Εάν τη στιγμή που ο/η φιλόσοφος αναρωτιέται «Τί είναι τέχνη;», η τέχνη έχει ήδη μετακινηθεί ώστε να διαφύγει από τον πιθανό ορισμό, αυτός δεν είναι λόγος να σωπαίνει η φιλοσοφία αλλά, αντίθετα, λόγος διαμόρφωσης ενός πεδίου αμφίδρομης αναζήτησης και διάδρασης, ενός συνεχούς διαλόγου μεταξύ καλλιτεχνών και θεωρητικών, ενός ανοιχτού δημιουργικού χώρου και για τις δυο πλευρές. […]

Το σημείο εκκίνησης είναι ο συσχετισμός μιας καλλιτεχνικής έκφανσης με ένα κεντρικό πρόβλημα της φιλοσοφίας εν γένει, όπως το ζήτημα της ταυτότητας και της ετερότητας, η διάκριση των αισθήσεων και η δυνατότητα υπέρβασης των μεταξύ τους ορίων, η αντιπαράθεση φύσης και τέχνης. Τα προβλήματα μπορεί να είναι κλασικά ή σύγχρονα, η αντιμετώπισή τους περισσότερο ή λιγότερο ιστορική, τα καλλιτεχνικά παραδείγματα μπορεί να εκτείνονται στο χρόνο – όμως πάντα αφορούν ή καταλήγουν σε εκφάνσεις της σύγχρονης τέχνης. Ο ίδιος ο όρος «σύγχρονη τέχνη» έχει ασαφή όρια, κυρίως όσον αφορά την επέκτασή του προς το παρελθόν. Δεν επιχειρώ να απαντήσω ευθέως σε αυτό το ζήτημα· αντ’αυτού, στηρίζομαι σε συγκεκριμένα παραδείγματα και συνδιαλέγομαι με έργα τέχνης που δημιουργήθηκαν πρόσφατα, των οποίων οι καλλιτέχνες συνεχίζουν να είναι ενεργοί, μορφές τέχνης που τελούν υπό διαμόρφωση και εμπλέκονται σε σύγχρονες φιλοσοφικές συζητήσεις.

Η συγγραφέας

Η Φαίη Ζήκα είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλοσοφίας και Θεωρίας της Τέχνης στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορία της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν τη θεωρία και πρακτική των χρωμάτων, τις αισθήσεις στην αισθητική, ζητήματα ταυτότητας και φύλου, τη σχέση τέχνης και φύσης, τη σχέση της φιλοσοφίας με τις τέχνες και τις επιστήμες. Άρθρα της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά, σε συλλογικούς τόμους και σε καταλόγους εκθέσεων. Έχει επιμεληθεί το βιβλίο του David Batchelor Χρωμοφοβία (Άγρα, 2013), τον κατάλογο της έκθεσης Απουσία (Νήσος, 2013) και τη συλλογή κειμένων Τέχνη, σκέψη, ζωή: Η αισθητική φιλοσοφία του Αλέξανδρου Νεχαμά (Οκτώ, 2014).


Έργο εξωφύλλου: ELLSWORTH KELLY, Black Red, 1971