Άγγελος Μεργές – Off Season: Έκθεση στην Kalfayan Galleries

Στην έκθεση Off Season του Άγγελου Μεργέ παρουσιάζονται έργα μεγάλης και μεσαίας κλίμακας. Αφορμή για αυτή την ενότητα έργων είναι οι μνήμες, από προσωπικά βιώματα του καλλιτέχνη και από τη μεταβαλλόμενη συνθήκη της ζωής στο νησί της Χίου όπου μεγάλωσε. Εστιάζει όπως υποδηλώνει ο τίτλος Off Season (Εκτός Σεζόν) σε φαινομενικά αδιάφορες και ενδιάμεσες καταστάσεις. Εκτός σεζόν είναι στερεοτυπικά η εποχή που είναι σα να μη συμβαίνει τίποτα στα νησιά που ταυτίζονται με τον τουρισμό. Η πραγματικότητα όμως διαφέρει. Οι κάτοικοι τον χειμώνα ζουν μια απομονωμένη ζωή γεμάτη δύσκολες και απαιτητικές εργασίες, ετοιμάζοντας την επόμενη τουριστική περίοδο, συνυπάρχοντας συχνά με κατατρεγμένους από τους πολέμους και τη φτώχεια πρόσφυγες. Αυτή ακριβώς την αντιφατική πραγματικότητα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου έχει σαν σημείο αναφοράς η ανθρωποκεντρική ζωγραφική του Άγγελου Μεργέ. Ζωγραφίζει ανθρώπινες φιγούρες, αφαιρετικά αποτυπωμένες, σαν σκιές, σε καταστάσεις με ανοιχτή αφήγηση και διφορούμενα σενάρια. Είναι λουόμενοι που απολαμβάνουν τη θάλασσα ή ταλαιπωρημένοι από την ίδια θάλασσα πρόσφυγες; Διασκεδάζουν ή απειλούνται;

Τι νόημα έχει να επιλέγει ένας σύγχρονος καλλιτέχνης να κάνει σήμερα παραστατική ζωγραφική για να μιλήσει για αυτά τα θέματα; Tι νέο μπορεί να προσκομίσει ένας ζωγράφος που επιλέγει ένα μέσο με τόσο βαριά ιστορία; Θέλει όντως θάρρος η αναμέτρηση με την ιστορία, αλλά δεν είναι τυχαίο το έντονο ενδιαφέρον διεθνώς για τη ζωγραφική τα τελευταία χρόνια. Η ζωγραφική γλώσσα και οι θεματικές που αυτή καλύπτει έχουν ανανεωθεί και διευρυνθεί σε όλα τα επίπεδα λόγω της άνευ προηγουμένου διεύρυνσης του χώρου της σύγχρονης τέχνης γενικότερα σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι σύγχρονοι ζωγράφοι που δραστηριοποιούνται σε ένα διεθνές περιβάλλον, όπως ο Μεργές, έχουν κάθε λόγο να συνεχίζουν την ιστορία της ζωγραφικής με τα εργαλεία του σήμερα προσπαθώντας να ανταποκριθούν και να απαντήσουν σε ζητήματα επίκαιρα ή διαχρονικά.

Σε αυτό το πλαίσιο, ένα πολύ βασικό χαρακτηριστικό της ανανεωμένης ζωγραφικής της νεότερης γενιάς, που μεγάλωσε μέσα στην τεχνολογία, εντοπίζεται αμέσως στη χρωματική παλέτα. Το κοινό βίωμα της φωτεινής οθόνης περνάει στη ζωγραφική του Μεργέ μέσω συγκεκριμένων χρωμάτων. Πρόκειται για συνθετικά κορεσμένα χρώματα που δεν υπάρχουν στη φύση και έρχονται σε αντίθεση με την παλαιότερη ταύτιση της ‘σοβαρής’ ζωγραφικής με πιο μουντές ή γήινες αποχρώσεις. Ταυτόχρονα, η διαρκής έκθεση του σημερινού ανθρώπου -πάλι μέσω οθονών- σε μη διαχειρίσιμο όγκο πληροφορίας κυρίως σε μορφή εικόνων, ανταγωνίζεται την πρόσληψη κάθε είδους εικόνας συμπεριλαμβανομένων και των έργων τέχνης. Η αφαιρετική προσέγγιση που επιλέγει ο Μεργές επιτελεί -πέραν της ανοιχτής αφηγηματικής δομής- τον σκοπό να καταφέρει, με τη λιγότερη δυνατή πληροφορία και το έντονο χρώμα, να κρατήσει το βλέμμα μέσα σε αυτή την άκρως ανταγωνιστική συνθήκη.

Ένα ακόμα σημαντικό ερώτημα της πολυπολιτισμικής και συμπεριληπτικής κοινωνίας με την οποία αλληλοεπιδρούν οι καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς, είναι το σε ποιον απευθύνεται και ποιον εκπροσωπεί η ζωγραφική τους. Δουλεύοντας σε ένα διεθνές περιβάλλον, όπου υπάρχει διαρκώς ο κίνδυνος του κατακερματισμού, ο Μεργές συνδυάζοντας αναπαραστατική και αφαιρετική ζωγραφική -σε αντίθεση με προηγούμενες ενότητες έργων του που απεικόνιζαν πιο συγκεκριμένες καταστάσεις- καταφέρνει να μιλήσει για οικουμενικά ανθρώπινα ζητήματα ανεξαρτήτως φύλου ή φυλής.

Ο Άγγελος Μεργές βρίσκει τελικά τον δικό του δρόμο για να εκφραστεί ζωγραφικά, αποκρινόμενος στα σημερινά δεδομένα όπως: τα χρώματα της οθόνης, την ταχύτητα του επιπόλαιου βλέμματος πάνω σε εικόνες, και την προσπάθεια για μια συμπεριληπτική τέχνη. Ζωγραφίζει, με τη δική του σύγχρονη καλλιτεχνική γλώσσα, την αντίφαση και τη ρευστότητα ως κύρια και διαχρονικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ύπαρξης.

Κείμενο έκθεσης: Ελένη Κούκου (Ιστορικός Τέχνης – Επιμελήτρια)

Άγγελος Μεργές:

Ο Άγγελος Μεργές γεννήθηκε το 1989 στη Χίο. Αποφοίτησε το 2020 από την ΑΣΚΤ της Αθήνας και στην συνέχεια ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές το 2023 στην Zürcher Hochschule der Künste στη Ζυρίχη. Ζει και εργάζεται μεταξύ Ζυρίχης και Αθήνας.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Angelos Merges, Landlocked, 2024, oil on canvas, 150 x 200 cm. Ευγενική παραχώρηση του καλλιτέχνη και Kalfayan Galleries, Athens-Thessaloniki