Άλλες Παράλληλες στο Πόρτα: Ο 1ος Κύκλος αφιερωμένος στη μουσική

Για τρίτη χρονιά, το Πόρτα συνεχίζει το επιτυχημένο παράλληλο πρόγραμμά του. Φέτος, οι Τρίτες Παράλληλες αλλάζουν μέρα, μεταφέρονται την Πέμπτη και γίνονται… Άλλες Παράλληλες.

Ο πρώτος κύκλος του φετινού παράλληλου προγράμματος του Πόρτα είναι αφιερωμένος στη μουσική. Ο Κορνήλιος Σελαμσής επιμελείται την παρουσίαση τεσσάρων σύμμεικτων ακροαμάτων σχετικά με τον Έρωτα και τις πνευματικές και σαρκικές πτυχές του. Πρόκειται για ιδιαίτερα τολμηρές συναυλίες κλασικής μουσικής με τη σύμπραξη σημαντικών καλλιτεχνών.

19.01.2017 – Μοναχική Άσκηση, Μίσλαβ Ρέζιτς

Ο Κροάτης κιθαρίστας Mislav Rezic, ένας μουσικός ταξιδευτής, με συναυλίες σε Κροατία, Ολλανδία, Βέλγιο και Γερμανία, που ζει και εργάζεται στην Αθήνα εδώ και μερικά χρόνια, κάνει μια στάση στο Πόρτα παρουσιάζοντας τον νέο του δίσκο μαζί με ιδιαίτερες συνθέσεις της κιθάρας. Ερμηνευτής οργάνων εποχής, εξερευνητής και εμψυχωτής της σύγχρονης φιλολογίας της κιθάρας, δραστήριος στη μουσική δωματίου και παιδαγωγός αναδεικνύει με την δεινότητα και την ευαισθησία του τον πλούτο των εκφραστικών μέσων της κιθάρας.

Η κιθάρα είναι ένα όργανο που ο εκτελεστής ακουμπά στο πόδι του και το αγκαλιάζει κυριολεκτικά. Είναι ίσως ο πιο τρυφερός επί σκηνής εναγκαλισμός που συμβαίνει με ένα μουσικό όργανο. Ο κιθαριστής ξοδεύει ατελείωτες ώρες της ζωής του σε αυτή τη σπουδή. Από αυτή την αγκαλιά εξαρτάται η ομορφιά του ήχου. Η κιθάρα είναι προέκταση του σώματος του κιθαριστή και αυτή η σχέση είναι ορατή στο κοινό. Θα τολμούσε κανείς να παρατηρήσει πως μία σόλο συναυλία μίας κιθάρας κι ενός κιθαριστή είναι μια πραγματική ηδονοβλεψία.

26.01.17 – Είδη γερμανικού έρωτα [Strauss, Mendelssohn, Jost], Νέλλη Μαυροειδή

Μία φωνή και ένα κουαρτέτο εγχόρδων σε φαινομενικά αθώες ερωτικές ποιητικές περιπτύξεις του δέκατου ένατου αιώνα.

Η σοπράνο Νέλλη Μαυροειδή συνθέτει για το Πόρτα ένα πρόγραμμα τραγουδιών του Ρίχαρντ Στράους και των Φάννυ και Φέλιξ Μέντελσον για αυτά τα εκατό χρόνια γερμανικού Πάθους με τη συμβολή ενός κουαρτέτου εγχόρδων και ενός πιάνου. Σε διάλογο με τον ρομαντισμό παρουσιάζεται δε και ένα έργο του γερμανού συνθέτη Christian Jost πάνω σε ποιήματα της Κικής Δημουλά.

Αν εμπιστευθεί ένας αθώος παρατηρητής τις αφηγήσεις του γερμανικού ρομαντισμού, στη μουσική και στην ποίηση, για τον έρωτα θα συμπεράνει πως για περίπου εκατό χρόνια η Γερμανία είναι ο τόπος του αποχωρισμού, της επώδυνης ερωτικής απόρριψης, της βασάνου – πάντα ηδονικής – για την απόσταση των αγαπημένων. Αηδόνια που κλαίνε μέσα στη νύχτα και λειμώνες από ρόδα μιλούν για τον σπαραγμό του έρωτα. Το σώμα απουσιάζει από το κείμενο, όμως η μουσική είναι σχεδόν πάντα απόλυτα αισθησιακή ή, όπως θα έλεγε κανείς στον καιρό μας, σέξι.

02.02.17 – Γυμνοί Άνδρες [Hahn, Faure, Saint-Saëns, Godard, Massenet], Τάσης Χριστογιαννόπουλος – Κορνήλιος Σελαμσής

Μία φωνή κι ένα πιάνο, δύο ντυμένοι άνδρες, αναφέρονται στη σχέση δύο ερωτευμένων ανδρών στο Παρίσι στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Ο Τάσης Χριστογιαννόπουλος σπουδαίος βαρύτονος και έμπειρος ερμηνευτής της γαλλικής melodie (κάτοχος του βραβείου Fauré ως ο καλύτερος ερμηνευτής του 2016) και ο Κορνήλιος Σελαμσής συνθέτης και πιανίστας, φίλοι και σταθεροί συνεργάτες αναζητούν διαχρονικά αφορμές για να μελετούν μαζί μουσική.

O Marcel Proust και ο Reynaldo Hahn ήρθαν κάποτε πολύ κοντά. Τους συνέδεσε η αγάπη τους για τη ζωγραφική, τη λογοτεχνία και τον Gabriel Fauré, πεδία που αφορούν άλλωστε διαχρονικά ολόκληρη την ανθρωπότητα. Εξαιτίας της συνάντησης αυτής οι δύο άνδρες εντρύφησαν βαθύτερα στην τέχνη και στους εαυτούς τους, άφησαν δε πίσω τους μνημεία αυτής της στενής σχέσης υπό μορφή μουσικών και γλωσσικών κειμένων που μελετούμε ακόμα. Οι δύο άνδρες έζησαν τη νεότητά τους σε μια εποχή που στην τέχνη ονομάζουμε ενίοτε fin de siècle – τέλος του αιώνα, στην οποία μεσουράνησε ένας χαρακτηριστικός αισθητισμός, μία εκφυλισμένη όπως την έχουν πει, λεπτότητα. Αυτή η εποχή και αυτοί οι άνδρες είναι η πηγή έμπνευσης για αυτή τη συναυλία.

09.02.17 – Πράξεις για 5 [ Mozart, Beethoven, Σελαμσής], Ventus Ensemble

Τέσσερα πνευστά και ένα πιάνο σε μία περίπλοκη διανοητική σχέση που διεγείρει –συχνά εξαντλητικά- το μυαλό χωρίς να παύει να είναι και ωραία.

Το σύνολο πνευστών Ventus αποτελείται από μία ομάδα νέων μουσικών που συνεργαζόμενοι σχεδόν από την παιδική ηλικία τους ερευνούν και ερμηνεύουν όλο το φάσμα της μουσικής για πνευστά. Πειραματίζονται και τολμούν να παρουσιάζουν ένα ρεπερτόριο άγνωστο και συναρπαστικό. Με παραγγελίες έργων και πρόσφατα έναν δίσκο της DECCA Classics στο δυναμικό του το σύνολο Ventus είναι μία από τις πιο δυναμικές ομάδες της χώρας μας στη μουσική δωματίου.

Η μουσική δωματίου όπως ονομάζεται η φιλολογία της μουσικής γραμμένης για λίγα όργανα και προορισμένη για μικρές αίθουσες-δωμάτια, είναι ίσως μακριά από την εποχή μας. Δεν έχει αρκετή ηδονοβλεψία όπως το σόλο, ούτε και επαρκές θέαμα όπως η φωνή που τραγουδά ή η ορχήστρα για το σύγχρονο κοινό. Είναι η ομορφιά της και η τόλμη της αφημένη μόνο στα χέρια των φιλόμουσων. Όμως, ακριβώς αυτή περιέχει τις μεγαλύτερες ηδονές. Στο κουιντέτο του Μότσαρτ για πνευστά και πιάνο έχουμε στην πραγματικότητα μία γαλήνια μάχη ενός πιάνου με τέσσερα πνευστά – ένα μικρό κοντσέρτο, μία μάχη που παύει να είναι γαλήνια και γίνεται θυμώδης και σχεδόν αισθησιακή στο κουιντέτο του Μπετόβεν. Ανάμεσα στα δύο παραπάνω έργα παρεμβάλλεται το κουιντέτο ξύλινων πνευστών Sing! (2011) του Κορνήλιου Σελαμσή που είναι γραμμένο ειδικά για τους Ventus σαν ένα μεγάλο παιχνίδι για έμπειρους μουσικούς.

Παραγωγή: Constantly Productions