Ρένα Κυριακού (1917-1994). Μια δεξιοτέχνις του πιάνου που, ως παιδί, χαρακτηρίστηκε «μουσικό θαύμα» από το περιοδικό Μουσική Επιθεώρησις (1922). Ως σολίστ έπαιξε με τις μεγαλύτερες ορχήστρες υπό τη διεύθυνση των διασημότερων μαέστρων του κόσμου, έδωσε ρεσιτάλ και έκανε ηχογραφήσεις με το σύνολο του πιανιστικού έργου του Μέντελσον και πολλών άγνωστων τότε –αλλά αναγνωρισμένων μετέπειτα– συνθετών, οι οποίες αποτελούν ερμηνείες αναφοράς παγκοσμίως.
Μια σπουδαία Ελληνίδα, σολίστ αλλά και συνθέτρια, το έργο της οποίας ξανασυστήνει στο κοινό του σήμερα, η Έφη Αγραφιώτη, μέσα από το ρεσιτάλ της «Αρμονίες μνήμης», η οποία είχε τη μεγάλη τύχη να γνωρίσει προσωπικά τη Ρένα Κυριακού. Η διαπρεπής πιανίστα ανατρέχει στις προσωπικές της σημειώσεις από τα μαθήματα και τις συζητήσεις με τη διακεκριμένη δημιουργό και παιδαγωγό και μας προτείνει έργα που ανακάλυψε κοντά της και διδάχτηκε από αυτήν, έργα με την υπογραφή των Αλμπένιθ, Μπαχ-Μπουζόνι, Σαμπριέ, Σολέρ αλλά και της Γερμανίδας Κλάρας Σούμαν και της Φιλανδής Χέλβι Λέιβισκα.
Σε μια συγκινητική κατάθεση ψυχής, η Έφη Αγραφιώτη διαλέγει επίσης για το πρόγραμμά της συναυλίας της παρτιτούρες για πιάνο της ίδιας της Κυριακού αλλά και δύο τραγούδια της σε ποίηση Γκαίτε και Καίρνερ που θα ερμηνεύσει η σοπράνο Μυρσίνη Μαργαρίτη.
Με το ρεσιτάλ αυτό, που φιλοξενείται τη Δευτέρα 23 Απριλίου στις 8:30 το βράδυ στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος, ολοκληρώνεται το ετήσιο Αφιέρωμα του Μεγάρου στη Ρ. Κυριακού.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Για τη Ρένα Κυριακού
«Η Ρένα Κυριακού συνέθεσε 75 έργα μέχρι το 1947, οπότε και σιώπησε συνθετικά, όντας μόλις τριάντα ετών. Ας αναλογιστούμε τι θα είχε συνθέσει αν συνέχιζε να γράφει μουσική.
Επιλέγω […] τρία από τα Συμφωνικά πρελούδια έργο 8, για τον εσωστρεφή τους λόγο και την τραγικότητά τους και την Μπουρλέσκ. Μελέτησα όλο το πρόγραμμα ξανανοίγοντας τις σημειώσεις μου και συχνά, ταξιδεύοντας σχεδόν σαράντα χρόνια πίσω, έπιανα τον εαυτό μου να βουρκώνει. […]. Νιώθω ότι η συναυλία αυτή θα είναι μια ακόμα συνάντηση μαζί της.»
Έφη Αγραφιώτη, Απρίλιος 2018
Η Έφη Αγραφιώτη μελέτησε πολιτικές επιστήμες και μουσική στην Αθήνα, στη Μόσχα και στο Δυτικό Βερολίνο. Από το 1976 ασχολήθηκε σοβαρά με τη μελέτη και την προβολή των ελληνικών συνθέσεων για πιάνο. Μεταξύ άλλων, έχει παρουσιάσει έργα πενήντα τουλάχιστον ελλήνων συνθετών, του Δημήτρη Μητρόπουλου και του Νίκου Σκαλκώτα, εντός και εκτός Ελλάδας. Από το 1979 έχει εμφανιστεί σε πολλές ευρωπαϊκές και αμερικανικές πόλεις, στην Ιαπωνία και την Τουρκία. Ανάμεσα στις πρόσφατες εμφανίσεις της συγκαταλέγονται συναυλίες στη Βαϊμάρη, το Ρέικιαβικ, την Κοπεγχάγη, το Όσλο, το Ελσίνκι, τη Γενεύη, τη Λισαβόνα και την Τουλούζη. Έχει ηχογραφήσει τρεις δίσκους βινυλίου και τρία CD με έργα ελλήνων συνθετών για πιάνο.
Έχει διδάξει την ελληνική μουσική για πιάνο σε περισσότερα από σαράντα σεμινάρια, ενώ συμμετείχε σε συνέδρια μουσικολογίας με θέμα την ελληνική μουσική και τις γυναίκες συνθέτριες. Έχει γράψει δύο βιβλία για το πιάνο, μια μονογραφία για τον συνθέτη Αριστοτέλη Κουντούρωφ και το βιβλίο Η Μουσική δεν είναι γένους θηλυκού; (2004), όπου επιχειρεί να φωτίσει τη ζωή και την μουσική δράση ελληνίδων μουσικών, συνθετριών και άλλων προσωπικοτήτων της μουσικής ζωής σε όλο τον κόσμο. Το τελευταίο μέρος του βιβλίου αυτού είναι αφιερωμένο στη ζωή και στο έργο της Ρένας Κυριακού.
Το πρόγραμμα
Antonio Soler (1729–1909)
Σονάτα σε ρε μείζονα, R 84 (1760)
Isaac Albéniz (1860–1909)
Aπό τις Εποχές, έργο 201 (1892)
a. Άνοιξη
b. Καλοκαίρι
John Field (1782–1837)
a. Nυχτερινό H25, 2 (1814) σε ντο ελάσσονα
b. Berceuse H49, 6 σε φα μείζονα
Helvi Leiviskä (1902–1982)
Σονατίνα, έργο 14 (1935)
Con moto, Andante cantabile, Allegretto scherzando
Clara Schumann (1819–1896)
Πρελούδιο και φούγκα αρ.1 σε σολ ελάσσονα, έργο 16 (1845)
Ρένα Κυριακού (1917–1994)
Από τα Έξι συμφωνικά πρελούδια, έργο 8 (1935)
a. Andante sostenuto (Rêverie)
b. Vivace (Pensée fugitive) c. Largo (Élégie)
Δ ι ά λ ε ι μ μ α
Ρένα Κυριακού
a.Trost in Traenen [Παρηγοριά στα δάκρυα], I. W. von Goethe
(σύνθ. 16 Νοεμβρίου 1934)
b. Ich denke dein [Σε σκέφτομαι], Theodor Körner
(σύνθ. Μάιος 1935)
ΜΥΡΣΙΝΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ, σοπράνο
J. S. Bach-Ferruccio Busoni (1866–1924)
Χορικό-Πρελούδιο, BV 27, BWV 659, αρ. 5 (1724)
Felix Mendelssohn (1809–1847)
Φαντασία πάνω στο ιρλανδικό τραγούδι
«The Last Rose of Summer», έργο 15 (1827)
Emmanuel Chabrier (1841–1894)
Από τα Pièces pittoresques (1881)
a. Mélancolie
b. Idylle
Ρένα Κυριακού
Burlesque, έργο 9 (1935)