Για το κοινωνικό φαινόμενο της εξάρτησης στην Ελλάδα απουσιάζουν παντελώς οι αναφορές στο παρελθόν και στη μακρά ιστορική διαδρομή του, η οποία για πολλά χρόνια περνούσε αναγκαστικά μέσα από τα ψυχιατρικά ιδρύματα. Με την εικαστική εγκατάσταση Αυτό που δεν βλέπουμε μάς κοιτάζει, ο εικαστικός Ηλίας Πούλος προσκαλεί τον επισκέπτη σε μια συνομιλία με το αποξενωμένο πρόσωπο του εξαρτημένου. Προσφέροντας μια πολυεπίπεδη προσέγγιση του θέματος, η εγκατάσταση προτρέπει το κοινό να υπερβεί τα «τείχη» του ασύλου και ταυτοχρόνως προκαλεί το άσυλο, μια «αποδιοπομπαία» συνιστώσα της πόλης, να ανοίξει τις πύλες του στην κοινωνία.
Το σπάνιο φωτογραφικό υλικό της εικαστικής εγκατάστασης προέκυψε στο πλαίσιο ευρύτερης έρευνας του κοινωνιολόγου Δημήτρη Υφαντή σχετικά με την εξάρτηση από ουσίες στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου και αφορά εξαρτημένους από ηρωίνη, μορφίνη και κοκαΐνη της περιόδου 1920-1940, οι οποίοι εισήχθησαν για θεραπεία σε ψυχιατρικά ιδρύματα (Δρομοκαΐτειο Θεραπευτήριο, Πανεπιστημιακή Κλινική – Αιγινήτειο, Δημόσιο Ψυχιατρείο – Δαφνί).
Η εγκατάσταση θα πλαισιωθεί από δύο συζητήσεις ανοιχτές στο κοινό.
Παράλληλες Δράσεις
8 Ιουνίου 2019
19.30-21.00
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Συζήτηση: «Η χρήση και η εξάρτηση από τοξικές ουσίες ως αντικείμενο έρευνας και καλλιτεχνικής δημιουργίας»
Στη συζήτηση αναδεικνύεται η ιστορική συνέχεια της χρήσης και της εξάρτησης από τοξικές ουσίες ως κοινωνικό φαινόμενο, η σημασία της έρευνάς του, οι κοινωνικές και καλλιτεχνικές αναπαραστάσεις του. Θα διερευνηθούν, επίσης, οι αναπαραστάσεις για τα «ναρκωτικά» που διέπουν το φαντασιακό της ελληνικής κοινωνίας και ανακινούν −περισσότερο κατά το παρελθόν αλλά ακόμα και σήμερα− συναισθήματα που οδηγούν στο «να μην βλέπουμε» αυτό που μας αποσταθεροποιεί. Θα συζητηθεί, τέλος, ο ρόλος της τέχνης στην προσέγγιση του «ανοίκειου», αυτού που «μας κοιτάζει» κατά την επαφή μας με την ανησυχητική ετερότητα της εικόνας του «άλλου», του τοξικομανούς.
Συμμετέχουν Κωνστάνς Αθανασιάδου, ψυχαναλύτρια, Γιώργος Χρ. Ζέρβας, σκηνοθέτης, Βίκυ Μαλισόβα, ψυχαναλύτρια, Ήρα-Ηλιάνα Παπαδοπούλου, κοινωνιολόγος, επιμελήτρια, Ηλίας Πούλος, εικαστικός, Δημήτρης Υφαντής, κοινωνιολόγος ερευνητής
Θα ακολουθήσει βραδιά με ρεμπέτικα τραγούδια που αναφέρονται στη χρήση απαγορευμένων ουσιών.
*
26 Ιουνίου 2019
20.00-21.15
Προβολή του ντοκιμαντέρ του Γιώργου Χρ. Ζερβά «Τώρα κάνω όνειρα»
21.20-22.30
Συζήτηση: «Η θεραπευτική αντιμετώπιση των εξαρτήσεων σε αόριστο και ενεστώτα χρόνο»
Με τη συμμετοχή σπουδαίων προσωπικοτήτων του χώρου, αυτή η συζήτηση θα εστιάσει στη δυναμική του φαινόμενου της εξάρτησης, στην εξελικτική του διαδρομή και στη θεραπευτική του αντιμετώπιση, από το ψυχιατρείο στα προγράμματα απεξάρτησης. Επίσης, διερευνά την παρούσα κατάσταση, τις νέες ανάγκες και τα ζητήματα που αναδύονται σχετικά με τις εξαρτήσεις και τη θεραπεία απεξάρτησης.
Συμμετέχουν Φοίβος Ζαφειρίδης, ψυχίατρος, πρώην αναπληρωτής καθηγητής ΑΠΘ και επιστημονικός υπεύθυνος του Προγράμματος Προαγωγής Αυτοβοήθειας του ΑΠΘ, Κατερίνα Μάτσα, ψυχίατρος, πρώην επιστημονική υπεύθυνη προγράμματος 18 Άνω/ΨΝΑ, Δημήτρης Πλουμπίδης, ψυχίατρος, πανεπιστημιακός.
Επιμέλεια εικαστικής εγκατάστασης Ήρα-Ηλιάνα Παπαδοπούλου