Η Weirdwave, στις 20 Ιουνίου, παρουσιάζει την ταινία Αδάμ, πρώτη μεγάλου μήκους της Μαριάμ Τουζανί, δημιουργού της μεγάλης επιτυχίας Το Μπλε Καφτάνι: μία τρυφερή και συγκινητική γυναικεία ταινία , βασισμένη σε πραγματική ιστορία, με ηρωίδα μια ανύπαντρη έγκυο κοπέλα που βρίσκει ένα απρόσμενο καταφύγιο: τον φούρνο μιας μητέρας και της μικρής κόρης της, δύο γυναίκες που γίνονται η νέα της οικογένεια.
Η ταινία υπήρξε η επίσημη πρόταση του Μαρόκου για το Όσκαρ καλύτερης διεθνούς ταινίας, ενώ προβλήθηκε στα Φεστιβάλ Καννών (Ένα κάποιο βλέμμα”) και Τορόντο.
ΥΠΟΘΕΣΗ
Η ταινία μιλά με τρυφερότητα για την γυναικεία αλληλεγγύη, και το πώς η αγάπη μπορεί να νικήσει τις προκαταλήψεις. Πρωταγωνίστρια κι εδώ, όπως και στο Μπλέ Καφτάνι, είναι η Λούμπνα Αζαμπάλ.
H δράση εκτυλίσσεται στην Καζαμπλάνκα με πρωταγωνίστριες τρεις γυναικείους χαρακτήρες: τη Σάμια, μια νεαρή έγκυο, και την Άμπλα, μία γυναίκα που έχει έναν φούρνο και μεγαλώνει μόνη της την 8χρονη κόρη της. Η Σάμια θα τους χτυπήσει μια μέρα την πόρτα αναζητώντας δουλειά και στέγη. Το κοριτσάκια γοητεύεται από τη νεοφερμένη, αλλά η μητέρα της, αρνείται να βάλει στο σπίτι τους μία άγνωστη, ανύπαντρη εγκυμονούσα. Οι δύο γυναίκες έρχονται αντιμέτωπες: αρχικά συγκρούονται, αλλά στη συνέχεια αρχίζουν να κατανοούν η μία την άλλη, χτίζοντας έναν ισχυρό δεσμό που προσφέρει μία νέα οπτική στη ζωή τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Με μαεστρία, αλλά χωρίς να χάνει ποτέ την τρυφερότητα στη ματιά της, η Τουζανί δομεί την ταινία της σε πολλά επίπεδα: μια ιστορία γυναικείας φιλίας, μια ιστορία μητρότητας και ταυτόχρονα μια φεμινιστική κριτική της πατριαρχικής κοινωνίας. Και σε αυτό όμως ξεχωρίζει: η κοινωνική κριτική της περνά έμμεσα και κομψά, και η ιστορία της δεν χάνει ποτέ την ελαφράδα και τη γλύκα της.
Στην ταινία της μιλά με αφοπλιστική ειλικρίνεια (αλλά με μία πάντα ήρεμη παραδοχή) για την φροντίδα που παρέχουν οι γυναίκες στα παιδιά και την οικογένειά τους –ακόμα κι όταν οι ίδιες δεν ανταμείβονται εξίσου…
Σε ένα ρεσιτάλ ερμηνείας οι δύο γυναίκες ανακαλύπτουν πως έχουν περισσότερα κοινά απ’ όσα φαντάζονταν: βλέπουν και οι δύο το σώμα τους να αλλάζει, και ταυτόχρονα βιώνουν την απαξίωση καθώς καμία τους δεν έχει έναν άντρα “να τις προστατεύει”, ούτε γονείς “να τις επιβλέπουν”.
Με λεπτότητα και ευαισθησία, η Τουζανί «σκύβει» στις ηρωίδες της, ξυπνώντας τα αισθήματα αλλά και τις αισθήσεις του θεατή από τις «μυρωδιές» του φούρνου και τις τοπικές λιχουδιές που φτιάχνει η νέα κοπέλα για να κερδίσει (κυριολεκτικά) το ψωμί της…
Όπως λέει η σκηνοθέτρια, «και οι δύο γυναίκες είναι παγιδευμένες στο πεπρωμένο τους. Η μία λόγω του παιδιού που μεγαλώνει μέσα της. Και η άλλη λόγω ενός απρόσμενου θανάτου που πάγωσε όλη της την ύπαρξη, μέσα από έναν υπόκωφο θρήνο που την έχει καταστήσει ψυχικά ανάπηρη».
Και μέσα σε όλα αυτά, η μητρότητα… «Που ξυπνά τα πρωτόγονα ένστικτά μας, όσο βαθιά και να τα έχουμε θάψει».
Η Μαριάμ Τουζανί εμπνεύστηκε την ταινία από μια νεαρή κοπέλα που γνώρισε μικρή. Το κορίτσι έφυγε από το σπίτι της όταν έμεινε έγκυος και ο πατέρας του παιδιού, ο οποίος της είχε πει πως θα την παντρευόταν, την εγκατέλειψε. «Από φόβο και ντροπή έκρυβε για μήνες την κατάστασή της απ’ όλους. Οι γονείς μου, αν και δεν την γνώριζαν, της άνοιξαν το σπίτι τους και την φιλοξένησαν… Κι όταν γέννησε το μωρό, εγώ διέκρινα την αγάπη που σιγά σιγά άρχισε να νοιώθει γι’ αυτό το παιδί, ενάντια στην θέλησή της».
«Είναι ένα κορίτσι που φεύγει από το χωριό της για να κρύψει την εγκυμοσύνη της», εξηγεί. «Που θα έκανε έκτρωση αν είχε την επιλογή. Αλλά δεν είχε αυτή τη δυνατότητα γιατί η έκτρωση είναι παράνομη ακόμη και σήμερα στο Μαρόκο».
Και υπογραμμίζει: «Αυτό που θέλω πάνω από όλα είναι τα πράγματα να προχωρήσουν στην κοινωνία μας. Πιστεύω ότι οι Μαροκινές έχουν απηυδήσει με αυτή την κατάσταση. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο που θέλουμε να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Θέλω να το βροντοφωνάξουμε».
Όπως λέει, «ήθελα να μιλήσω πάνω από όλα για αυτές τις δύο γυναίκες και πώς καταλήγουν να εξημερώσουν η μία την άλλη, να κοιτάξουν η μία την άλλη στα μάτια, να καταλάβουν τι τους συμβαίνει, να έρθουν αντιμέτωπες με τη δική τους αλήθεια».
Ήθελε η κάμερά της να είναι κοντά στους χαρακτήρες. «Να ξεχνάμε ότι υπάρχει κάμερα, έτσι ώστε να μπορούμε να φτάνουμε στην ψυχή τους, να διαπερνάμε την ύπαρξή τους. Να είμαστε αυτές για μιάμιση ώρα».
Η Μαριάμ Τουζανί είναι μία πολλά υποσχόμενη, ταλαντούχα σκηνοθέτρια από το Μαρόκο που δεν διστάζει να καταπιάνεται με θέματα που θεωρούνται ταμπού για τη χώρα της. Πριν χρόνια υπέγραψε μαζί με τον σύζυγό της Ναμπίλ Αγιούς, και την μικρού μήκους Much Loved, μια ταινία για τις ιερόδουλες του Μαρακές.
Όλες οι ταινίες της πυροδότησαν συζητήσεις στο Μαρόκο.
Ταυτότητα ταινίας
Αδάμ / Adam
- Σκηνοθεσία / Σενάριο: Μαριάμ Τουζανί
- Φωτογραφία: Βιρζινί Σουρντές
- Μοντάζ: Ζιλί Νάας
- Ηθοποιοί: Λούμπνα Αζαμπάλ, Νισρίν Εραντί, Ντάουα Μπελκχάουντα
- Χώρες παραγωγής: Mαρόκο, Γαλλία
- Έτος παραγωγής: 2019
- Διάρκεια: 98‘
Διακρίσεις
-Φεστιβάλ Καννών –Ένα κάποιο βλέμμα
-Επίσημη συμμετοχή -Φεστιβάλ του Τορόντο, 2022
-Επίσημη πρόταση του Μαρόκου για το Όσκαρ καλύτερης διεθνούς ταινίας