Ο έρωτας βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της εξαιρετικά δουλεμένης ανθολογίας όπου παρουσιάζονται συνοπτικά αλλά με αντιπροσωπευτικότητα κείμενα από τους κυριότερους εκπροσώπους της γαλλικής λογοτεχνίας.
Θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει με όρους αθλητικούς για τα γραπτά μιας αξιοζήλευτης Εθνικής ομάδας, μιας dream team που με τον λόγο της έγραψε ιστορία και άφησε πίσω ένα έργο θαυμαστό. Αυτή η ομάδα είναι πραγματικά η crème de la crème της γαλλικής ιστορίας της λογοτεχνίας και εμείς όλοι απολαμβάνουμε ένα πλούσιο αφιέρωμα με αποσπάσματα από κείμενα συγγραφέων όπως ο Ζολά, ο Σταντάλ, ο Μπαλζάκ και άλλοι εξίσου σημαντικοί. Αυτή η ανθολογία που περικλείει σκέψεις, απόψεις, ιδέες, νοήματα και συναισθήματα γύρω από τον έρωτα, αυτό το αιώνιο και αθεράπευτο μικρόβιο, είναι ένα φιλόδοξο σχέδιο εμπνευσμένο από την Έφη Κορομηλά και υλοποιημένο από τις εκδόσεις Αιώρα με την συνδρομή νέων μεταφραστών, οι οποίοι κατάφεραν να αποδώσουν με φρέσκια ματιά τις ιστορίες αυτών των μοναδικών Γάλλων δημιουργών. Ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με κείμενα ασύγκριτης ποιητικότητας, ευρηματικότητας και έμπνευσης, κείμενα που έγραψαν την δική τους ιστορία, που ο παλμός τους και η διάρκεια τους στον χρόνο έμειναν αμείωτα και δίχως άλλο σημάδεψαν ανεξίτηλα την ερωτική λογοτεχνία του 20ου αιώνα.
“Αυτό το βιβλίο δεν είναι μία πραγματεία για τον έρωτα. Τα κείμενα που περιλαμβάνει δεν έχουν άλλη πρόθεση από το να προσφέρουν τέρψη στον αναγνώστη” αναφέρει η Έφη Κορομηλά, στον πρόλογο του βιβλίου. Πραγματικά, οι ιστορίες που έχουν επιλεγεί μέσα από την ματιά αυτών των εξαιρετικών παραμυθάδων έχουν έναν κοινό γνώμονα για τον αναγνώστη: να του εμφυσήσουν την αγάπη για την διαχρονική λογοτεχνία που πάνω από όλα προσφέρει τέρψη και διασκέδαση ενώ διδάσκει και φιλοσοφεί. Ο οικείος λόγος των δημιουργών, η συναρπαστική και μεστή γραφή τους, ο λυρισμός τους που μας ταξιδεύει σε άλλους κόσμους ενώ μας προσγειώνει σε ερωτήματα που ταλαιπωρούν την ασθενική και αδύναμη ανθρώπινη φύση, αφορά τόσο πολύ στο σήμερα όσο ποτέ άλλοτε γιατί παραμένει επίκαιρος και ζωντανός σαν να αρθρώθηκε χθες.
Οι ιστορίες μιλούν για χαμένους και ανεκπλήρωτους έρωτες που δεν πραγματοποιήθηκαν ή διακόπηκαν απροσδόκητα, καταγράφουν έρωτες που η απιστία των συντρόφων οδήγησε σε απρόσμενα δυστυχείς καταστάσεις, καταθέτουν όμως και την απόγνωση των ερωτευμένων να πληρωθούν οι προσδοκίες τους και ας είναι να καούν στην πυρά της επιθυμίας τους. Ο έρωτας εδώ εξυμνείται, ο έρωτας που είναι η πιο αγνή αλλά και συνάμα ένοχη έκφραση συναισθημάτων και σκέψεων, ο έρωτας που πληγώνει και θεραπεύει, αυτή η μεθυστική λειτουργία που έχει οδηγήσει στην αναγέννηση αλλά και στον θάνατο ανθρώπους και έχει προκαλέσει ανά τους αιώνες πολέμους και συγκρούσεις. Οι πένες των Γάλλων συγγραφέων παίρνουν πραγματικά φωτιά και βλέπουμε να ξεδιπλώνονται όλες οι εκφάνσεις αυτού του μικρού φτερωτού Θεού με τις υπογραφές τους. Ένα μωσαϊκό παθών, πόθων και συγκινήσεων θα βρει όλους εμάς ευάλωτους και πολύ γνώριμους με τις ερωτικές περιπτύξεις ηρώων και πρωταγωνιστών που άλλαξαν μέσω των εμπνευστών τους την λογοτεχνία και προσέδωσαν ρομαντισμό, σαρκασμό, ειρωνεία και αισθητική σε μία εποχή αλλαγών. Οι ζωές των ανθρώπων που περιγράφονται διέπονται από έναν κοινό κώδικα και νόμο, ο άνθρωπος είναι αδύναμος μπροστά στην έννοια που λέγεται έρωτας και κανείς δεν έχει την ικανότητα και την ισχύ να αποδράσει από τα δίχτυα του. Ο Γκυ ντε Μωπασάν γράφει στο Φιλί (1882), σε ένα διήγημα απολαυστικής εξομολόγησης για τον πυρετό που προκαλεί η υπέρτατη αίσθηση που παρέχει ένα καυτό φιλί πως «ο Έρωτας, πουλάκι μου, είναι φτιαγμένος από λεπτότητες, από αδιόρατες αισθήσεις» ενώ σε άλλο ύφος ο Μπαλζάκ στο Κρίνο στην κοιλάδα (1836) όπου ουσιαστικά με όπλο την φύση ομολογεί τον φλογερό του έρωτα για την αγαπημένη του μας μαγεύει λέγοντας πως «Τι μαγεία να εκφράζεις ό,τι αισθάνεσαι με αυτές τις κόρες του ήλιου, τις αδελφές των λουλουδιών που ανθίζουν κάτω από τις αχτίδες του έρωτα».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Πραγματικά, ο έρωτας είναι ικανός για όλα, έχει εκείνο το μαγικό ραβδί να συγχωρεί αλλά και να κατακεραυνώνει, να σμίγει μικρούς και μεγάλους εραστές σε ένα παιχνίδι δίχως τελειωμό, χωρίς αναισθητικό, σαν τα σύννεφα που χορεύουν στον ρυθμό του ήλιου και εκείνος λατρεύει να παίζει πίσω τους το δικό κρυφτό μέχρι να τους αποκαλυφθεί. Ο έρωτας είναι λυτρωτικός, είναι επαναστατικός, έχει εκείνη την σκόνη που διώχνει πάνω από τους διστακτικούς το μικρόβιο της αμφιβολίας ακόμα και σε δύσκολες περιστάσεις. Σε αυτό το κλίμα ο Κρεμπιγιόν στον Σοφά (1742), σε έναν συνεχή και εξαντλητικά όμορφο και σαγηνευτικό διάλογο μεταξύ δύο εραστών θα βάλει στο στόμα της κυρίας που θέλει να πιστέψει τον αγαπημένο της αλλά δυσκολεύεται τα παρακάτω λόγια: «Η λογική μου δείχνει όλα όσα πρέπει να φοβάμαι, ο έρωτας με κάνει να τα αψηφώ». Και σε αυτή την δήλωση βρίσκεται όλη η πεμπτουσία της αέρινης αυτής και ακατανόητης πολλές φορές παλινωδίας που προξενεί η έλξη της ερωτικής μαγείας. Και ο έρωτας τροφοδοτείται απόλυτα από την νεφελώδη περιδίνησή του στο πουθενά και στο παντού, αιωρείται στα φύλλα της αμφισβήτησης και δέχεται την τροφή των ερωτευμένων που κάθε φορά αναρωτιούνται για τον έρωτα του συντρόφου τους και μήπως αυτός ή αυτή έπαψε να αισθάνεται κάτι για εκείνους. Στην περίπτωση όμως που χαθεί αυτή η ακατάπαυστη «αντιπαλότητα» στην πορεία προς την καθολική κατάκτηση, αν εξαφανιστεί ο πολιορκητικός κλοιός που σφυροκοπά τους ερωτευμένους και τους θέτει ένα αίσθημα ενδελεχούς απορίας στο βλέμμα και το μυαλό τότε ο έρωτας παίρνει άλλη μορφή, αποχρωματίζεται, αδυνατεί, ξεθωριάζει και γίνεται συνήθεια. Αυτό γίνεται σαφές από τον Σταντάλ στο Περί Έρωτος (1822): «Όταν όμως ο έρωτας χάνει κάτι από την ζωντάνια του, από τους φόβους του δηλαδή, αποκτά τη γοητεία της απόλυτης εγκατάλειψης, της απεριόριστης εμπιστοσύνης».
«Αν ο έρωτας δεν έκανε συχνά θαύματα, δεν θα τον είχαμε θεοποιήσει» θα μας δηλώσει μέσω της πρωταγωνίστριάς του ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ στην Αυγουστίνα ντε Βιλμπλανς (1788) όπου επανέρχεται το θέμα του ομοφυλοφιλικού έρωτα, εδώ μεταξύ δύο γυναικών, και επισημαίνεται με κυνισμό και απόλυτη ειλικρίνεια πως πάντα το διαφορετικό στον έρωτα προκαλούσε αντιδράσεις σαν κάτι μιαρό και μη αποδεκτό. Ο έρωτας είναι ένα συναρπαστικό βάσανο και ένας υπέροχος κίνδυνος, μία γλυκιά παράβαση και μία διαρκής παρανομία απέναντι στην ηθική και την λογική και αυτό δεν θα πάψει ποτέ να δημιουργεί εντάσεις και συγκρούσεις, το όνομα του έρωτα θα προφέρεται όσο υπάρχει ζωή στον κόσμο. Η ανθολογία αυτή και οι συγγραφείς της έρχονται να μας θυμίσουν την παρουσία της διαχρονικής ερωτικής λογοτεχνίας. Και θα συμφωνήσω με αυτό που αναφέρει και η Έφη Κορομηλά: «Και τώρα η ευχή μας: να γίνουν τα 13 αυτά στιγμιότυπα έναυσμα για να ανακαλύψεις ή να ξαναγαπήσεις τους δημιουργούς που ανθολογούνται εδώ. Έχουν πολλά ακόμα να σου πουν!».
«Όταν εκπορθείς μία καρδιά άμαθη στις επιθέσεις, είναι σαν να μπαίνεις σε μια ανοιχτή και ανοχύρωτη πόλη» – Αλέξανδρος Δουμάς Υιός, Η κυρία με τις καμέλιες
«Σε λάτρευα με όλες τις μορφές της αγάπης μου, εσένα, που πληρούσες την ύπαρξή μου, εσένα, που η ασύλληπτη ομορφιά σου με γέμιζε με το όνειρό μου» – Εμίλ Ζολά, Παραμύθια για τη Νινόν
«Ευτυχισμένος είναι ο άνθρωπος που ξέρει να εξασφαλίζει για τον εαυτό του τη μέγιστη ποσότητα ευτυχίας, ποτέ όμως εις βάρος των καθηκόντων του, και δυστυχής αυτός που έχει αποδεχθεί να βρίσκεται σε μία κατάσταση στην οποία έχει διαρκώς τη θλιβερή υποχρέωση να προνοεί» – Καζανόβα, Αναμνήσεις από τη Βενετία
Το βιβλίο Amour, Ερωτική ανθολογία, με έργα των Ζολά, Δουμάς, Μπαλζάκ, Ντε Σαντ, Φλωμπέρ, Σταντάλ, Καζανόβα, Κρεμπιγιόν, Μωπασάν, Ντε Νερβάλ, Αββάς Πρεβό, Ντιντερό, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αιώρα.