H Μάρθα Πασακοπούλου και ο Άρης Παπαδόπουλος ή αλλιώς το χορογραφικό δίδυμο arisandmartha έχουν καταφέρει να ξεχωρίσουν ήδη από την πρώτη τους δουλειά, touching.just, που επιλέχθηκε να παρουσιαστεί στην πλατφόρμα χορού Aerowaves 2018. Οι δύο νέοι δημιουργοί έχουν διανύσει μια σύντομη αλλά ιδιαίτερα περιεκτική πορεία στην Ελλάδα και την Ευρώπη, ενώ έχουν υπάρξει φιλοξενούμενοι καλλιτέχνες διεθνών φορέων όπως το KLAP Maison de la Danse – Marseille και το Flux Laboratory – Γενεύη.
Φέτος, στο Φεστιβάλ Αθηνών τον Ιούνιο, αλλά και στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας τον Ιούλιο, παρουσιάζουν την τρίτη δουλειά τους, με τίτλο «Lucy. tutorial for a ritual». Η παράσταση ερευνά το τι μπορεί να αποτελέσει ένα σύγχρονο τελετουργικό, μεταφέροντας το κοινό σ’ έναν κόσμο μεταιχμιακό, όπου τα πάντα αποκτούν σημασία γιατί απλώς βρίσκονται εκεί.
Οι χορογράφοι μάς μιλάνε για τους προβληματισμούς που επιθυμούν να εκφράσουν μέσα από την παράσταση: “Μας προβληματίζει η πολύ εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία αλλά και η τάση να φτάσουμε κάτι ‘άπιαστο’ χωρίς ιδιαίτερο κόπο, μας απασχολεί το όριο ανάμεσα στον ΄τσαρλατάνο’ που έχει τη δύναμη να παραπλανήσει και να κατευθύνει, η επίπλαστη πίστη και η κατ’ ανάγκη, αλλά και πώς αυτά μπορούν να προσεγγιστούν με μια δόση χιούμορ και να τοποθετηθούν με σημερινούς όρους”, και μας αποκαλύπτουν τι σημαίνει χορός για τον καθένα τους.
– Αρχικά, πως προέκυψε το χορογραφικό δίδυμο arisandmartha;
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Γνωριζόμαστε από το 2013 μέσω του εκπαιδευτικού προγράμματος Dancing to Connect της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Το 2015 βρεθήκαμε στο στούντιο για να δοκιμάσουμε ορισμένα κινητικά και γραφικά scores και αντιληφθήκαμε πως υπάρχουν κοινά ενδιαφέροντα στον τομέα της δημιουργίας και του περφόρμανς, αλλά και πως ο καθένας προσφέρει διαφορετικά στοιχεία οπότε και μαθαίνει μέσα από τον άλλον.
Δοκιμάσαμε λοιπόν μια πρώτη συνθετική απόπειρα δημιουργώντας το touching.just με το οποίο επιλεχθήκαμε ως Aerowaves 2018 Αrtists στην ευρωπαϊκή πλατφόρμα χορού Aerowaves και έκτοτε συνεχίζουμε αυτόν τον δημιουργικό διάλογο με διαφορετικές αφετηρίες κάθε φορά. Το 2018 μας δόθηκε η αφορμή στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και στα πλαίσια του Performance Shop Αthens 2018, να δημιουργήσουμε το συμμετοχικό έργο Five Steps to Save the World που απευθύνεται σε έναν θεατή τη φορά. Αυτήν την περίοδο παρουσιάζουμε το τρίτο κοινό μας έργο με τίτλο Lucy. tutorial for a ritual σε συμπαραγωγή με το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019 και το Fluxum Foundation Geneva.
– Φέτος, θα σας συναντήσουμε στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, αλλά και στο Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας. Πως νιώθετε που θα πάρετε μέρος σε δύο τόσο σημαντικά φεστιβάλ;
Είναι μεγάλη χαρά να έχουμε την ευκαιρία ενός ανοίγματος σε μεγαλύτερο κοινό και αισθανόμαστε ευγνώμονες για τους ανθρώπους που εμπιστεύτηκαν εξαρχής τη δουλειά μας. Είναι πολύ σημαντικό το βήμα που δίνεται σε νέους δημιουργούς, από τα δύο μεγάλα Φεστιβάλ και είναι ωραίο το συναίσθημα της συμμετοχής στον φετινό προγραμματισμό τους ανάμεσα σε σημαντικούς και ήδη καταξιωμένους καλλιτέχνες.
– Και στα δύο φεστιβάλ θα συμμετάσχετε με την παράσταση «Lucy. tutorial for a ritual». Μιλήστε μας λίγο για την παράσταση. Τί σας ενέπνευσε στη δημιουργία του;
Αφετηρία αποτέλεσε η παρατήρηση τελετουργικών πρακτικών ή θραυσμάτων της τελετουργίας που χρησιμοποιούνται είτε ως αναπαράσταση είτε ως δημιουργικό μέσο στο σύγχρονο χορό και στην σύγχρονη τέχνη. Παράλληλα στη σύγχρονη πραγματικότητα εμφανίζεται πληθώρα πρακτικών που έχουν σχέση με το well being του σημερινού ανθρώπου και την εκμετάλλευση αυτών με δυτικά κριτήρια. Παρ’ όλο που και οι δυο μας είμαστε άνθρωποι που κινούνται περισσότερο με τη λογική, μας ελκύει αυτή η ‘άγνωστη’ ή ‘άλλη’ περιοχή όπου κυριαρχούν οι αισθήσεις ή άλλες μορφές συνείδησης και αντίληψης για τον κόσμο. Θελήσαμε λοιπόν να εξερευνήσουμε και να δοκιμάσουμε τους εαυτούς μας σε αυτήν την “αχαρτογράφητη’ περιοχή και να σχολιάσουμε με ορισμένους τρόπους την εντατικοποίηση αλλά και την ευκολία με την οποία τέτοιες πρακτικές εμφανίζονται σήμερα.
– Η παράσταση φέρει τον ιδιαίτερο τίτλο: «Lucy. tutorial for a ritual». Ποια είναι η πηγή έμπνευσης του τίτλου και τι σηματοδοτεί;
Η Lucy είναι το αρχαιολογικό εύρημα ενός θηλυκού αυστραλοπίθηκου που ανακαλύφθηκε το 1974 στην Αιθιοπία και θεωρήθηκε αρχικά ο συνδετικός κρίκος μεταξύ πιθήκου και ανθρώπου. Η Lucy μεσουράνησε για ένα διάστημα, ενώ αργότερα η μοναδικότητα του ευρήματος αμφισβητήθηκε. Το tutorial είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό εργαλείο της σημερινής εποχής το οποίο επιτρέπει άμεση πρόσβαση στην πληροφορία και την εκτέλεση ενός task. Αναρωτηθήκαμε λοιπόν πώς ο σύγχρονος άνθρωπος φτάνει σε κάτι ‘άγνωστο’, ‘ανώτερο’ μέσω μιας συμπυκνωμένης ψευδο-τελετουργικής διαδικασίας χρησιμοποιώντας την λειτουργία του tutorial, αλλά και τι είναι αυτό το ‘άγνωστο’. Όντως υπάρχει? Η Lucy για εμάς λειτουργεί συμβολικά ως αυτή η ενδιάμεση, μεταιχμιακή και αμφίσημη κατάσταση που διατρέχει μια τελετουργία, η οποία ενέχει πάντοτε την πιθανότητα της αποτυχίας.
– Ποιοι είναι οι κύριοι θεματικοί άξονες που καθορίζουν τη σύνθεση που θα δούμε, αλλά και οι προβληματισμοί που επιθυμείτε να εκφράσετε μέσω αυτής;
Αναρωτηθήκαμε τι θα μπορούσε να αποτελεί σήμερα τελετουργία, πώς διαχωρίζεται από την καθημερινή συνήθεια, τ είναι αυτό το ‘άγνωστο’ που εμείς δεν αντιλαμβανόμαστε εκ πρώτης όψεως ή δεν βρίσκουμε τις λέξεις να το περιγράψουμε, και γιατί αποτυγχάνουμε να το φτάσουμε. Έννοιες όπως η συντόμευση (tutorial) ως σημερινό χαρακτηριστικό της καθημερινότητάς μας, σε διαδικασίες που απαιτούν χρόνο και τριβή (ritual), η προσπάθεια του ανθρώπου να κατανοήσει και να φτάσει κάτι που δεν το καταλαβαίνει, αλλά και η αποτυχία αυτής, και μια προσέγγιση ψέμματος που θα μπορούσε να μας φέρει τελικά σε κάτι πραγματικό (fake it fake it till you make it), είναι περιοχές που αγγίζονται μέσα από το έργο.
Μας προβληματίζει η πολύ εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία αλλά και η τάση να φτάσουμε κάτι ‘άπιαστο’ χωρίς ιδιαίτερο κόπο, μας απασχολεί το όριο ανάμεσα στον ΄τσαρλατάνο’ που έχει τη δύναμη να παραπλανήσει και να κατευθύνει, η επίπλαστη πίστη και η κατ’ ανάγκη, αλλά και πώς αυτά μπορούν να προσεγγιστούν με μια δόση χιούμορ και να τοποθετηθούν με σημερινούς όρους.
– Το έργο έχει την υποστήριξη σημαντικών φορέων (Flux Laboratory-Γενεύη, Κέντρο Μελέτης Χορού Ντάνκαν-Αθήνα, Garage Performing Arts Center-Κέρκυρα και KLAP Maison pour la danse-Μασσαλία) και αποτελεί συμπαραγωγή της ομάδας με το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019 και του FLUXUM Foundation- Γενεύη. Τι σημαίνει για εσάς όλη αυτή η στήριξη που έρχεται και από την Ελλάδα, αλλά και από το εξωτερικό;
Είναι πολύ σημαντική η υλική, οικονομική και καλλιτεχνική υποστήριξη της δουλειάς σε όλα τα στάδια της δημιουργικής διαδικασίας, από την έρευνα μέχρι την παραγωγή. Η δουλειά με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζεται ως επάγγελμα και όχι ως χόμπυ, κάτι που δεν αποτελεί προϋπόθεση, τουλάχιστον για την Ελλάδα. Στον χορό, σε αυτήν την μικρή καλλιτεχνική κοινότητα, οι πόροι είναι πολύ περιορισμένοι και χρειάζεται σοβαρή προσπάθεια για να δημιουργήσεις συνθήκες αξιοπρεπείς. Επομένως είμαστε ευγνώμονες για την υποστήριξη τόσο σε πρακτικό επίπεδο όσο και σε διαπροσωπικό, βοηθώντας μας να πλησιάσουμε πιο κοντά στις συνθήκες εργασίας που επιθυμούμε για τους συνεργάτες μας και για εμάς.
-Πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον χορό σαν μία αυθόρμητη διαδικασία, ωστόσο θα μπορούσε κάποιες φορές να αποκτήσει πολιτική υπόσταση;
Μάρθα: Με βάση τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τα πράγματα, πιστεύω πως η τέχνη φέρει πολιτική υπόσταση ακόμη και αν το περιεχόμενό της δεν είναι πολιτικό. Φυσικά και ο χορός μπορεί να προκύπτει συχνά ως μέσο προσωπικής εκτόνωσης και ευχαρίστησης αλλά η επικοινωνία του με το κοινό σαφώς και φέρει μια πολιτική χροιά.
Άρης: Ο χορός ως τέχνη αλλά και ως διασκέδαση έχει πολιτική υπόσταση. Οι επιλογές και η στάση του καθενός το καθορίζουν. Με τους στίχους των Skunk Anansie: Yes, it’s fucking political. Everything’s political.
– Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχετε αντιμετωπίσει μέχρι τώρα στην δουλειά σας;
Ήταν η πρώτη φορά που είχαμε τη δυνατότητα να δουλέψουμε με μια σπουδαία ομάδα συνεργατών και μαζί διαμορφώσαμε το έργο. Η πρόκληση που αντιμετωπίσαμε ήταν η διαχείριση και επεξεργασία της πληροφορίας που φέρνει ο καθένας τους στην πρόβα και ταυτόχρονα να διακρίνουμε και να διαφυλάξουμε όλα όσα ήταν σημαντικά προσωπικά για εμάς μέσα από αυτήν την διαδικασία.
– Τέλος, τι σημαίνει ο χορός για εσάς;
Μάρθα: Ο χορός είναι συνυφασμένος πια με τη ζωή μου, μπορεί να είναι τόσο σημαντικός όσο και ασήμαντος, όπως είναι η καθημερινότητά μου. Τον αντιλαμβάνομαι ως το μέσο σύνδεσης εγκεφαλικής και εμπειρικής πραγματικότητας που μπορεί να με συνεπάρει, να με προβληματίσει και να μου προσφέρει ένα φίλτρο μέσω του οποίου παρατηρώ την πραγματικότητά μου.
Άρης: Σκόρπιες σκέψεις: Μέσω της κίνησης και του χορού αντιλαμβάνομαι καλύτερα τον χώρο που καταλαμβάνω και τον χώρο γύρω μου. Βρίσκω τη θέση μου και συντονίζομαι. Προσπαθώ να μην διαχωρίζω τον χορό από την καθημερινή ζωή. Το σώμα μου έχει ανάγκη την κίνηση. Ο χορός είναι τρόπος να υπάρχεις ορισμένες στιγμές σε μια παράλληλη διάσταση.
Info:
Φεστιβάλ Αθηνών Και Επιδαύρου:
26 έως 28/06, 21.00, Πειραιώς 260, Ταύρος
Πληροφορίες: greekfestival.gr
Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας:
Κυριακή 21 Ιουλίου, 19:30, Στούντιο Μεγάρου Χορού Καλαμάτας
Πληροφορίες: kalamatadancefestival.gr
Διαβάστε επίσης:
Lucy. tutorial for a ritual, από τους Άρη Παπαδόπουλο και Μάρθα Πασακοπούλου στην Πειραιώς 260
25ο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας: Σημαντικοί ερμηνευτές σε εκλεκτές δημιουργίες
