico. Σε αυτό το κατανυκτικό οδοιπορικό στην οργανική και φωνητική μουσική των λαών με σημείο αναφοράς το Θείο Πάθος, τους σταθμούς επέλεξε ο εθνομουσικολόγος Λάμπρος Λιάβας: από τις Μαύρες Παναγιές της Αφρικής και τις Ινδιάνες Παναγιές της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, στα ελληνικά και κυπριακά μοιρολόγια της Θεοτόκου, στους λαϊκούς θρήνους της Κορσικής, της Σαρδηνίας και της Αρμενίας, στις ιταλικές ταραντέλες για την Παναγία και τους ισπανικούς μεσαιωνικούς ύμνους για την Παρθένο Μαρία.
Η συναυλία «Οι Παναγιές του κόσμου» εντάσσεται στις εκδηλώσεις του Κύκλου Adagio-Μουσική για τις μέρες του Πάσχα, ο οποίος περιλαμβάνει φέτος δύο ακόμη μουσικές βραδιές, όπου θα ακουστούν δύο βαθιά συγκινητικά έργα της δυτικοευρωπαϊκής θρησκευτικής μουσικής: το Ρέκβιεμ του Μότσαρτ με την ΚΟΑ υπό τον Βασίλη Χριστόπουλο (Μεγάλη Τρίτη 7/4) και το Stabat Mater του Xάυντν με την Καμεράτα σε όργανα εποχής υπό τον Γιώργο Πέτρου (Μεγάλη Τετάρτη 8/4).
Ο Λάμπρος Λιάβας και οι «Παναγιές του κόσμου»
Σε σημείωμά του για το έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας, ο καθηγητής εθνομουσικολογίας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών Λάμπρος Λιάβας δίνει έμφαση στον ιδιαίτερο ανά τους αιώνες συμβολισμό της αναβίωσης του Θείου Πάθους απανταχού της Γης: «Για τη λαϊκή παράδοση (κοσμική και θρησκευτική) –όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο, όπου υπάρχουν Χριστιανοί– η περίοδος του Πάσχα δεν είναι απλώς μια θρησκευτική επέτειος αλλά μια ζωντανή επανάληψη του Θείου Δράματος, όπου με θεατρικό και δραματικό τρόπο γίνεται η πλήρης αναπαράστασή του με τη συμμετοχή όλων των μελών της κοινότητας και προεξάρχουσες –δικαιωματικά– τις γυναίκες. Την αίσθηση αυτή μας μεταφέρουν η Σαβίνα Γιαννάτου και οι Primavera en Salonico μέσα από ένα γοητευτικό μουσικό ταξίδι σε τόπο και σε χρόνο: Ελλάδα, Κύπρος, Αρμενία, Λίβανος, Ιταλία, Κάτω Ιταλία (Ελληνόφωνοι και Αρβανίτες), Κορσική, Σαρδηνία, Ισπανία. […] Περνώντας από το μοιρολόι της μάνας στην προσδοκία της Ανάστασης και στην ανάταση των πασχαλινών ύμνων, το ταξίδι αυτό μας υπενθυμίζει το βαθύτερο τελετουργικό περιεχόμενο των ημερών: τη μετάβαση από το θάνατο στη ζωή, από τον χειμώνα στην άνοιξη!»
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Primavera en Salonico και Σαβίνα Γιαννάτου
Το μουσικό σύνολο Primavera en Salonico ιδρύθηκε το 1993 για να παρουσιάσει τις ενορχηστρώσεις του Κώστα Βόμβολου σε μια επιλογή σεφαραδίτικων τραγουδιών με τη Σαβίνα Γιαννάτου ως ερμηνεύτρια. Η Σαβίνα Γιαννάτου και το μουσικό σύνολο Primavera en Salonico, βασισμένοι στην παράδοση –κυρίως της Μεσογείου–, καλύπτουν ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα ήχου, το οποίο δύσκολα οριοθετείται και ταξινομείται, καθώς περιλαμβάνει από απλά τραγούδια ως σύγχρονες μουσικές φόρμες. Με εμμονή στα ακουστικά όργανα, τα μισά εκ των οποίων προέρχονται από την Ανατολή, τα μέλη του σχήματος αξιοποιούν στο έπακρο τον ιδιοσυγκρασιακό τους ήχο, διερευνώντας έτσι τα όρια των δυνατοτήτων τους. Πέρα από τις εξαιρετικές ερμηνευτικές της ικανότητες, η Σαβίνα Γιαννάτου δίνει μεγάλη έμφαση στην έκφραση της «μουσικής» του κάθε γλωσσικού ιδιώματος, χωρίς αυτό να την αποτρέπει από το να χρησιμοποιεί συχνά τη φωνή της ως ένα επιπλέον όργανο. Με υπόβαθρο που συνδυάζει τις κλασικές σπουδές με την παραδοσιακή μουσική και τον ελευθερο αυτοσχεδιασμό, η γνωστή τραγουδίστρια και οι Primavera en Salonico βαδίζουν επάνω σε αυτή τη λεπτή διαχωριστική γραμμή που ενώνει τη modal μουσική της Ανατολής με την αντίστοιχη δυτικοευρωπαϊκή, τη μεσαιωνική μουσική και την πολυφωνία της Μεσογείου. Εκκινώντας από τα πλούσια μελίσματα των μακάμ της Ανατολής και τη γοητεία των σύνθετων ρυθμών των Βαλκανίων, διερευνούν την περιοχή του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού συναντώντας εκεί τη σύγχρονη τζαζ.
Η Σαβίνα Γιαννάτου και το μουσικό σύνολο Primavera en Salonico δίνουν συναυλίες στο εξωτερικό από το 1996 (Ευρώπη, ΗΠΑ, Αυστραλία, Ισραήλ, Ταϊβάν, Κορέα). Έχουν εμφανιστεί σε μεγάλα συμφωνικά κέντρα (Queen Elizabeth Hall, Barbican, Holon Theatre, Melbourne Concert Hall), σε αρκετά φεστιβάλ της WOMAD, καθώς και σε άλλα φεστιβάλ έθνικ μουσικής, όπως το Stern Grove (Σαν Φρανσίσκο), το World Music Festival στην Ταϊπέι, το Fiesta des Suds στη Μασσαλία, το Moers Νew Jazz Festival και το International Jazz Festival Muenster στη Γερμανία, το Music Meeting στην Ολλανδία, το Etnosur Festival στην Ισπανία και το Musicas do Mundo στην Πορτογαλία. Η Σαβίνα Γιαννάτου έχει ηχογραφήσει πολλά άλμπουμ με τους Primavera en Salonico («Άνοιξη στη Σαλονίκη-σεφαραδίτικα λαϊκά τραγούδια», «Τραγούδια της Μεσογείου-Mediterranea», «Παναγιές του κόσμου», «Terra Nostra», «Sumiglia», «Songs Of An Other», «Songs of Thessaloniki», κ.ά.). Τους Primavera en Salonico αποτελούν οι: Γιάννης Αλεξανδρής (ούτι, κιθάρα, ταμπουράς), Κώστας Βόμβολος (ενορχηστρώσεις, κανονάκι, ακορντεόν, καλίμπα), Κυριάκος Γκουβέντας (βιολί), Κώστας Θεοδώρου (κρουστά), Χάρης Λαμπράκης (νέυ) και Μιχάλης Σιγανίδης (κοντραμπάσο).