Η Χρύσα Σπηλιώτη είπε ότι έγραψε το «Φωτιά και νερό» γιατί ήθελε να μάθει να σέβεται τους αλλιώτικους ανθρώπους, αν και δεν είναι πάντα εύκολο. Δεν την τρόμαζε η διαφορετικότητα, αλλά η ομοιότητα πολλών ανά τον πλανήτη, να χτυπούν τον αδύναμο, τον απροστάτευτο.

Αν ανοίξεις τον χάρτη της γης, και κοιτάξεις τα σύνορα  Ευρώπης – Ασίας, θα διαπιστώσεις ότι η Ευρώπη με την Ασία αποτελούν ένα ενιαίο γεωγραφικό σύνολο. Αν ρίξεις και μια ματιά στη Wikipedia στο λήμμα «Ευρώπη» θα διαβάσεις ότι: «Με βάση τη συγκριτική γλωσσολογία και τα αρχαιολογικά ευρήματα, στην προϊστορική  περίοδο, οι κάτοικοι της Ευρώπης ήρθαν από ανατολών, ήτοι από την Ασία, και καθώς εγκαθίσταντο στις διάφορες περιοχές, ήρθαν σε επαφή με γηγενείς πληθυσμούς, με τους οποίους και αναμίχθηκαν μέσα στο πέρασμα των αιώνων». Άρα ανέκαθεν υπήρχε αυτή η μίξη πολιτισμών και κουλτούρας. Δεν είναι μόνο φαινόμενο των τελευταίων χρόνων.

Τα σύνορα παγκοσμίως αλλάζουν πριν καλά – καλά να το καταλάβουμε, οι πόλεμοι εναντίων αμάχων και οι αναγκαστικές μετακινήσεις πληθυσμών, είναι τα καθημερινά πρωτοσέλιδα του Τύπου. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε,  η Μέση Ανατολή είναι ένα «ναρκοπέδιο», που επηρεάζει άμεσα την οικονομία, την ενέργεια, το διεθνές εμπόριο, τη ναυτιλία κλπ. Βρισκόμαστε πλέον στην κορύφωση μιας σύρραξης και ενός «ξεκαθαρίσματος λογαριασμών» που ξεκίνησε πριν από χρόνια. Οι μεγάλοι χαμένοι στην υπόθεση αυτή, είναι οι άμαχοι, γυναίκες και παιδιά που χάνονται καθημερινά, λόγω των πολιτικών και των επιχειρησιακών επιλογών στρατού και κρατών. Χάνεται ένα πολύ σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο και αυξάνεται διαρκώς η βία. Τροφοδοτείται το μίσος για ό,τι διαφορετικό οδηγώντας την κοινωνία σε οπισθοδρομικά και συντηρητικά μονοπάτια.

Το «Φωτιά και Νερό» με κύριο άξονα τις σχέσεις Ανατολής και Δύσης, σήμερα που η μέση Ανατολή είναι ένα καζάνι που βράζει, είναι επίκαιρο όσο ποτέ.  Η ιστορία, η γεωγραφία, οι παραδόσεις, τα θέματα της πίστης, αλλά και τα παραμύθια των λαών και τα στερεότυπα του άντρα και της γυναίκας, είναι τα εργαλεία που χρησιμοποιεί η συγγραφέας για να φτιάξει ένα έργο βαθιά υπαρξιακό. Είναι ένα μικρό αριστούργημα νεοελληνικής γραφής, με σχέσεις και χαρακτήρες αληθινούς, ζυγισμένους με ψυχολογική ακρίβεια. Η ιστορία της Ανατολής σε σχέση με τη Δύση, και η ποίηση πρωταγωνιστούν στο έργο. Τρεις ήρωες, με διαφορετικές κουλτούρες και  τραύματα, συγκρούονται. Θα προσπαθήσουν να λύσουν τις διαφορές τους, σε μια παρτίδα σκάκι με βία και άφθονο κρασί.

Το «Φωτιά και Νερό» είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, με μεγάλη έρευνα και πολλή μελέτη.  Συμβουλευτήκαμε  ανθρώπους που γνωρίζουν βαθιά την κουλτούρα της Ανατολής, ήρθαμε σε επαφή με Άραβες και Πέρσες, προσπαθήσαμε να καταλάβουμε τον πολιτισμό τους, μάθαμε στοιχειώδη Αραβικά και Ιρανικά, με σκοπό να αναδείξουμε το μέγεθος αυτών των πολιτισμών και τις αξίες τους. Οι τρεις ήρωες του έργου, ένας Ευρωπαίος, ένας Άραβας και μια Περσίδα, είναι μέλη του πολυφυλετικού μωσαϊκού κάθε Ευρωπαϊκής πρωτεύουσας. Είμαστε εμείς και οι γείτονές μας. Οι ζωές τους, είναι οι όψεις της σύγχρονης ιστορικής πραγματικότητας. Το «Φωτιά και νερό» σκιαγραφεί τη μοναχικότητα των ανθρώπων, αλλά και το κόλλημά τους στα στερεότυπα  που έχουν διδαχτεί και αναπαράγουν, αδυνατώντας να ακούσουν ο ένας τον άλλον ουσιαστικά. Το «δίκιο» των ηρώων αλλάζει από σκηνή σε σκηνή και γεφυρώνει το χάσμα που υποτίθεται ότι έχει η Ανατολή με τη Δύση, αναδεικνύοντας τις κουλτούρες μας. Μπορεί οι άνθρωποι να είμαστε διαφορετικοί, μπορεί να μας χωρίζουν πολλά, αλλά αυτά που μας ενώνουν είναι περισσότερα ή τουλάχιστον έχουν μεγαλύτερο βάρος.

Η φωτιά και το νερό είναι δυο στοιχεία της φύσης φαινομενικά αντίθετα που αλληλοσυμπληρώνονται, όπως το Άρρεν και το Θήλυ, αλλά όπως και οι δύο κόσμοι της Ανατολής και της Δύσης. Το «Φωτιά και Νερό» μιλάει για σεβασμό και συνύπαρξη. Αυτή είναι και η ομορφιά του.

Photo Credit: Παναγιώτη Ανδριόπουλου

Διαβάστε επίσης:

Φωτιά και Νερό, της Χρύσας Σπηλιώτη σε σκηνοθεσία Αυγουστίνου Ρεμούνδου στο Άβατον