Φωτογραφίες από το Cabo Verde και το σπίτι της Cesaria Evora... Η Μάρω Κουρή γράφει σχετικά:
Στο μελωδικό αρχιπέλαγος του Κάπο Βέρντε παρέα με την Σεζάρια Έβορα
Στην προβολή φωτογραφιών της Φωτορεπόρτερ Μάρως Κουρή θα ταξιδέψουμε στους πέτρινους, άνυδρους αμμόλοφους, στα κύματα του ωκεανού που γλύφουν τους πρόποδες των κόκκινων ηφαιστειακών βουνών, στα ηλιόλουστα μποστάνια από ζαχαρότευτλα και μπανανιές, στο ζεστό κλίμα ενός λαού που ερωτεύεται, κολυμπά και χορεύει.
Εκεί, όπου μας ταξιδεύει και η Σεζάρια Έβορα με τα παραδοσιακά μόρνας της, την μουσική του τόπου της, ένα σύμπλεγμα των ηφαιστειογενών νησιών κάτω από τον τροπικό του Καρκίνου. Στο Πράσινο Ακρωτήρι των δέκα νησιών. Τα οχτώ από αυτά, ερήμωσαν, στα μέσα του εικοστού αιώνα, εξαιτίας της λειψυδρίας. Οι Καπβερντιανοί μετανάστευσαν στην Αμερική, τη Πορτογαλία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο. Όσοι έμειναν, ψαρεύουν και ασχολούνται με τον αυξανόμενο τουρισμό, ξενυχτάνε χορεύοντας και την αυγή κολυμπάνε στα γαλάζια νερά του Ατλαντικού πριν ξεκινήσουν τις εργασίες τους.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ο θεσμός του γάμου είναι παραδοσιακά ανύπαρκτος. Πολλά παιδιά γεννιούνται από διαφορετικούς γονείς, που τα μεγαλώνουν με περίσσια φροντίδα και στοργή. Τα αγόρια παίζουν μπάλα στην παραλία, ή ψαρεύουν, τα κορίτσια πλέκουν τα μαλλιά τους και παίζουν σχοινάκι. Στους Καπβερντιανούς αρέσει να διαβάζουν, πηγαίνουν στο θέατρο, χορεύουν καποέιρα μα πάνω απ’ όλα αγαπάνε τη μουσική. Όπου κι αν σταθούν, η ψυχή και το σώμα τους λικνίζονται στους ρυθμούς της ντόπιας μουσικής τους, κολαδέρα και μόρνα. Κολαδέρα που είναι η δική τους σάμπα και μόρνα που ειναι μελαγχολική σαν το φάντο, για να χορεύεις αγκαλιά με το ταίρι σου.
Photograph by ©Maro Kouri
Μιλούν κρεολέζικα. Ένα κράμα πορτογαλικών, γαλλικών, και αφρικανικών που παράγει περίεργες λέξεις όπως το Sodade. Στις περισσότερες γλώσσες παραμένει αμετάφραστο, στα Ελληνικά αποδόθηκε με τη λέξη «χαρμολύπη». Το τραγούδι «Sodade», εμπνέεται και «μιλά» για την απλή αλλά γεμάτη νόημα ζωή των ανθρώπων του Κάπο Βέρντε. Το 1993, από τη φωνή της Cesaria Evora έγινε παγκόσμια επιτυχία. Το άλμπουμ της ξυπόλυτης ντίβας “Miss Perfumado” σήμανε για τον τουρισμό της χώρας, ό,τι ο Ζορμπάς του Κακογιάννη για την Ελλάδα.
Ένας λαός με την αγνότητα και την αγριάδα της Μαύρης Ηπείρου ανάμικτη με τον αισθησιασμό και το ταμπεραμέντο του Μεσογειακού λαού.
Τα βράδυα, απολαμβάνουν πικ νικ στην παραλία. Κάποιοι κοιμούνται στην αμμουδιά αγκαλιά με τα παιδιά τους. Ξυπνούν, τρώνε πρωινό, χορεύουν και ο ήλιος καίει. Στους πάγκους στο δρόμο, μαγειρεύουν ντόπιους μεζέδες, τηγανητό χέλι, ψαράκια στα κάρβουνα. Δροσιζόμαστε με μια ολόφρεσκη καρύδα. Το νερό είναι δυσεύρετο.
Στο σπίτι της Σεζάρια, στην λεωφόρο Φερνάρντο Φερέιρα Φορτές, στο Μιντέλο, πέρασα πέντε από τις ωραιότερες μέρες της ζωής μου. Η Σεζάρια, ζωηρή, συνειδητά εγκάρδια και φιλόξενη με όσους περνούν ολημερίς το κατώφλι της. Δημοσιογράφοι, ραδιοφωνικοί παραγωγοί, εικονολήπτες, θαυμαστές και φίλοι από όλον τον κόσμο. Αυτό που με συγκίνησε ήταν ότι αγαπούσε να βρίσκεται παρέα με το σκυλο της στην κουζίνα της, την φωλιά της φωλιάς της. Να μαγειρεύει στο μεγάλο τσουκάλι το πεντανόστιμο φαγητό, κατσούμπα. Το θρεπτικό πιάτο που έτρωγε μικρή, φτιαγμένο με φασόλια, καλαμπόκι, γλυκοπατάτα και μυρωδικά του νησιού, μοσχοβολά στο σπίτι της.
Η Σεζάρια καλούσε όποιον βρισκόταν στο σπιτι, να καθίσει στο μεγάλο τραπέζι της κουζίνας της. Παιδιά και γέροι, φίλοι και γείτονες από όλο το νησί χτυπούν το κουδούνι. Η Σεζάρια κυκλοφορούσε με την ποδιά μες το σπίτι, και συνήθως κρατούσε μέσα στη χούφτα της ένα μάτσο χαρτονομίσματα. Ωστε να δίνει σε όποιον περάσει από το σπίτι της να της πουλήσει λίγα ψαράκια φρέσκα, ένα χειροποίητο μαντίλι, ενα σπιτικό απόσταγμα γκρογκ, λίγα λουλούδια, ή να ζητήσει ένα ποσό για να πληρώσει το ρεύμα του σπιτιού του.
Η Σεζάρια μεγάλωσε πάμφτωχη και μου διηγιόταν τις αναμνήσεις της όταν κυκλοφορούσε ξυπόλυτη στο λιμάνι. Εκεί της άρεσε να τραγουδά και εκεί ερωτεύτηκε έναν έλληνα καπετάνιο. Μου τα έλεγε καθώς πίναμε ένα ποτήρι γκρογκ, θαυμάζοντας την εγγονή της από το εσωτερικό πρεβάζι της κουζίνας, που χόρευε καποέιρα στην αυλή.
Στο κομοδίνο της, η Σεζέρια είχε μια μαυρόασπρη φωτογραφία του Χούλιο Ιγκλέσιας σε κορνίζα. Ήταν ο λατρεμένος της τραγουδιστής και με την φωνή του αποκοιμιόταν τα βράδυα γλυκά.
Καληνύχτα Σεζάρια …
– Μάρω Κουρή
Περισσότερες πληροφορίες για το αφιέρωμα στη Cesaria Evora: Αφιέρωμα στην Cesaria Evora με special guest την Dulce Pontes | 18 και 19/11/2017
Φωτογραφία θέματος: June 19, 2006, Mindelo, Cape Verde- Cezaria Evora in her house and her daily life. On the large kitchen‘s table Cezaria serves the delicious local dish ‘cachupa’, salads, fresh fish, and some red Portuguese wine. Everyone is welcome, like in a monastery (Maro Kouri/Polaris)
