Στη ζωή μου, είναι πολλές οι φορές που έχω θαυμάσει το μυαλό και τους στοχασμούς των προγονών μας, είναι πολλές οι φορές που έχω αναρωτηθεί από που προερχόταν αυτή η σοφία, η διαύγεια πνεύματος, ο ορθός τρόπος σκέψης.
Θαρρείς και ο Πλάτωνας, ο Σωκράτης, ο Αριστοτέλης, και τόσοι άλλοι, γνώριζαν τη μυστική πηγή των αρετών, του ορθολογισμού, της ανωτερότητας, της σύνεσης και της ισορροπίας μεταξύ μυαλού και σάρκας, σωστού και λάθους, εγκράτειας και αμαρτίας. Μέσα στο καθημερινό κυνήγι της ευτυχίας, που λίγο ή πολύ μας έχει συνεπάρει όλους, αυτό το βιβλίο, με οδηγό τα λόγια και τις θεωρίες του σπουδαιότερου ίσως στοχαστή, καταφέρνει να ρίξει φως στα «προσωπικά» μου ερωτήματα.
Από τις πρώτες κιόλας σελίδες, βρήκα εκείνο το στοιχείο που θα με βοηθούσε να αφεθώ άνευ όρων και να ξεκλειδώσω το μυαλό μου, ώστε να δεχτεί ευλαβικά τις θεωρίες του Αριστοτέλη. «Ο απώτερος σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι απλώς η ευτυχία. Που σημαίνει να βρεις μόνος σου το σκοπό της ζωής σου, να αξιοποιήσεις τις δυνατότητες σου και να εργαστείς πάνω στη συμπεριφορά σου ώστε να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου…»
Ο Αριστοτέλης, ο άνθρωπος που μαθήτευσε δύο δεκαετίες στην ακαδημία του Πλάτωνα, ο άνθρωπος που προσέλαβε ο Βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος για να διδάξει τον γιό του Αλέξανδρο (Αλέξανδρο τον Μέγα), ο άνθρωπος που ίδρυσε το Λύκειο, το πρώτο ανώτατο ίδρυμα έρευνας και διδασκαλίας στον κόσμο, σίγουρα δεν είναι ένας άνθρωπος που τα λόγια και οι πράξεις του περνούν απαρατήρητα. Γι’ αυτό και διαβάζοντας αυτό το βιβλίο, αργά και ευλαβικά, νιώθεις να διεισδύεις στον ενάρετο τρόπο σκέψης ενός σπουδαίου άντρα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η ευτυχία, η σύνεση, η φιλία, το δίκαιο, η αγάπη, το κοινό καλό, η αυτογνωσία, είναι μερικά μόνο από όσα μπορούμε να εντρυφήσουμε, να διδαχθούμε, να υιοθετήσουμε. «Όλοι μπορούμε να αποφασίσουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Έπειτα από κάποιο διάστημα, οι σωστές πράξεις εδραιώνονται ως συνήθεια κι έτσι νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας». Η επακόλουθη κατάσταση του νου, είναι η ευδαιμονία, που είναι η λέξη την οποία χρησιμοποιεί ο Αριστοτέλης για την ευτυχία. Και σίγουρα η ερμηνεία της ευτυχίας κατά τον Αριστοτέλη, δεν έχει καμία σχέση με το χρήμα ή την αφθονία. Έχει να κάνει με τη δυναμική, την πράξη, την άσκηση του καλού. «Η εξάσκηση της λογικής με σκοπό το ευ ζην, σημαίνει ότι καλλιεργούμε αρετές και αποφεύγουμε ελαττώματα. Αν είσαι καλός άνθρωπος, τότε όντως θα είσαι και πιο ευτυχισμένος…»
Καθώς οι σελίδες τρέχουν, εσύ, γίνεσαι μέτοχος μιας φιλοσοφίας, όπου το κοινό καλό, το μοίρασμα, η επικοινωνία, ο σεβασμός και η ανθρωπιά είναι στο επίκεντρο, με απώτερο σκοπό την ισορροπία ψυχής και σώματος. Με ζητούμενο όλων, μια ήρεμη θέση σε έναν κόσμο, ή καλύτερα σε μια ζωή, που καλώς ή κακώς, κάποια στιγμή θα τελειώσει.
Υπάρχουμε και δρούμε σε έναν κόσμο, όπου η μοναδική ευκαιρία για αλλαγή και ευτυχία είναι μόνο όσο είμαστε εν ζωή. Το «τέλος», είναι από μόνο του μία απρόσωπη τελεία, τοποθετημένη στο τέλος όσων καταφέραμε να γράψουμε στη διαδρομή της δικής μας ευκαιρίας. Πριν λοιπόν μπει αυτή η τελεία, πριν θεωρήσουμε ότι είναι αργά για αναθεώρηση και αναπροσαρμογή, καλύτερο όλων είναι να κοιτάξουμε πίσω, να παραδειγματιστούμε από τους σπουδαίους και να διδαχτούμε από τη σοφία και τη στάση τους. Η αρχαία σοφία και η γνώση των προγόνων μας, μόνο «αρχαία» δεν είναι τελικά. Και σαν παράδοξο, κάποια ονόματα, όπως αυτό του Αριστοτέλη, φανερώνουν ότι κάποιοι είχαν βρει τον τρόπο και μοιράστηκαν μαζί μας το μυστικό του να είσαι, μεταξύ άλλων, «Άριστος», Αυτάρκης, Άνθρωπος…
Κλείνοντας, ανάμεσα σε όλα αυτά που με εντυπωσίασαν μέσα στις σελίδες αυτού του σπουδαίου βιβλίου, ξεχώρισα την εξής απλή διαπίστωση. Ότι ο πιο συχνός λόγος μεταμέλειας που εκφράζουν οι μελλοθάνατοι, είναι ο ακόλουθος: «εύχομαι να είχα το θάρρος να ζήσω μια ζωή ειλικρινή απέναντι στο εαυτό μου και όχι τη ζωή που οι άλλοι προσδοκούσαν από εμένα…».
Το επαναλαμβάνω ευλαβικά και σας αφήνω στη συνέχεια της σοφίας, στις σελίδες αυτού του βιβλίου…
Το βιβλίο, «Αριστοτέλης, η Αρχαία σοφία στη Σύγχρονη ζωή», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα»