Αναπνέον Σώμα: Μία μοναδική περφόρμανς στον Αρχαιολογικό Χώρο Αρχαίας Μεσσήνης

Το Αναπνέον Σώμα / The Breathing Body είναι μια σειρά από site specific performances που διερευνούν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον ενός τοπίου/τόπου, στη σωματική και την αιθέρια διάσταση.

Ενδεδυμένο με ένα ημιδιαφανές χάρτινο ένδυμα, εντός ενός χάλκινου πλαισίου, ένα διακριτικά αναμορφούμενο και ανώνυμο σώμα κατευθύνει την προσοχή του κοινού στην ανάσα του, ενώ συντονίζεται με το περιβάλλοντα χώρο και τους ήχους του.

Το Αναπνέον Σώμα (Άννα Παγκάλου) περιδιαβαίνει τον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης σε μία τελετουργία αναδόμησής του στο Όλον του Χρόνου ενώ οι θεατές προσκαλούνται να συνδεθούν με το αθέατο των ήχων.

Από την ανατολή του ηλίου (Αρκαδική Πύλη) έως τη δύση του (Ιερός Ναός Ίσιδος και Σάραπη), το Αναπνέον Σώμα εξετάζει την κατάτμηση της έννοιας του χρόνου σύμφωνα με την Αιγυπτιακή θεώρησή της και συλλέγει συμβολικά τα 14 μέλη του σώματος του Όσιρη εμφυσώντας τους τη ζωή. Κατά την διαδικασία αυτή δημιουργείται ένα γλυπτικό χάρτινο ένδυμα (Γεωργία Γκρεμούτη). Οι λεπτεπίλεπτοι ήχοι του χαρτιού και της ανάσας προκαλούν το άνοιγμα της ακουστικής αντίληψης του θεατή. (Ακουστική Οικολογία) Παράλληλα οι ψηφίδες ενός μονοχρωματιού ψηφιδωτού συμβολοποιούνν τα θραύσματα του Χρόνου και συνομιλούν με τα προσφάτως ανασκαμμένα ψηφιδωτά του Ίσιου. (Χριστίνα Νάκου)

Οι θεατές / ακροατές καλούνται σε μία περιπατητική εξερεύνηση του χώρου της Αρχαίας Μεσσήνης, των ήχων της και της ιστορίας της καθορίζοντας μόνοι τους τον ρυθμό και τον τρόπο διάδρασης της εμπειρίας τους.

Μικρές ομάδας ανθρώπων περιδιαβαίνουν το χώρο σιωπηλοί συνδεόμενοι με τους ήχους του τοπίου και τις επιτελεστικές δράσεις υπό την καθοδήγηση της συνθέτριας Κατερίνας Τζεδάκη σε οργανωμένους δίωρους ηχοπεριπάτους.

Συντελεστές:

• Άννα Παγκάλου_performative artist – σύλληψη και περφορμανς
• Γεωργία Γκρεμούτη_εικαστικός / γλύπτρια – σχεδιασμός και δημιουργία χάρτινου γλυπτικού ενδύματος
• Χριστίνα Νάκου_εικαστικός / ψηφιοδογράφος – δημιουργία ψηφιδωτού
• Κατερίνα Τζεδάκη_Αν. Συνθέτρια, Αν. Καθηγήτρια στο Τμήμα Μουσικής Τεχνολογίας & Ακουστικής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας ΑΚουστικής Οικολογίας – ηχοπερίπατος
• Silent Ising – παραγωγή έργου

Υπό την αιγίδα της Εταιρείας Μεσσηνιακών Σπουδών και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας

Λίγα λόγια για την ακουστική οικολογία και τον ηχοπερίπατο:

Η ακουστική οικολογία αποτελεί πεδίο συνάντησης επιστημών και τεχνών με στόχο την έρευνα των αλληλεπιδράσεων και σημασιών των ήχων του περιβάλλοντος. Εφαρμόζει δημιουργικές καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για την ανάπτυξη της ακουστικής αντίληψης, την αισθητική καλλιέργεια και τη διασφάλιση της ηχοποικιλότητας.

«Ηχοπερίπατος είναι η κάθε εξόρμηση που έχει σαν βασικό σκοπό την προσεκτική ακρόαση του περιβάλλοντος. Είναι μια εξερεύνηση της σχέσης του αυτιού μας με το περιβάλλον, αδιαμεσολάβητη από μικρόφωνα, ακουστικά και ηχογραφικό εξοπλισμό. Είναι μια εξερεύνηση του τι τα γυμνά αυτιά μας ακούν και πώς εμείς συσχετιζόμαστε και αντιδρούμε σε αυτό. Ένας τέτοιος ηχοπερίπατος μπορεί να εφαρμοστεί σαν μια τακτική δραστηριότητα σε μια ομάδα ή ένα άτομο». Hildegard Westerkamp (2006)

Ο ηχοπερίπατος, είναι μια πρακτική δραστηριότητα κατά την οποία μία ομάδα ανθρώπων, περιδιαβαίνει έναν τόπο, με σκοπό την εξερεύνηση των ήχων που ακούγονται, των δυναμικών σχέσεων που μας φανερώνονται από αυτούς, των τρόπων ακρόασης, και των τρόπων ηχητικής διάδρασης των περιπατητών με το ηχοτοπίο, μέσα από τις εκάστοτε οδηγίες του οδηγού ή και αυθόρμητα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ:

ΑΝΝΑ ΠΑΓΚΑΛΟΥ

Η Άννα Πάγκαλου είναι multidiciplinary artist / voice performative artist με σκούρο δραματικό χρώμα, που εξερευνά τα όρια των κλασικών φωνητικών πρακτικών με τις νέες μορφές που δημιουργούνται από πειραματικές πρακτικές ήχου και την δημιουργία ηχητικών εγκαταστάσεων. Ειδικεύεται στην πρωτοποριακή σύγχρονη και πειραματική μουσική με παρουσιάσεις σε avant garde festivals και εκθέσεις [ documenta 14 (Alvin Lucier, “So you”, 2017) | Open Day, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 2012-2020 | Tectonics Festival Athens 2022 | Co-Insidence Festival meets Lagerhouse Austia 2023 ]. H ενασχόλησή της με το ηχητικό τοπίο και την ακουστική οικολογία, με εστίαση στην ανάσα και το νερό και τις διάφορες μορφές τους, παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια σε έργα- συνθέσεις ηχητικών εγκαταστάσεων [Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, 2020 | Rome Art Walk, 2021 | Hydra School Projects Lessons Learned 2023 | PCAI Pikionis Pavillion Delphi 2023 | Heim.Art Station Austria 2023). Αναζητά τη συν-δημιουργία με καλλιτέχνες και διανοητές από διαφορετικά πεδία, εξερευνώντας νέους δρόμους αντίληψης ως μορφή τέχνης. Συνεργάζεται με την εικαστικό Χριστίνα Νάκου στο project Transiens Nostrum, έναν περίπλου σε λιμάνια της Μεσογείου. Ο επόμενος σταθμός του περίπλου θα γίνει στο Ελληνικό Περίπτερο της Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας στις 16-26 Νοεμβρίου 2023, σε συνεργασία με τους επιμελητές της έκθεσης, αρχιτέκτονες Κ.Πανηγύρη και Α.Νικολοβγένη.

ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΝΑΚΟΥ

Η Χριστίνα Νάκου σπούδασε Ζωγραφική, Ψηφιδωτό και Γλυπτική στην ΑΣΚΤ της Αθήνας. Έχει παρουσιάσει τη δουλειά της σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις και καλλιτεχνικά εγχειρήματα στην Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Γερμανία, το Βέλγιο, την Αυστρία και την Ιταλία. Παράλληλα με το ζωγραφικό της έργο, έχει μελετήσει διεξοδικά τα αρχαία ψηφιδωτά της Μεσογείου. Το έργο της εστιάζει στην υλικότητα και στη διαδικασία αυτής της τεχνικής, προτείνοντας παράλληλα την ανάγνωση των ψηφιδωτών ως καταγραφές θραυσμάτων του χρόνου. Το 2021 παρουσιάστηκε στον Αρχαιολογικό Χώρο της Αρχαίας Μεσσήνης η έκθεση ψηφιδωτών της “Ακολουθώντας τη διαδρομή του νερού”, σαν ένας διάλογος με τα αρχαία μνημεία. Από το 2013 ασχολείται με το θέμα της θάλασσας ως τόπο. Συνεργάζεται με την Performarive Artist Αννα Παγκάλου στο project Transiens Nostrum, έναν περίπλου σε λιμάνια της Μεσογείου. Ο επόμενος σταθμός του περίπλου θα γίνει στο Ελληνικό Περίπτερο της Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας στις 16-26 Νοεμβρίου 2023, σε συνεργασία με τους επιμελητές της έκθεσης, αρχιτέκτονες Κ.Πανηγύρη και Α.Νικολοβγένη.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΖΕΔΑΚΗ

Συνθέτρια και ερευνήτρια. Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στην Ηλεκτροακουστική Μουσική Σύνθεση στο Τμήμα Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου. Έχει γράψει μουσική κυρίως αλλά όχι και αποκλειστικά για ηλεκτροακουστικά μέσα. Η μουσική της έχει παρουσιαστεί σε πολλά Ελληνικά και διεθνή φεστιβάλ και συνέδρια. Είναι ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Συνθετών Ηλεκτροακουστικής Μουσικής και της Ελληνικής Εταιρείας Ακουστικής Οικολογίας.

ΓΕΩΡΓΙΑ ΓΚΡΕΜΟΥΤΗ

Η Γεωργία Γκρεμούτη είναι interdisciplinary artist. Έχει πτυχίο καλών τεχνών γλυπτικής BA, από το πανεπιστήμιο Massachusetts College of Art, Βοστώνη Αμερικής, δίπλωμα κλασσικής κιθάρας από το Ωδείο Αθηνών, έχει παρακολουθήσει σεμινάρια νέων τεχνικών και τεχνολογιών υφασμάτων στο Central Saint Martins, Λονδίνο και ολοκληρώνει την διπλωματική της στο μεταπτυχιακό «Μεταβιομηχανικός σχεδιασμός» Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Έχει λάβει διακρίσεις και βραβεία όπως: “Joya”, Gioielli in Fermento, Ιταλία, υποτροφία από το Βρετανικό συμβούλιο, πρώτο βραβείο στο Karis international festival, Φιλανδία, κ.α. Επιλεγμένες εκθέσεις της: Συμμετοχή στην πλατφόρμα Michelangelo Foundation, “FALSE ID” Μουσείο Μπενάκη, συμμετοχή στην Μπιενάλε χαρτιού της Ολλανδίας,“Holland Paper Biennial”, Rijswijk, Holland, “Slow down rooms” AAO project, μουσείο Μπενάκη, “Visions”, Artists for Humanities Gallery, Βοστώνη Αμερικής. Έχει διδάξει σε εκπαιδευτικά ιδρύματα: Southeastern University, Κολλέγειο Αθηνών Ψυχικoύ, Εργαστήρι τέχνης Χαλκίδας, Alchimia Jewelry school of Florence κ.α. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται με κύρια υλικά της το χαρτί και το ύφασμα και τους τρόπους μετάβασης από τις δύο στις τρείς διαστάσεις. Έργα της έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά και βιβλία. Επίσης βρίσκονται σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι μέλος του Επιμελητηρίου Εικαστικών τεχνών Ελλάδος.