Το αφιέρωμα με γενικό τίτλο «Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης» περιλαμβάνει τρεις εκθέσεις που παρουσιάζονται στο Κτήριο της οδού Πειραιώς, στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα και στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης.
Πρόκειται για έναν φόρο τιμής στον μεγάλο κρητικό συγγραφέα, μια σύγχρονη προσέγγιση της ζωής και του έργου του, φωτίζοντας γνωστές αλλά και άγνωστες πλευρές, μέσα από πλούσιο οπτικοακουστικό και αρχειακό υλικό.
Ο Νίκος Καζαντζάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες με οικουμενικό χαρακτήρα, καθώς αποτελεί τον πιο πολυμεταφρασμένο νεοέλληνα συγγραφέα, που κατόρθωσε να ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας του, αναδεικνύοντας ένα λογοτεχνικό ταλέντο παγκόσμιας εμβέλειας και απήχησης.
Οι εκθέσεις:
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
– Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης. Η «Ανήφορός» του
Μουσείο Μπενάκη, Κτίριο Πειραιώς
Από 21 Δεκεμβρίου 2017
Στην έκθεση παρουσιάζονται γνωστές και άγνωστες πτυχές της ζωής, του έργου και των ταξιδιών του Νίκου Καζαντζάκη, με την ανάδειξη σημαντικών σταθμών της πορείας του. Συγκεκριμένα, γίνεται μια εργοβιογραφική προσέγγιση της προσωπικότητάς του, μέσα από χειρόγραφα, φωτογραφίες και ποικίλο πληροφοριακό υλικό, η οποία εμπλουτίζεται από το πλήθος των μεταφρασμένων σε περισσότερες από 50 γλώσσες έργων του, προβάλλοντας τον οικουμενικό του χαρακτήρα.
Παράλληλα, δίνεται έμφαση στις εμβληματικές μορφές (όπως ο Όμηρος, ο Δάντης, ο Σαίξπηρ, ο Μπερξόν, ο Νίτσε και άλλοι) και στα ταξίδια του (στην Ελλάδα και σε ολόκληρο τον κόσμο), σε πρόσωπα και εμπειρίες δηλαδή που αποτέλεσαν σημαντικούς παράγοντες της διαμόρφωσης και της έμπνευσής του. Αρχειακό και φωτογραφικό υλικό παραχωρείται από το Μουσείο Καζαντζάκη, το Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και την Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, καθώς και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη.
– Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης. Η «Ανατολή» του
Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης
Από 21 Δεκεμβρίου 2017
Η έκθεση έχει στόχο να αποτυπώσει την επαφή του έλληνα λογοτέχνη με τον κόσμο της Ανατολής, με τη μυστικιστική ατμόσφαιρα που τη συνοδεύει και το φιλοσοφικό πνεύμα που τη διαπνέει. Εκτός από τα ταξίδια του στην Αίγυπτο (όπου συναντά τον Κ.Π. Καβάφη), το Σινά, την Κίνα και την Ιαπωνία (όπως αποτυπώνονται στις ταξιδιωτικές του διηγήσεις), παρουσιάζονται για πρώτη φορά τα χειρόγραφα δύο παραμυθιών του (διασκευές από τις «Ιστορίες της Χαλιμάς»), ενώ παράλληλα, ανιχνεύονται τα στοιχεία που συνδέουν τον κρητικό συγγραφέα με την ανατολίτικη κοσμοθεωρία. Αρχειακό και φωτογραφικό υλικό παραχωρείται από το Μουσείο Καζαντζάκη και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη.
– Νίκος Καζαντζάκης, ο κοσμοπαρωρίτης. Η «Οδύσειά» του
Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα
Από 22 Δεκεμβρίου 2017
Η έκθεση αναφέρεται στην «Οδύσεια», το καζαντζακικό επικό ποίημα, συνέχεια του φημισμένου ομηρικού έπους.
Παρουσιάζονται τα σχέδια που φιλοτέχνησε ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας για την αγγλική μετάφραση του έργου του Νίκου Καζαντζάκη (από το Μουσείο Μπενάκη) και τα χαρακτικά έργα του Χρήστου Σανταμούρη (από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς). Κεντρικό άξονα της έκθεσης αποτελεί το πρωτότυπο δακτυλόγραφο της «Οδύσειας», σε απευθείας «συζήτηση» με τις εικαστικές δημιουργίες των δύο καλλιτεχνών.
Παράλληλα, η σχετική αλληλογραφία Καζαντζάκη και Χατζηκυριάκου-Γκίκα, που περιλαμβάνεται στην έκθεση, αποκαλύπτει το πλαίσιο της συνεργασίας τους για το εγχείρημα της ποιητικής εικονογράφησης της καζαντζακικής «Οδύσειας». Αρχειακό και φωτογραφικό υλικό παραχωρείται από το Μουσείο Καζαντζάκη και τις Εκδόσεις Καζαντζάκη.
– ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ
Ξεναγήσεις
Παρασκευή 19 Ιανουαρίου 2018, ώρα 18:00
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
Η συμμετοχή στην ξενάγηση επιβαρύνει το εισιτήριο της έκθεσης (€ 8, € 4) κατά € 2.
Ξενάγηση στην έκθεση από τη Νίκη Σταύρου, πνευματική δικαιούχο των έργων Ν. Καζαντζάκη και διευθύντρια των Εκδόσεων Καζαντζάκη. Θεματικές ξεναγήσεις και εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στις εκθέσεις του αφιερώματος, οι οποίες θα ανακοινωθούν τον Ιανουάριο 2018.
Θέατρο / Performance
«Ασκητική»
Παρασκευή 26 & Σάββατο 27 Ιανουαρίου, 2018, 21:00
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
Τιμή εισιτηρίου: € 10, € 8
Με την ευγενική υποστήριξη των Εκδόσεων Καζαντζάκη © Νίκη Σταύρου
Ένα από τα πιο εμπνευσμένα και συμπαγή κείμενα της ελληνικής γλώσσας, πολυεπίπεδο και αποκαλυπτικό, το δοκίμιο-μανιφέστο, στο οποίο ο Καζαντζάκης καταθέτει τις οδύνες και τις ελπίδες του προσωπικού του αγώνα για την ανεύρεση και την κατανόηση του Θεού, του δικού του Θεού, μεταφέρεται στη μορφή θεατρικού μονολόγου από τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Βασίλη Βασιλάκη.
Ο ηθοποιός Βασίλης Βασιλάκης, απόφοιτος της σχολής του Κουν και δραστήριος εργάτης του θεάτρου, έχει εδώ και αρκετά χρόνια αφοσιωθεί στην πολιτιστική δράση έξω από τη θεατρική αγορά της Αθήνας, δράση πολυεπίπεδη και πολυσχιδής, διδασκαλία υποκριτικής στη θεατρική ομάδα της Αίγινας, παιδικό θέατρο, μαριονέτες.
Σκηνοθεσία-Ερμηνεία: Βασίλης Βασιλάκης
Θεατρική Διασκευή: Ευτυχία Δρούκα
Φωτισμοί: Απόστολος Στράντζαλης
Ενδυματολόγος: Δανάη Καββαδία
«ΟΔΥ[Σ]ΣΕΙΑ | ΑΝΑΓΝΩΣΗ Α»
Παρασκευή 23, Σάββατο 24 & Κυριακή 25 Φεβρουαρίου 2018, 20:30
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
Με την υποστήριξη του Πολιτιστικού Ιδρύματος του Ομίλου Πειραιώς
Ελεύθερη είσοδος
Με την ευγενική υποστήριξη των Εκδόσεων Καζαντζάκη © Νίκη Σταύρου
Μια solo performance πάνω στο εμβληματικό κείμενο των 33.333 στίχων του Νίκου Καζαντζάκη. Με άξονα την παρτιτούρα λόγου και κίνησης, ο Κωνσταντίνος Ντέλλας επιχειρεί, μέσα σε ένα εικαστικό περιβάλλον, μια πρώτη ανάγνωση του έργου του Καζαντζάκη, που ιστορεί το τελευταίο ταξίδι του Οδυσσέα από την Ιθάκη έως το θάνατό του.
Σκηνοθεσία, ερμηνεία και διασκευή κειμένου: Κωνσταντίνος Ντέλλας
Ειδικός επιστημονικός σύμβουλος: Νίκος Μαθιουδάκης
Μουσική σύνθεση-Ηχητικό περιβάλλον: Αλέξανδρος Κτισκάκης
Σχεδιασμός φωτισμών: Παναγιώτης Λαμπής
Ενδυματολογική επιμέλεια: Κωνσταντίνα Μαρδίκη
Επιμέλεια video-προωθητικού υλικού: Χρήστος Συμεωνίδης
Οργάνωση-σχεδιασμός παραγωγής: Delta Pi
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα
«Το Αχ! και τα 24 μολυβένια στρατιωτάκια» – Εργαστήρι δημιουργικής γραφής για παιδιά από 14 ετών και ενηλίκους από το Τμήμα Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων
Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2018, 11:00 – 14:00
Μουσείο Μπενάκη / Πειραιώς 138
«Δεν έχω στην εξουσία μου παρά είκοσι τέσσερα μολυβένια στρατιωτάκια, τα είκοσι τέσσερα γράμματα της αλφαβήτας, θα κηρύξω επιστράτευση, θα σηκώσω στρατό, θα παλέψω με το θάνατο»
(Αναφορά στον Γκρέκο).
Η βασική αυτή σκέψη του Καζαντζάκη, αποτελεί την αφετηρία για ένα τρίωρο πρόγραμμα δημιουργικής γραφής. Ένα παιχνίδι γραφής που σας καλεί να στήσετε τα δικά σας «μολυβένια στρατιωτάκια» στα χνάρια της σκέψης του Καζαντζάκη, στις συναντήσεις του Κρητικού συγγραφέα με τον Όμηρο, τον Δάντη, τον Σαίξπηρ, τον Καβάφη και τον Νίτσε.
Η ιδέα θα μπορούσε να προσαρμοστεί στις ανάγκες των σχολικών ομάδων εφόσον εκδηλωθεί το ενδιαφέρον και μετά από συνεννόηση.
Σχεδιασμός-παρουσίαση: Κέλη Δασκαλά
Η Κέλη Δασκαλά διδάσκει Λογοτεχνία και Δημιουργική γραφή στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και είναι συντονίστρια ομάδων δημιουργικής γραφής.