Απόλλων και Υάκινθος: Μια όπερα κουκλοθεάτρου στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Με αναφορές στην όπερα, και την παράδοση της μάσκας και τη μαριονέττας, το “Απόλλων και Υάκινθος” επιχειρεί μια πρωτότυπη σύμπλευση ετερόκλητων στοιχείων, δημιουργώντας μια πρωτότυπη παράσταση για όλες τις ηλικίες.

“Εξάλλου εμείς οι ερωτευμένοι φοβόμαστε τα πάντα (…) Όλα αλλάζουν, τίποτα δεν χάνεται” -Ένα σύμπαν ρευστό σαν την ίδια τη ζωή ξεδιπλώνεται στις αριστουργηματικές Μεταμορφώσεις του Οβιδίου, εκεί που η ρωμαϊκή γραμματεία συναντάει τα όρια μιας εποχής που ανασυντίθεται κι αυτή. Ο έρωτας και η τέχνη ως ευέλικτες κι ανελαστικές δυνάμεις χτίζουν τον πυρήνα του έργου, πλάθουν κόσμους αλλόκοτους και συναρπαστικούς. Σε αυτό το συνθετικό ποίημα των 12.000 στίχων (το «μπεστ σέλερ» του 9 μ.Χ.), ο Οβίδιος, έχοντας ως πρωτογενές υλικό την ελληνική μυθολογία και τους ρωμαϊκούς μύθους, αναλαμβάνει να αφηγηθεί μια «κατάσταση μεταμορφωτικού συναγερμού», όπως σημειώνει ο Γιώργης Γιατρομανωλάκης. Γράφει για την αέναη μεταβολή των πραγμάτων από τη Δημιουργία του Κόσμου. Με διαφορετικές όψεις, ως γλυπτό, ως κούκλα, ως φορέας του ήχου, ως γεννήτωρ της μουσικής, ελίσσεται σαν χέλι ανάμεσα στις πολλαπλές του διαστάσεις. Η λυρική παράσταση “Απόλλων και Υάκινθος” συνομιλεί με την ομώνυμη όπερα του Μότσαρτ (που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα), εμπνευσμένη από τον αντίστοιχο μύθο των Μεταμορφώσεων, τη φόρμα του κουκλοθεάτρου και το πρωτότυπο έργο του Οβιδίου για να συνθέσει μια υβριδική performance πάνω στην έννοια του έρωτα και της ταυτότητας. Για την παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης συμπράττουν ο Θεσσαλονικιός συνθέτης Αποστόλης Κουτσογιάννης, composer in residence στο Cambridge και ιδρυτής του Oros Ensemble, η τακτική συνεργάτης της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και του Φεστιβάλ Αθηνών Ομάδα μουσικού θεάτρου Ραφή και η δραστήρια στα μεγαλύτερα κουκλοπαιχτικά Φεστιβάλ της Ευρώπης puppet collective Μπαγκάζια.

Συντελεστές

Σύλληψη-απόδοση λιμπρέτου στα ελληνικά: Ομάδα Μουσικού Θεάτρου Ραφή
Σχεδιασμός σκηνικών-εμψύχωση-κατασκευή κούκλας: Ομάδα κουκλοθεάτρου ΜπαGaζια
Σύνθεση-Διασκευή: Αποστόλης Κουτσογιάννης
Φωτισμοί: Ελένη Χούμου
Video: Σπύρος Μάστορας
Μάσκες: Φίλιππος Βασιλείου

Συμμετέχουν:

Κώστας Ζιγκερίδης (μπαγιάν)
Αναστασία Κότσαλη (μεσόφωνος)
Αποστόλης Κουτσογιάννης (φλάουτο με ράμφος)
Αλέξης Μαστιχιάδης (τσέμπαλο)
Λητώ Μεσσήνη (υψίφωνος)
Θα ακουστεί η φωνή του Γιάννη Αγγελάκα στον ρόλο του Οβιδίου, της Ελένης Κατσαμά, της Έλλης και Μαριώ De Flaviis.

H παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

Ομάδα Μουσικού Θεάτρου “Ραφή”

Η Ομάδα Μουσικού Θεάτρου “Ραφή” ιδρύθηκε το 2012 από τις λυρικές τραγουδίστριες Αναστασία Κότσαλη και Λητώ Μεσσήνη. Στόχο έχει την ανάδειξη πρωτότυπων προσεγγίσεων του γνωστού και άγνωστου λυρικού ρεπερτορίου, πολλές φορές σε πρώτη πανελλήνια παρουσίαση, και τον διάλογό του με τα νέα μέσα.

Το καλοκαίρι του 2021 εγκαινίασε στη Λήμνο το Kournos Music Festival, ένα νέο πολιτιστικό θεσμό, επιχορηγούμενο από το Υπουργείο Πολιτισμού και την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, που με κεντρικό άξονα την τέχνη του τραγουδιού επιθυμεί να συνομιλήσει με τους κατοίκους του νησιού μέσα από πολυθεματικές καλλιτεχνικές δράσεις.

Έχει παρουσιάσει τα εξής έργα:

– Όλη η Ελλάδα Ένας Πολιτισμός: Iατροσόφια (λυρική-εικαστική καντάτα, μουσική Νίκος Γαλενιανός)
– Δημοτικό Θέατρο Πειραιά: Σχολείο των Ντελικάτων Εραστών (λυρική performance/video, επιμέλεια-σκηνοθεσία Ομάδα Ραφή)
– Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής: Η Πρώτη Αγάπη (οπερέτα, σκηνοθεσία Προμηθέας Αλειφερόπουλος), Ο Μικάδος (μιούζικαλ, σκηνοθεσία Ακύλλας Καραζήσης, πρώτη πανελλήνια παρουσίαση), Ζουρ Φιξ (performance, σκηνοθεσία Ομάδα Ραφή)
– Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου: Il Diluvio Universale (όπερα-performance, σκηνοθεσία Βασίλης Νούλας-Κώστας Τζημούλης), Ιδομενέας (όπερα, σκηνοθεσία Αμαλία Μπένετ)
– Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Φροσύνη (όπερα, σκηνοθεσία Ζωή Χατζηαντωνίου)
– Θέατρο Οδού Κυκλάδων: Αλτσίνα (όπερα, σκηνοθεσία Θέμελης Γλυνάτσης)
– Θέατρο Πόρτα: Πυγμαλίωνας (όπερα, σκηνοθεσία Πάρις Μέξης)
– Ίδρυμα Κακογιάννη: Οι απάχηδες των Αθηνών (οπερέτα, σκηνοθεσία Αλέξανδρος Ευκλείδης)
– Μουσείο Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης-Μπαγκλαντές: He thought he saw an elephant (performance, σκηνοθεσία Ομάδα Ραφή)
– Θέατρο Skrow: Cendrillon (όπερα, σκηνοθεσία Θέμελης Γλυνάτσης, πρώτη πανελλήνια παρουσίαση)
– Οικία Κατακουζηνού: Fables (performance, σκηνοθεσία Μάρω Μαρμαρινού)
– Κnot Gallery: The little match girl (performance, σκηνοθεσία Ομάδα Ραφή, πρώτη πανελλήνια παρουσίαση), Μr and Mrs Discobbolos (performance, πρώτη πανελλήνια παρουσίαση)
– Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων: Koυπλέ (performance, σκηνοθεσία Ομάδα Ραφή)

Καλλιτεχνική κολεκτίβα ΜπαGάζια

Η καλλιτεχνική κολεκτίβα ΜπαGάζια ιδρύθηκε το 2015. Πρόκειται για μια ομάδα καλλιτεχνών με βασικό εκφραστικό μέσο το θέατρο της κούκλας και των αντικειμένων. Τα μέλη της λειτουργούν είτε συλλογικά στην παραγωγή παραστάσεων, είτε ανεξάρτητα, είτε σε συνεργασία με άλλες ομάδες, φορείς και καλλιτέχνες. Σε αυτά τα χρόνια έχει πραγματοποιήσει επτά παραγωγές παραστάσεων κουκλοθεάτρου, θεατρικές παραστάσεις με χρήση κούκλας, εργαστήρια κατασκευής και εμψύχωσης κούκλας και σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς για τη χρήση της κούκλας στη σχολική τάξη.

Έχει περιοδεύσει σε όλη την Ελλάδα σε συνεργασία με ΔΗΠΕΘΕ, δημοτικά θέατρα, μουσεία, βιβλιοθήκες, χώρους πολιτισμού, πειραματικές σκηνές, καθώς και στο εξωτερικό (Ιταλία, Αυστρία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Βέλγιο, Σλοβακία, Τσεχία). Έχει λάβει μέρος και έχει βραβευτεί σε ελληνικά και διεθνή Φεστιβάλ Θεάτρου στη Ρουμανία, Τουρκία, Κίνα και Σανγκάη (2018-Performance Award, υπό την αιγίδα και επιχορήγηση του ΥΠ.ΠΟ.Α).

Το 2018 συνεργάστηκε με την Εθνική Λυρική Σκηνή για την όπερα κουκλοθέατρου El Retablo de Maesse Pedro του Manuel de Falla στους τομείς της δραματουργικής επεξεργασίας, σκηνοθεσίας, κατασκευής και κουκλοθεατρικής εμψύχωσης. Την ίδια χρονιά μέλος της συνεργάστηκε με την Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση στην παράσταση Μικρός Οδηγός για υποψήφιους Σχοινοβάτες, σε σκηνοθεσία Στάθη Μαρκόπουλου.

Το καλοκαίρι του 2021 συμμετείχε στον θεσμό “Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός” με την παράσταση Δαίδαλος και Ίκαρος.

Αποστόλης Κουτσογιάννης

Ο Αποστόλης Κουτσογιάννης γεννήθηκε το 1994 στην Αθήνα και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Είναι συνθέτης, μουσικός, καλλιτεχνικός διευθυντής του Oros Ensemble και composer in residence του Πανεπιστημίου του Cambridge.

Έχει σπουδάσει στην Αγγλία και στην Ελλάδα στο Πανεπιστήμιο Cambridge και στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αντίστοιχα, απ’ όπου αποφοίτησε με τις υψηλότερες διακρίσεις, ενώ καθηγητές του υπήρξαν μεταξύ άλλων οι Richard Causton και Γιώργος Κυριακάκης. Για τις σπουδές του έλαβε την υποτροφία του Ιδρύματος Λεβέντη. Έργα του παρουσιάζονται σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο.