Η τελευταία και πιο διάσημη νουβέλα του Ιβάν Τουργκένιεφ (Κλάρα Μίλιτς) είναι μια ερωτική και μεταφυσική ιστορία βασισμένη σε αληθινό γεγονός, όπως την κατέγραψε με μοναδικό τρόπο ο Ρώσος κλασικός συγγραφέας. Στις 17 Ιανουαρίου το κύκνειο άσμα του Τουργκένιεφ, που είναι και το μοναδικό του έργο που κινείται σε μεταφυσικά επίπεδα, θα δει για πρώτη φορά το φως ελληνικής θεατρικής σκηνής στο Σύγχρονο θέατρο. Η παράσταση πλαισιώνεται ηχητικά από τις σημαντικότερες παρακαταθήκες του Φρεντερίκ Σοπέν ο οποίος έζησε την ίδια περίοδο με τον συγγραφέα, δημιουργώντας μια ρομαντική και έντονα νοσταλγική ατμόσφαιρα, όπως μόνο ο μεγάλος Πολωνός μουσικοσυνθέτης θα μπορούσε να δημιουργήσει.
Υπόθεση
Ο νεαρός Γιάκοφ ζει επτά χρόνια κλεισμένος στο σκοτεινό του δωμάτιο. Η μοναδική του ανθρώπινη επαφή και επικοινωνία είναι με την προστατευτική θεία του με την οποία και συγκατοικεί και μ’ έναν πληθωρικό φίλο του ο οποίος τον επισκέπτεται συχνά στο σπίτι. Ο Γιάκοφ σε μία από τις σπάνιες εξόδους του στη νυχτερινή Μόσχα γνωρίζει την Κλάρα, ένα ανερχόμενο αστέρι της όπερας, η οποία έχει μόλις εγκατασταθεί στη Μόσχα αφήνοντας πίσω την οικογένειά της και την αγαπημένη της αδερφή. Μεταξύ των δύο νέων αναπτύσσεται μια ιδιόμορφη ερωτική έλξη. Ο Έρωτας που κατακλύζει τους δύο νέους, έρχεται σαν σίφουνας που αναιρεί τις φυσικές σταθερές του γήινου κόσμου, αποκαλύπτοντάς τους την ουσία της ανθρώπινης ζωής και ύπαρξης.
Δημιουργική ομάδα
Μετάφραση (από τα ρωσικά): Παύλος Στεφάνου
Διασκευή/Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνα Νικολαΐδη
Σκηνικά: Μαρία Φιλίππου
Κοστούμια: Μαντώ Ψυχουντάκη
Επιμέλεια μουσικής: Γιάννης Οικονόμου
Διασκευή βαλς για δύο πιάνα: Χρίστος Θεοδώρου
Κίνηση/Χορογραφία: Χριστίνα Φωτεινάκη
Σχεδιασμός φωτισμών: Αργύρης Θέος
Video-art: Γιάννης Ντουσιόπουλος
Βοηθός σκηνοθέτη: Πάμελα Οικονομάκη
Make-up artist: Ράνια Γιαννάκη
Τεχνικός πιάνου: Πάνος Τσίγκος
Τεχνικός σκηνής: Νίκος Βατικιώτης
Τεχνικός φώτων: Σπύρος Γουβέλης
Τεχνικός ήχου/εικόνας: Βασίλης Χρηστακέας
Creative Agency: Grid Fox
Επικοινωνία: Άντζυ Νομικού
Παίζουν οι ηθοποιοί (αλφαβητικά)
Φιλίππα Κουτούπα, Δημήτρης Μανδρινός, Νίκη Παλληκαράκη, Σοφία Πανάγου, Ορέστης Τρίκας
Διάρκεια παράστασης
105’ (χωρίς διάλειμμα)
Σημείωμα μεταφραστή
Η ιστορία αυτή του Turgenev είναι στην πραγματικότητα η δική του ιστορία, η δική του προσωπική ιστορία, που την έγραψε υποκινούμενος από την μεταστροφή των τελευταίων ημέρων της επίγειας πορείας του όταν πια είχε στρέψει το βλέμμα του και την ύπαρξή του ολόκληρη από το φυσικό, το εφήμερο, το φθαρτό, που είχε δαπανήσει το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου του, στο υπερφυσικό, στο αιώνιο, στο άφθαρτο. Καταλυτικό ρολό στην μεταστροφή του αυτή διαδραμάτισε το βιβλίο που έγραψε κάποτε ο βασιλιάς Σολομών, το «Άσμα των Ασμάτων». Για τον Turgenev το «Άσμα Ασμάτων» είναι ένας ύμνος στον έρωτα και μάλιστα στον έρωτα έξω από το γάμο και τις κοινωνικές συμβάσεις. Γραφεί σε μια από τις πολλές σημειώσεις του: «Μέσα σε αυτό το ανέκφραστης ομορφιάς και νοημάτων πνευματικών, κείμενο, δεν αναφέρεται ούτε μια φορά το όνομα του Θεού. Όμως στην πραγματικότητα, το όνομά του βρίσκεται παντού. Μέσα σε κάθε γράμμα, μέσα σε κάθε λέξη, μέσα σε κάθε της ψυχής και της καρδιάς αναστεναγμό. Το Άσμα των Ασμάτων εγώ καταλαβαίνω μέσα στης ύπαρξής μου τα βάθη, ότι είναι η αιώνια αναζήτηση της ψυχής του ανθρώπου, να κατορθώσει να ενωθεί με έναν ακατάλυτο, αιώνιο δεσμό, με τον Δημιουργό της».
Σημείωμα σκηνοθέτη
Τι να γράψω για το συγκεκριμένο έργο και αυτή την μοναδική εμπειρία καλλιτεχνικής και ψυχοπνευματικής γέννας με τους συνεργάτες μου; Δεν πιστεύω ότι υπάρχουν λέξεις να εκφράσουν όσα νιώθω. Είμαι ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΔΥΟ ΚΟΣΜΟΥΣ εδώ και πολύ καιρό. Εδώ και δύο χρόνια σχεδόν. Που σκύβω το κεφάλι πάνω σ’ αυτήν την τεράστια παρακαταθήκη του Τουργκένιεφ. Που «χορεύω» ένα βαλς με τον Μέγα Εραστή Θάνατο και μαζί μ’ αυτόν, με τον Γιάκοφ, την Κλάρα, την Πλάτοσια, τον Φιοντόρ και την Άννα. Τους ευχαριστώ όλους γι’ αυτό το υπερφυσικό ταξίδι.
Το βαλς του Μέγα Εραστή
Κανείς δε Σε βλέπει μα όλοι Σε νιώθουν
σαν την κατάρα στον κόσμο αυτόν
Κανείς δεν χαζεύει εδώ την ομορφιά Σου
Ο μαύρος μανδύας Σου κόλπο κουτό
Θάνατε μην πάψεις Θάνατε
Το εγώ των Ανθρώπων σαν παίρνεις πονά
Πάντα στη Γη αυτή θε να πατά
Η ανάγκη είσαι Εσύ ο σκοπός σου εξυψώνει
μικρά και μεγάλα σ’ αυτή τη ζωή
Δίχως τέλος τι θα ‘μασταν; αχόρταγα πλάσματα
Δίχως Σε πως θ’ αντέχαμε αυτή τη μορφή;
Θάνατε μην πάψεις Θάνατε
Πεντάμορφε που τα κορμιά μας θα θάψεις
Έαρ γλυκύ που μας χαμογελάς μην πάψεις
Της Γνώσης το φως Σου ποιος άραγε είδε;
Τις Ψυχές έλα κέρνα με νέκταρ γλυκό
Να μεθούν με αγγέλους αστέρια κι ουράνια
Ξέρεις το μυστικό δεν φτιαχτήκαν για εδώ
Θάνατε μην πάψεις Θάνατε
Οι δυο μας με βαλς της καρδιάς θα ενωθούμε
Ψυχρέ Έρωτά μου στου απείρου τη σκόνη ας χαθούμε
