Συνολικά 3.500 άτομα επισκέφτηκαν από τις 18 έως τις 28 Νοεμβρίου 2015 τις εναρκτήριες εκδηλώσεις και δράσεις της Μπιενάλε της Αθήνας 2015-2017 “OMONOIA” συνηγορώντας υπέρ της ανάπτυξης συνεργασιών και συμμαχιών. Στην ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας, με επίκεντρο το ιστορικό Μπάγκειον, συνολικά 85 Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες παρουσίασαν περισσότερες από 40 δράσεις εμπλέκοντας το κοινό σε μια πρωτόγνωρη δημιουργική ζύμωση.
Το κάλεσμα της Μπιενάλε της Αθήνας “OMONOIA” σε ένα συλλογικό εργοστάσιο παραγωγής ιδεών, ένα κοινωνικό επιταχυντή στη μέση μιας πόλης που στροβιλίζεται με ιλιγγιώδη τρόπο, αποτυπώθηκε θετικά σε δεκάδες εκτενή δημοσιεύματα στον ελληνικό αλλά και στον ξένο Τύπο (Frieze, FlashArt, ArtForum, Latitudes).
Στο κατάμεστο Νέο Rex του Εθνικού Θεάτρου όπου πραγματοποιήθηκε το διεθνές συνέδριο Σύναψη 1: Δημιουργώντας ένα εργαστήριο παραγωγής για τη μετά το 2011 εποχή το κοινό παρακολούθησε με αμείωτο ενδιαφέρον 32 ομιλητές (24 εκ των οποίων ήρθαν στην Αθήνα από το εξωτερικό) να διερευνούν μεταξύ άλλων θέματα όπως τα Κοινά (Commons), τις συνεταιριστικές δομές, τις πρακτικές ευζωίας στην πόλη και να αναρωτιούνται πώς μπορεί η τέχνη και οι πολιτιστικοί φορείς να συνεισφέρουν σε αυτή την περίοδο της ριζικής αλλαγής.
Οι ανοιχτές συνελεύσεις που ακολούθησαν με τη συμμετοχή των συνέδρων (διευθυντές Ευρωπαϊκών πολιτιστικών οργανισμών, ακαδημαϊκοί, επιμελητές, ακτιβιστές) και των “κατοίκων” του Μπαγκείου (καλλιτέχνες και ομάδες που δραστηριοποιούνται και αυτο-οργανώνονται στην Αθήνα σήμερα), απέδειξαν ότι είναι κοινός τόπος πολλών ν΄αποτελέσει η Μπιενάλε της Αθήνας ένα πεδίο πειραματισμού πρακτικών οικονομικής αλληλεγγύης και δημοκρατίας της βάσης (grassroots).
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Συμμετέχοντες και κοινό πρόταξαν την ανάγκη να βρεθούν τρόποι ώστε η τέχνη και οι πολιτιστικοί οργανισμοί να σταθούν αρωγοί σ’αυτή την απαιτητική περίοδο. Να επανεξεταστούν οι καθιερωμένες θεσμικές τους δομές ώστε να οικοδομηθούν μορφές καλλιτεχνικής παραγωγής που να βασίζονται στον διάλογο και να ξεκινούν από τη βάση, με έμφαση στη διαδικασία.
Το ιστορικό Μπάγκειον στην πλατεία Ομονοίας κατοικήθηκε ξανά και αποτέλεσε μέσα σε λίγες μόνο μέρες τον νέο προορισμό της πόλης. Αναρίθμητες φωτογραφίες του φωτισμένου τη νύχτα κτιρίου κατέκλυσαν τα social media.
Συνολικά “κατοικήθηκαν” δεκατέσσερα δωμάτιά του από ομάδες και μεμονωμένους καλλιτέχνες του Μπαγκείου, οι οποίοι συστήθηκαν μεταξύ τους αλλά και με το κοινό πυροδοτώντας έναν επικοδομητικό διάλογο. Στο Μπάγκειον η έννοια της συμβίωσης ήταν κάτι περισσότερο από μια αφορμή για συνάντηση, συζήτηση και αλληλεπίδραση αλλά μια συνεχή άσκηση συλλογικής σκέψης και συλλογικής δράσης.
Γι’ αυτό και η “συγκατοίκηση” στο Μπάγκειον συνεχίζεται και μετά το πέρας των δράσεων του Νοεμβρίου. Δύο ημέρες κάθε εβδομάδα, ο χώρος παραμένει ανοικτός για τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες, τις δέκα πλέον ομάδες (Αυτόνομη Ακαδημία, Campus Novel, Depression Era, iset, Φάνης Καφαντάρης (Speleo-/Σπήλαιο-), Playroom, State of Concept, UrbanDig Project, 3 137, Πρωτοβουλία Κατοίκων Μετς) και τους ανεξάρτητους χώρους τέχνης μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με τους οποίους η Μπιενάλε της Αθήνας ενώνει για τα επόμενα δύο χρόνια τις δυνάμεις της και μοιράζεται τους χώρους και τις εγκαταστάσεις της.
Μείνετε συντονισμένοι καθώς σύντομα οι ομάδες του Μπαγκείου θα μας καλέσουν εκ νέου στις δράσεις τους στο αμέσως επόμενο διάστημα. Παράλληλα προετοιμάζεται η Σύναψη 2 για την άνοιξη του 2016!
Σύναψη 2: Επαναπροσδιορίζοντας την Κριτική των Θεσμών – Από τη σκοπιά του Νότου
Διεθνές Συνέδριο Σύναψης 1 στο Νέο Rex του Eθνικού Θεάτρου. Συνεδρία II: Επαναπροσδιορισμός των Θεσμών: (από αριστερά πρός τα δεξιά) Leo Panitch, Maria Hlavajova, Adam Szymczyk, Αμαλία Ζέπου (συντονίστρια), Hilary Wainwright, Emily Pethick, Max Andrews & Mariana Cánepa Luna © Εύα Γαλατσάνου
Η Σύναψη 2: Επαναπροσδιορίζοντας την Κριτική των Θεσμών – Από τη σκοπιά του Νότου καλεί κορυφαίους διεθνείς ερευνητές, καλλιτέχνες, ακτιβιστές και πολιτιστικούς φορείς να αναθεωρήσουν τις θεσμικές τους δομές και τους τρόπους συνεργασίας υιοθετώντας την οπτική του ευρωπαϊκού Νότου. Ο Νότος αυτός δεν νοείται ως δεδομένη τοποθεσία αλλά ως ένας ποικίλος γεωπολιτικός σχηματισμός που περιλαμβάνει τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ευρώπη και τελεί εκτός ευρωπαϊκού κέντρου. Οι συμμετέχοντες καλούνται να θέσουν τον εαυτό τους εκεί και να βρουν ένα κοινό πολιτικό λεξιλόγιο και ένα νέο σημείο εκκίνησης.
Η Μπιενάλε της Αθήνας 2015-2017 με τον συμβολικό τίτλο “OMONOIA” στοχεύοντας να γεφυρώσει το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον, ξεκίνησε μία διετία δραστηριότητας με περιοδικές κορυφώσεις μέχρι το καλοκαίρι του 2017, με επίκεντρο την Ομόνοια και σε διάφορους χώρους στην περιοχή του κέντρου της Αθήνας. Το Μπάγκειον, που αποτελεί το κέντρο των δραστηριοτήτων της Μπιενάλε της Αθήνας αποκαλύπτει όλες τις αθέατες πλευρές του μέσα από εικαστικές εγκαταστάσεις, ενώ παράλληλα μια σειρά διεθνών συνεδρίων ανοίγουν τη συζήτηση γύρω από τα φλέγοντα ζητήματα που διαπραγματεύεται η ΟΜΟΝΟΙΑ την επόμενη διετία.
Διευθυντής Προγράμματος της Μπιενάλε της Αθήνας 2015-2017 “OMONOIA” είναι ο διακεκριμένος ανθρωπολόγος, Massimiliano Mollona, Λέκτορας στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Goldsmiths College του Λονδίνου.
Συν-διοργανωτής της Μπιενάλε της Αθήνας είναι για πρώτη φορά από φέτος ο Δήμος Αθηναίων.
Φωτό: Μπάγκειον, πλατεία Ομονοίας, Αθήνα © Μάγδα Τερζίδου
