An Unfinished Journey: Το ντοκιμαντέρ των Amie Williams και Aeyliya Husain στον κινηματογράφο «Δαναός»

«Εάν είσαι γυναίκα στο Αφγανιστάν και θες να εργαστείς ή να σπουδάσεις, θα βρίσκεσαι σε συνεχή σύγκρουση με την ίδια την κοινωνία.»

Σε πανελλήνια πρεμιέρα στο Cinedoc το ντοκιμαντέρ των Amie Williams και Aeyliya Husain για το έμφυλο απαρτχάιντ που εξακολουθούν να βιώνουν οι Αφγανές γυναίκες υπό τους Ταλιμπάν και τον αγώνα τους για ισότητα και δικαιοσύνη.

Αναγκασμένες να εγκαταλείψουν το Αφγανιστάν μετά την κυριαρχία των Ταλιμπάν το 2021, τρεις γυναίκες, οι οποίες συμμετείχαν ενεργά στην πολιτική της χώρας τους, μεταναστεύουν αρχικά στην Ελλάδα και μετά στον Καναδά. Από τις μακρινές χώρες στις οποίες βρίσκονται εξόριστες, παρακολουθούν τους Ταλιμπάν να αφαιρούν τα δικαιώματα των γυναικών και των κοριτσιών στην εκπαίδευση, την εργασία και τη συμμετοχή στην κοινωνία. Καθώς δεν βρίσκονται πλέον σε θέση εξουσίας, αναγκάζονται να επανεφεύρουν τον εαυτό τους για να συνεχίσουν τον αγώνα τους για ένα ελεύθερο και δίκαιο Αφγανιστάν. Όταν όμως η προσοχή του κόσμου έχει ήδη στραφεί στο επόμενο πρωτοσέλιδο, μπορούν αυτές οι γυναίκες να τα καταφέρουν;

Μέσα στο 2024, το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στο HotDocs στον Καναδά, αλλά και στο International Film Festival and Forum on Human Rights της Γενεύης, ενώ παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρεμιέρα μέσω του δικτύου του Cinedoc.

Λίγα λόγια για την ταινία:

«Ενα πουλί μπορεί να τραγουδήσει στην Καμπούλ, αλλά ένα κορίτσι ή μια γυναίκα δεν μπορεί να τραγουδήσει δημόσια. Ένας σκίουρος έχει περισσότερα δικαιώματα από ένα κορίτσι στο Αφγανιστάν σήμερα επειδή οι Ταλιμπάν έχουν απαγορεύσει στις γυναίκες και στα κορίτσια την πρόσβαση στα δημόσια πάρκα». Η παραπάνω φράση, ειπωμένη από την Αμερικανίδα ηθοποιό Μέριλ Στριπ στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον περασμένο μήνα, όσο υπερβολική κι αν ακούγεται, είναι απολύτως ακριβής.

Με την επαναφορά των Ταλιμπάν στην εξουσία το 2021, οι απαγορεύσεις προς τις γυναίκες ολοένα και αυξάνονται. Για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, τα κορίτσια δεν έχουν πρόσβαση στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό των γυναικών έχει πλέον τη δυνατότητα να εργάζεται, καθώς πολλά επαγγέλματα έχουν απαγορευτεί και πολλές γυναίκες έχουν απομακρυνθεί από τις θέσεις τους, ενώ «κάθε φορά που μια ενήλικη γυναίκα βγαίνει από το σπίτι της λόγω ανάγκης, είναι υποχρεωμένη να αποκρύπτει τη φωνή, το πρόσωπο και το σώμα της», στο πλαίσιο νέων εφαμοργών του ισλαμικού νόμου.

Το πολιτικό τοπίο του Αφγανιστάν παραμένει τα τελευταία 50 χρόνια μεταβαλλόμενο. Αυτό που δεν έχει αλλάξει όλο αυτό το διάστημα, είναι ο συνεχής αγώνας των Αφγανών γυναικών για δικαιοσύνη και ισότητα, με τις πρωταγωνίστριες της ταινίας να αγωνίζονται όχι μόνο για τις αδερφές τους στο Αφγανιστάν, αλλά και για τις γυναίκες σε όλο τον κόσμο.

Σημείωμα της σκηνοθέτιδας Amie Williams:

Πρωτοάκουσα για μια ομάδα Αφγανών γυναικών βουλευτριών, δημοσιογράφων, δικηγόρων και ακτιβιστριών που μεταφέρθηκαν αεροπορικώς από την Καμπούλ στην Αθήνα, όπου ζω και εργάζομαι. Ήξερα ότι έπρεπε οπωσδήποτε να τις συναντήσω.

Τι συμβαίνει όταν μια γυναίκα δεν έχει πλέον καμία δύναμη και πρέπει να αφήσει πίσω της όλη της ζωή, ξαναρχίζοντας από το μηδέν σε ένα άγνωστο μέρος; Πιστεύω ότι αυτή είναι μια οικουμενική ιστορία που μπορεί να αφορά πολλές γυναίκες με διαφορετικά βιώματα. Η κατάσταση των γυναικών στο Αφγανιστάν, αν και πολύ κρίσιμη, έχει μέσα στα χρόνια καλυφθεί με πολύ λάθος τρόπο από τη Δύση, κάνοντάς μας να πιστέψουμε ότι είναι παντελώς ανώνυμες και ανίσχυρες.

Αυτές οι γυναίκες είναι για εμένα ηρωίδες της εποχής μας. Όσο ήταν στην πατρίδα τους δρούσαν στην πρώτη γραμμή για ένα ειρηνικό και ελεύθερο Αφγανιστάν. Αλλά ακόμα και όταν αναγκάστηκαν να φύγουν, ήταν αποφασισμένες να συνεχίσουν τον αγώνα τους, ζώντας σε δύσκολες συνθήκες στο κέντρο της Αθήνας και μαθαίνοντας καθημερινά από το τηλέφωνο τα νέα για τη συνεχή κατάρρευση της χώρας τους.

Αναρωτήθηκα πώς γίνεται αυτές οι γυναίκες που τόσο έχουν τραυματιστεί, να εξακολουθούν να κουβαλούν τέτοια δύναμη βαθιά μέσα τους. Ήταν σαν να αρνούνταν να ξεγραφτούν από τον ρου της ιστορίας και να ήθελαν να τη γράψουν οι ίδιες από την αρχή. Με ενδιέφερε επίσης αυτή η ιστορία γιατί οι ηρωίδες του ντοκιμαντέρ, αν και πολύ δυναμικές, μοιράζονται τόσο ανοιχτά την ανθρωπιά τους.

Θα ήθελα αυτή η ταινία να αποτελέσει μια ισχυρή μαρτυρία της αντοχής και του οράματος των γυναικών αυτών, ένα σύμβολο ελπίδας σε έναν ραγισμένο κόσμο. Είναι επίσης μια έκκληση για την ανάγκη ύπαρξης περισσότερων γυναικών σε πολιτικές θέσεις. Πριν αναλάβουν την εξουσία οι Ταλιμπάν, οι γυναίκες αποτελούσαν σχεδόν το 30% του Κοινοβουλίου, ποσοστό πολύ υψηλότερο από ό,τι σε πολλές άλλες χώρες.

Amie Williams – Βιογραφικό σκηνοθέτιδας

Η Amie Williams είναι βραβευμένη σκηνοθέτιδα ντοκιμαντέρ και δημοσιογράφος. Μέσα από τη έργο της, έχει καταφέρει να φέρει στο προσκήνιο ιστορίες από όλο τον κόσμο, με στόχο την κοινωνική αφύπνιση αλλά και την ενεργοποίηση ενός ανοιχτού διαλόγου μέσα από αυτές.

Το έργο της έχει προβληθεί σε πολυάριθμα διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ (Sundance, AFI, Hot Docs, Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κ.ά.) και έχει μεταδοθεί σε πολλά τηλεοπτικά δίκτυα, όπως το PBS, το Al Jazeera English, το BBC, το HBO και το CBC στον Καναδά.

Το 2010, η Amie συνίδρυσε τη μη κερδοσκοπική οργάνωση GLOBAL GIRL MEDIA, η οποία ενδυναμώνει τη φωνή νέων γυναικών από τη μαύρη κοινότητα και αυτόχθονες πληθυσμούς, εξοικειώνοντας τες με ψηφιακά εργαλεία και δεξιότητες, με στόχο να ενθαρρύνει την ακτιβιστική τους δράση και να της στηρίξει στον αγώνα τους για κοινωνική αλλαγή.

Φιλμογραφία

An Unfinished Journey (2024)
We are Wisconsin (2012)
Stripped and Teased: Tales from Las Vegas Women (2009)
No Sweat (2006)
Fallon, NV: Deadly Oasis (2003)
One Day Longer: The Story of the Frontier Strike (2000)
Uncommon Ground: Voices of Youth in America and South Africa (1994)

Λίγα λόγια για το CINEDOC

Το CineDoc προβάλλει και διανέμει επιλεκτικά, βραβευμένα ελληνικά και ξένα ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο του Cinedoc Festival. Οι προβολές πραγματοποιούνται σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, τον κινηματογράφο ΔΑΝΑΟ, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το CineDoc Volos και τον Δήμο Βόλου, τον Χώρο Πολιτισμού «Σημείο» στο Ρέθυμνο, το Cyclades Preservation Fund (CPF) και το Thalassa Foundation. Οι προβολές έχουν στόχο να ενθαρρύνουν τον διάλογο και να εμπνεύσουν συλλογικές δράσεις γύρω από θεματικές όπως το περιβάλλον, η ισότητα των φύλων, η συμπεριληπτικότητα, η εκπαίδευση, η ιστορία κ.ά.

Επιπλέον, συνεργάζεται σταθερά με πολιτιστικά ιδρύματα, πανεπιστήμια, φορείς και οργανισμούς (ενδεικτικά: Γεννάδειος Βιβλιοθήκη, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Μέγαρο Μουσικής, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς κ.ά.), ενώ συμμετέχει σε συνέδρια, φεστιβάλ και πολιτιστικές εκδηλώσεις, στο πλαίσιο των οποίων διοργανώνει ειδικές προβολές (ενδεικτικά: Irida Visions, The Future of Retail, Ocean Film Festival, Piraeus Port Film Festival, Athens Pride – Αθήνα, Europride – Θεσσαλονίκη, Come as You Are Festival – Λάρισα, Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Λεμεσού – Κύπρος κ.ά.).

Το CineDoc διευρύνει συνεχώς το δίκτυό του μέσα από τη διοργάνωση προβολών ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο του CineDoc Island, τόσο στα νησιά (Κυκλάδες, Σποράδες, Ιόνιο και Δωδεκάνησα), όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα, σε συνεργασία με τοπικούς φορείς και κινηματογραφικές λέσχες.