Αναφορά σε μια Ακαδημία, του Φραντς Κάφκα για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο Άττις

Μετά την επιτυχημένη παρουσίαση της παράστασης «Αναφορά για μια Ακαδημία» του Φραντς Κάφκα εντός και εκτός Αθηνών (2021-2022) καθώς και στο Φεστιβάλ Opera Prima στην Ιταλία (Ιούνιος 2022) η Ομάδα Σημείο Μηδέν και ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος ανακοινώνουν τον β’ κύκλο παραστάσεων του σημαντικού Καφκικού διηγήματος στο Θέατρο Άττις-Νέος Χώρος.

Λίγα λόγια για το έργο

Ο κεντρικός ήρωας του διηγήματος του Φραντς Κάφκα «Αναφορά σε μια Ακαδημία» είναι ο πίθηκος Rotpeter. Μια ομάδα κυνηγών της εταιρείας Χάγκενμπεκ τον πυροβόλησε σε μια ζούγκλα της Χρυσής Ακτής, καθώς πήγαινε με την αγέλη του να πιούν νερό. Δέχτηκε δύο σφαίρες με αποτέλεσμα τον ευνουχισμό του. Κατόπιν, τον αιχμαλώτισαν, τον μετέφεραν στο πλοίο τους και τον έκλεισαν σε ένα κλουβί. Αυτός, σε κατάσταση σοκ, έχοντας χάσει τη μνήμη της ως τώρα ζωής του, πάσχισε να διαφύγει. Τότε άρχισε να παρατηρεί αυτούς που ήταν γύρω του, τους εξαθλιωμένους και από-ανθρωποιημένους σκλάβους/ναύτες της εταιρείας Χάγκενμπεκ και προσπάθησε να τους μιμηθεί. Οι άνθρωποι με τη σειρά τους, παίζοντας με το άγριο ζώο, άρχισαν να το βασανίζουν. Οι ναύτες έχοντας αποδεχθεί την καταπίεση που υφίστανται αυτοί οι ίδιοι, με χαρακτηριστική άνεση την ασκούσαν με τη σειρά τους σε ένα ήδη τραυματισμένο και ανήμπορο άγριο ζώο. Όταν το καράβι έφτασε στο Αμβούργο ο Rotpeter μπορούσε να διαλέξει ανάμεσα στο ζωολογικό κήπο και το βαριετέ (μουσικό θέατρο). Διάλεξε το βαριετέ. Ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή του στην ανθρώπινη συμπεριφορά και πλέον παρουσιάζει ως περφόρμανς την ίδια τη διαδικασία του βίαιου εξανθρωπισμού του.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Η Αχερουσία Λίμνη του Σώματος και η Διονυσιακή Κρύπτη
“ὡυτὸς δὲ Ἀίδης καὶ Διόνυσος, ὅτεῳ μαίνονται καὶ ληναΐζουσιν”
– Ηράκλειτος

Στο σώμα μας υπάρχει μία κρύπτη. Βρίσκεται στον “κάτω κόσμο” του σώματος. Εκεί είναι ο Διόνυσος. Περιμένει τη λύτρωσή του. Μπροστά στην Αχερουσία Λίμνη, στην γκρίζα ζώνη της εσωτερικής εξορίας του. Αυτή είναι η περιοχή όπου γράφει ο Φραντς Κάφκα. Η Αχερουσία Λίμνη του σώματος, σε μία Νέκυϊα χωρίς τέλος. Ο πίθηκος – άνθρωπος – ηθοποιός στην “Αναφορά” αφηγείται τη διαδικασία αυτής της εσωτερικής εξορίας. Το μουσικό του θέατρο επίσης. Ο άνθρωπος που ήταν πίθηκος γίνεται ηθοποιός για να μπορεί να εκφράζει το τραύμα του, για να μην πάψει ποτέ να μιλάει γι’ αυτό. Η θεατρική και μουσικότροπη έκφραση του τραύματος αποτελεί μια πρόσκαιρη λύτρωση. Το χιούμορ του είναι πάντα πένθιμο και αυτοσαρκαστικό γιατί γεννιέται από το τραύμα. Ένα υφέρπον ρεύμα τραγικότητας διαπερνά την Αναφορά του, χωρίς ποτέ να χάνεται η λάμψη της μουσικότητας και της θεατρικότητας.

Να κατέβουμε μαζί με τον Κάφκα ως την Αχερουσία Λίμνη του σώματος. Να αφηγηθούμε μαζί του την ιστορία του βίαιου εξανθρωπισμού της ζωικής ενέργειας του κάθε ανθρώπου, κατά βάση του ίδιου μας του εαυτού. Να κοιτάξουμε κατάματα την κρύπτη όπου βρίσκεται αποδιωγμένος ο Διόνυσος μέσα μας. Να τολμήσουμε να ανοίξουμε αυτή την πόρτα. Ας αναρωτηθούμε γιατί γίναμε ηθοποιοί κι εμείς οι ίδιοι. Ποιό τραύμα αφηγούμαστε; Ποια αγωνία είναι αυτή που εκφράζουμε; Η ψυχοσωματική αυτή διαδικασία μπορεί να μας οδηγήσει ως την εξέγερση του σώματος, κατάσταση κατά την οποία το σώμα παράγει την ίδια του την ελευθερία.

– Σάββας Στρούμπος

Η έννοια της κρύπτης αναπτύσσεται διεξοδικά από την Κατερίνα Μάτσα στο βιβλίο της “Το Αδύνατο Πένθος και η Κρύπτη”, Άγρα 2012

Συντελεστές παράστασης

Μετάφραση: Ιωάννα Μεϊτάνη
Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος
Σκηνική εγκατάσταση: Σπύρος Μπέτσης
Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης
Κοστούμια: Σάββας Στρούμπος, Ρόζυ Μονάκη
Ηχητικό τοπίο: Λεωνίδας Μαριδάκης
Φωτογραφίες: Αντωνία Κάντα
Επικοινωνία παράστασης: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας

Ηθοποιοί (με σειρά εμφάνισης): Ντίνος Παπαγεωργίου, Μπάμπης Αλεφάντης, Έλλη Ιγγλίζ, Άννα Μαρκά – Μπονισέλ, Έβελυν Ασουάντ, Γιάννης Γιαραμαζίδης, Ρόζυ Μονάκη

Διάρκεια παράστασης: 70’

Ανοιχτή συζήτηση

Μετά το τέλος της παράστασης «Αναφορά για μια Ακαδημία» του Φραντς Κάφκα, στις 11/12, 18/12 και 8/1, ο σκηνοθέτης Σάββας Στρούμπος υποδέχεται συνεργάτες του και μελετητές του Καφκικού έργου, για μία ανοιχτή στο κοινό συζήτηση, με αφορμή το κείμενο του μεγάλου Τσέχου συγγραφέα και τις διαστάσεις του.

Καλεσμένοι Ομιλητές:

Κυριακή 11/12 – Δρ. Πάνος Παπαθεοδώρου, Ψυχαναλυτής
Κυριακή 18/12 – Ιωάννα Μεϊτάνη, Μεταφράστρια
Κυριακή 8/1 – Μαρία Σικιτάνο, Θεατρολόγος-Δραματολόγος