Στην ιστορία της ζωγραφικής τα δέντρα (trees) έχουν ξεχωριστή θέση: είναι σύντροφοι και μάρτυρες. Έρχονται αυτόματα στο νου οι σημύδες του Nicolas Poussin και η μοναδική του ικανότητα να αποδίδει τις πυκνές φυλλωσιές των ψηλών βαθύσκιωτων δέντρων. Στους πίνακες του Caspar David Friedrich οι μοναχικές αιωνόβιες βελανιδιές, με φόντο δραματικά ηλιοβασιλέματα, συνδέονται με συναισθήματα απόγνωσης και με τον θάνατο, συμβολίζοντας -σύμφωνα με ορισμένους κριτικούς- τον γερμανικό λαό. Στον Van Gogh, από την άλλη, τα δέντρα λειτουργούν παρηγορητικά, σχεδόν θεραπευτικά: οι ελιές και τα κυπαρίσσια που μοιάζουν με φλόγες είναι αξέχαστες εικόνες, που εντυπώνονται βαθιά στη μνήμη. Για άλλους ζωγράφους, τα δέντρα είναι το μέσο για την εξέλιξη της δουλειάς τους, για την πρόοδο της ίδιας της ζωγραφικής: αναφέρουμε ενδεικτικά «Το πεύκο στο Σεν Τροπέ» του Paul Signac (ζωγραφισμένο με την πουαντιγιστική τεχνοτροπία), τις ανθισμένες μηλιές του Mondrian (που άνοιξαν τον δρόμο για τη γεωμετρική αφαίρεση), τα εξωπραγματικά και μεταφυσικά δέντρα του Παρθένη. Όπως ωραία το θέτει ο David Hockney, τα δέντρα είναι σαν τα πρόσωπα.
Τα δέντρα που ζωγραφίζει ο Αναστάσης Ιωάννου δεν γνωρίζουμε τι είδους είναι – αν πρόκειται για πεύκα, ελιές, οξιές ή κατάφορτες κερασιές. Είναι δέντρα χωρίς ταυτότητα, χωρίς όνομα και ιδιότητες. Δεν ανήκουν σε έναν συγκεκριμένο τόπο, ώστε να τον συμβολίζουν και να μας συνδέουν συναισθηματικά με αυτόν. Ο Ιωάννου αρνείται να ακολουθήσει τη συμβουλή του Hockney, ο οποίος παρατηρεί προσεκτικά τη φύση και βγαίνει να ζωγραφίσει στο ύπαιθρο (en plein air). Τα δικά του δέντρα δεν είναι ζωγραφισμένα εκ του φυσικού, ούτε χρησιμοποιεί φωτογραφίες. Είναι αποκυήματα της φαντασίας του και -κυρίως- της ψυχολογίας του σε μια δεδομένη χρονική περίοδο. Αυτό που πρωτίστως τον ενδιαφέρει είναι ο ψυχικός χώρος και το πώς αυτός αποτυπώνεται στον καμβά μέσα από ένα δέντρο. Γι’ αυτό και ο ίδιος τονίζει ότι οι εικόνες του είναι καθαρά μεταφυσικές.
Κείμενο έκθεσης: Χριστόφορος Μαρίνος
