Το Σάββατο του Λαζάρου 12 Απριλίου και την Κυριακή των Βαΐων 13 Απριλίου 2014, το Μουσείο Μπενάκη φιλοξενεί στο Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης την υψίφωνο Μάιρα Μηλολιδάκη και τον κόντρα τενόρο Νίκο Σπανάτη.
Μέσα στους χώρους της μόνιμης έκθεσης και συγκεκριμένα στην υποβλητική αίθουσα με το σιντριβάνι και τα καφασωτά από το Κάιρο, την πόλη των χιλίων μιναρέδων, θα ερμηνεύσουν με κορυφαίους καλλιτέχνες του μπαρόκ, τα αριστουργηματικά έργα θρησκευτικής μουσικής του 18ου αιώνα Stabat Mater του Pergolesi και Stabat Μater του Vivaldi και το μυσταγωγικό έργο του Δημήτρη Μαραγκόπουλου Nel fiore del mio terzo Aprile σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού.
Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί η ισλαμική τέχνη, η κοσμική ποίηση του Σολωμού και ο χριστιανικός θρήνος της Παρθένου των Stabat Mater φωτίζουν με τρόπο μοναδικό την οικουμενική διάσταση της πνευματικότητας.
Μάιρα Μηλολιδάκη, υψίφωνος
Νίκος Σπανάτης, κόντρα τενόρος
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Σέρτζιου Ναστάσα, μπαρόκ βιολί
Κάρμεν-Οτίλια Αλίτσεϊ, μπαρόκ βιολί
Λαουρέντιου Ματασάρου, μπαρόκ βιόλα
Ιάσων Ιωάννου, μπαρόκ βιολοντσέλο
Κατερίνα Κτώνα, τσέμπαλο
Πρόγραμμα
Vivaldi “Stabat Mater”
Δημήτρης Μαραγκόπουλος “Nel fiore den mio terzo Aprile”
Διάλειμμα
Pergolesi “Stabat Mater”
Λίγα λόγια για τα έργα
Το υπέροχο Stabat Mater («Ίστατο η Μήτηρ») του Βιβάλντι είναι από τα πρώιμα σωζόμενα έργα της θρησκευτικής του μουσικής, για σόλο άλτο φωνή και ορχήστρα. Η σύνθεση του έργου χρονολογείται το 1712 και το κείμενο είναι βασισμένο στο θρησκευτικό ποιήμα του 13ου αιώνα που αποδίδεται στον Φραγκισκανό μοναχό Γιακοπόνε ντα Τόντι, το οποίο ενέπνευσε από την εποχή της Αναγέννησης πολλούς συνθέτες να το μελοποιήσουν. Ο Βιβάλντι αξιοποιεί τις δέκα από τις είκοσι στροφές, με τραγουδημένο απαγγελτικό τρόπο, διανθισμένο και ερήμην του ακραίου συναισθήματος, καθώς η ελκυστική, ισορροπημένη και αριστουργηματική ατμόσφαιρα του έργου υπηρετούν δογματικά την τραγική φιγούρα της Παναγίας κατά τη Σταύρωση του Θεανθρώπου.
Το μυσταγωγικό έργο του καταξιωμένου συνθέτη Δημήτρη Μαραγκόπουλου Nel fiore del mio terzo Aprile («Στο άνθος του τρίτου Απρίλη»), σε ποίηση Διονυσίου Σολωμού, που συνετέθη το 2009, παρουσιάστηκε σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση στην εκκλησία Santa Margarita της Βενετίας τον Απρίλιο του ίδιου έτους από τον κόντρα τενόρο Νίκο Σπανάτη και τους: Μαρίνα Θεοδωροπούλου (υψίφωνος), Σπύρο Γκικόντη (μπαρόκ βιολί), Ανδρέα Γεωργοτά (μπαρόκ βιόλα), Γιάννη Τουλή (μπαρόκ βιολοντσέλο), Κατερίνα Μιχοπούλου (τσέμπαλο). Επιλέγοντας και συνδυάζοντας ελεύθερα στίχους από τα ποιήματα του που γράφτηκαν στη μητρική του γλώσσα την Ιταλική, Saffo, Orfeo και Su lo stesso soggetto, ο συνθέτης, εμπνευσμένος από την εγγενή μουσικότητα της γλώσσας, θέλησε να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα τελετουργική, συναισθηματική και συγχρόνως βαθιά θρησκευτική.
Το 1736, σε ηλικία μόλις 26 ετών και λίγο πριν πεθάνει, ο Giovanni Battista Pergolesi συνέθεσε το αριστουργηματικό Stabat Mater («Ίστατο η Μήτηρ») για δυο φωνές (σοπράνο και κοντράλτο) και μπαρόκ σύνολο. Βασισμένο στο ομώνυμο, επίσης, θρησκευτικό ποίημα του 13ου αιώνα του μοναχού Γιακοπόνε ντα Τόντι και το οποίο ενσωματώθηκε το 1727 στη ρωμαιοκαθολική λειτουργία, το έργο αποτελεί μια κορυφαία στιγμή μουσικής έκφρασης της θλίψης, της συμμετοχής του πιστού στο πένθος και το θρήνο της Παναγίας για το μαρτύριο του Εσταυρωμένου.
Διάρκεια συναυλίας: 1 ώρα και είκοσι λεπτά με διάλειμμα
