Ο Αλέξης Κυριτσόπουλος είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους, με πλούσιο και πολυδιάστατο έργο, που έχει αφήσει ισχυρό αποτύπωμα από τη Μεταπολίτευση μέχρι σήμερα. Στην αντικαταθλιπτική, εν μέρει σατιρική και εν πολλοίς αυτοβιογραφική ζωγραφική του πρωταγωνιστούν τα έντονα, φωτεινά, αληθινά χρώματα και δευτερευόντως οι ήρωες. Ή, για να το θέσουμε διαφορετικά, τα χρώματα διαμορφώνουν και ζωντανεύουν τους χαρακτήρες, καθορίζοντας τα όρια και τα σχήματα των μορφών. «Το χρώμα είναι δρόμος για το φως» θα πει ο ίδιος. Στην περίπτωσή του, το χρώμα εξυπηρετεί τον βαθύτερο σκοπό της ζωγραφικής: να προσφέρει «παρηγοριά, ελπίδα και ανάσα για να τα βγάλουμε πέρα».
Από τον Ναστραδίν Χότζα -την πρώτη φιγούρα που ζωγράφισε χρησιμοποιώντας χρωματιστές λαδόκολλες με τις οποίες έφτιαχναν τους χαρταετούς- και την εικονογράφηση των αναμνήσεων της μητέρας του («Η Ζωίτσα πέρα από το Αιγαίο», Άγρα, 1982) έως τις «Οπτασίες του Δον Κιχώτη» και τις «Εικόνες για τους Αχαρνείς του Αριστοφάνη» (ΜΙΕΤ, 2005 και 2006 αντίστοιχα) ο Κυριτσόπουλος παίζει με τα χρώματα ανακαλύπτοντας και αποκαλύπτοντας τις αστείρευτες δυνατότητές τους. Εξίσου σημαίνοντα ρόλο με το χρώμα διαδραματίζει στη ζωγραφική του η μουσική, αρχής γενομένης από τα εξώφυλλα δίσκων, με πρώτο το «Φορτηγό» (1966) του Διονύση Σαββόπουλου, με το οποίο μεταφράζει αποτελεσματικά την ευαισθησία του τραγουδοποιού, και αργότερα με τα εμφανώς πιο ζωγραφικά «Παράλογα» (1976) του Μάνου Χατζιδάκι. Ο Κυριτσόπουλος είναι ένας τραγουδοποιός της εικόνας. Χορεύει με τους ήρωές του και αυτός ο συντονισμένος χορός εμψυχώνει την εικόνα: οι προσεκτικά δομημένες ζωγραφιές του βασίζονται σε μια εσωτερική κίνηση, αποπνέουν μια ρυθμολογία.
Για να θυμηθούμε τον «Δον Κιχώτη» του Θερβάντες, η ζωγραφική του Κυριτσόπουλου είναι γεμάτη παράξενα, παράδοξα, περίφημα, ανέλπιστα και πρωτάκουστα περιστατικά, χαριτωμένα και πεντανόστιμα λόγια, αφάνταστες και πρωτόφαντες περιπέτειες – με τη διαφορά όμως ότι όλα αυτά συμβαίνουν τώρα, γύρω μας, στη γειτονιά μας, και όχι σε κάποιο μακρινό πλανήτη ή σε μια μυθική χώρα. Στην προσωπική μυθολογία που προτείνει ο Κυριτσόπουλος, το χρωματιστό παραμύθι -«το παραμύθι που η εικόνα κρύβει», όπως λέει ο ίδιος- είμαστε εμείς. Το ουράνιο τόξο βγαίνει από το δωμάτιό μας, από το όνειρό μας, από τον κήπο μας και μας μεταφέρει στον ουρανό, στην άλλη πλευρά της πόλης, σε ένα άλλο δωμάτιο. «Ζωγραφίζοντας το καλό που υπάρχει στα πράγματα», ο Αλέξης Κυριτσόπουλος μας χαρίζει απλόχερα χαμόγελα, πολύτιμο αντίδοτο στον κυνισμό και στην κατήφεια.
Επιμέλεια έκθεσης: Χριστόφορος Μαρίνος, ιστορικός τέχνης, επιμελητής εκθέσεων και δράσεων του ΟΠΑΝΔΑ
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Αλέξης Κυριτσόπουλος – Βιογραφικό:
Ο Αλέξης Κυριτσόπουλος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1943. Ξεκίνησε ως σκιτσογράφος σε αθηναϊκές εφημερίδες και περιοδικά. Το 1966 ο Ασαντούρ Μπαχαριάν (γκαλερί «ΩΡΑ») εξέδωσε ένα μικρό λεύκωμα με σκίτσα του. Tο καλοκαίρι του 1967 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου γνώρισε τη ζωγραφική. Έγινε δεκτός στο εργαστήρι χαρακτικής της Beaux Arts. Ο Σύλλογος Ελλήνων Φοιτητών στο Παρίσι εξέδωσε ένα μικρό λεύκωμα με πολιτικά σκίτσα του. Το 1971 επέστρεψε στην Ελλάδα και την περίοδο της Μεταπολίτευσης έγραψε και ζωγράφισε «Το παραμύθι με τα χρώματα» (εκδόσεις Κέδρος). Η ζωγραφική του πηγαινοέρχεται από γκαλερί σε βιβλία, αφίσες, εξώφυλλα βιβλίων, δίσκων, CD, σκηνικά, κοστούμια, εικονογραφήσεις. Διατηρεί διαχρονική συνεργασία με τον Διονύση Σαββόπουλο, έχει φιλοτεχνήσει εξώφυλλα βιβλίων του Στέλιου Ράμφου και δίσκων των Μάνου Χατζιδάκι, Νίκου Ξυδάκη κ.ά. Έχει συνεργαστεί με το ΜΙΕΤ (εκθέσεις: «Ζωγραφική για τον Αριστοφάνη», «Ποιητές της γενιάς του ’30») και με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών(σχεδίασε τα λευκώματα για τον «Πέτρο και τον Λύκο» και τη «Λυσιστράτη» του Μίκη Θεοδωράκη, σκηνικά, κοστούμια και animation για τον «Μερλίνο» του Περικλή Κούκου και το «Σαββόραμα». Έχει επίσης φτιάξει σκηνικά για ελληνικές ταινίες μεγάλου μήκους και θεατρικές παραστάσεις, και συνεργαστεί με τα Πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης και Ιωαννίνων για την εικονογράφηση και τον γραφικό σχεδιασμό αναγνωστικών γαλλικής γλώσσας για το Γυμνάσιο και αναγνωστικού για την Α´ Δημοτικού. Έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου 2013 για τα «Βεγγαλικά. Ένα παραμύθι εμπνευσμένο από τα ποιήματα του Νίκου Εγγονόπουλου». Τα τελευταία χρόνια, ζωγραφίζει τις περιπέτειες του Δον Κιχώτη (έκθεση, βιβλίο).