Τρία μοναδικά έργα από την πένα των μεγάλων ρομαντικών, Εκτόρ Μπερλιόζ και Ρίχαρντ Βάγκνερ, με αφορμή τον έρωτα.
Μέχρι τον Δεκέμβριο οι φίλοι του γνωστού αθηναϊκού συνόλου θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τρεις ακόμη συναυλίες των Μουσικών της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής: στις 23/11 («Άξιον εστί» του Μίκη Θεοδωράκη), στις 12/12 («Μαινόμενος Ορλάνδος» του Αντόνιο Βιβάλντι σε συναυλιακή μορφή) και στις 23/12 («Ο Πέτρος και ο Λύκος» του Σεργκέι Προκόφιεφ και «Το καρναβάλι των ζώων» του Καμίγ Σαιν-Σανς»). Και έπεται συνέχεια…
Τα έργα
O περίφημος κύκλος «Καλοκαιρινές νύχτες» (Nuits d’été) είναι ένα από τα πιο δημοφιλή έργα Εκτόρ Μπερλιόζ. Ο κορυφαίος γάλλος συνθέτης γράφει αυτά τα έξι τραγούδια, αρχικά για φωνή και πιάνο, πάνω σε ποίηση Θεόφιλου Γκωτιέ επιδιώκοντας να αποδώσει μουσικά, μέσα από τις λεπτεπίλεπτες ερωτικές μελωδίες του, την αγάπη στην πιο εξιδανικευμένη μορφή της. Αργότερα ο Μπερλιόζ, δεινός ενορχηστρωτής, τα μεταγράφει για φωνή και ορχηστρικό σύνολο. Σε αυτή την εκδοχή τους θα παρουσιαστούν οι «Καλοκαιρινές νύχτες» από τη Μαίρη-Έλεν Νέζη και τους Μουσικούς της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής στη συναυλία τους στο Μέγαρο.
Τα τέσσερα από τα «Πέντε τραγούδια σε ποίηση της Ματθίλδης Βέζεντονκ» (Wesendonck Lieder) του Ρίχαρντ Βάγκνερ –που, στο σύνολό τους, είχαν γραφτεί αρχικά και αυτά για φωνή και πιάνο- ενορχηστρώθηκαν από τον Φέλιξ Μοτλ, διακεκριμένο βαγκνερικό μαέστρο, ενώ το τελευταίο τραγούδι ενορχηστρώθηκε από τον ίδιο τον Βάγκνερ, με σκοπό να παρουσιαστεί ως «καντάδα γενεθλίων» κάτω από το παράθυρο της Ματθίλδης Βέζεντονκ. Ο Βάγκνερ έγραψε τον κύκλο αυτό την εποχή που συνέθετε τη διάσημη όπερά του «Τριστάνος και Ιζόλδη». Ο ίδιος μάλιστα επιγράφει δύο από τα τραγούδια ως «Σπουδές στο έργο Τριστάνος και Ιζόλδη». Τον μεγάλο συνθέτη φιλοξενούσε τότε στη βίλα του στη Ζυρίχη ο Όττο Βέζεντονκ, ο οποίος ήταν ένας από τους υποστηρικτές του σπουδαίου γερμανού μουσουργού. Η σύζυγος του Βέζεντονκ, Ματθίλδη, ήταν εκείνη που έγραψε τα ερωτικά ποιήματα τα οποία ενέπνευσαν στον Βάγκνερ την υπέροχη μουσική αυτών των πέντε φωνητικών κομψοτεχνημάτων. Είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο Βάγκνερ και η Ματθίλδη διατηρούσαν ερωτική σχέση, κάτι που φόρτισε ιδιαίτερα τη δημιουργία των αριστουργηματικών τραγουδιών του.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
To έξοχο συμφωνικό ποίημα «Ειδύλλιο του Ζήγκφρηντ» (Siegfried Idyll) είναι ίσως το πιο πολυπαιγμένο έργο του Ρίχαρντ Βάγκνερ, εκτός από τις μεγάλες όπερες, και είναι κι αυτό δώρο γενεθλίων: αυτή τη φορά στην αγαπημένη του σύζυγο Κόζιμα, που μόλις είχε γεννήσει τον γιο τους Ζήγκφρηντ. Το έργο, στοιχεία από το οποίο χρησιμοποιήθηκαν αργότερα την ομώνυμη όπερά του, παίχτηκε και πάλι ως πρωινή «καντάδα» κάτω από το παράθυρο της Κόζιμα, το πρωί των Χριστουγέννων του 1869.
Οι συντελεστές της βραδιάς
Γνωστή για τις έντονες, γεμάτες πάθος ερμηνείες της, η αρχιμουσικός Ζωή Ζενιώδη εμφανίζεται τακτικά με σημαντικές ορχήστρες σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Ο διεθνής τύπος την αποκαλεί «δυναμίτη», «ευφυή ελληνίδα μαέστρο» και αναφέρεται στην «προφανή ικανότητά της να εμπνέει». Είναι καλλιτεχνική διευθύντρια του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης και έχει διατελέσει καλλιτεχνική διευθύντρια και αρχιμουσικός ορχηστρικών συνόλων και φεστιβάλ στην Ελλάδα και την Αμερική. Από το 2016 είναι μέλος του Ινστιτούτου Γυναικών Μαέστρων της Όπερας του Ντάλας.
Η μεσόφωνος Μαίρη-Έλεν Νέζη έχει διαγράψει μεγάλη πορεία στο εξωτερικό έχοντας τραγουδήσει στα σπουδαιότερα λυρικά θέατρα του κόσμου. Έχει συνεργαστεί με διάσημες ορχήστρες και μαέστρους σε ένα ιδιαίτερα ποικίλο ρεπερτόριο που κινείται από τον 17ο και τον 19ο αιώνα και τους μεγάλους ρομαντικούς ρόλους (Κάρμεν, Σαρλότ) μέχρι τη σύγχρονη
εποχή.
Οι Μουσικοί της Καμεράτας – Ορχήστρας των Φίλων της Μουσικής αποτελoύν σήμερα έναν από τους πιο δραστήριους φορείς του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Η πολυσχιδής και πλούσια δραστηριότητά τους και η φήμη τους εντός και εκτός Ελλάδας τους τοποθετούν όχι μόνο ανάμεσα στους σημαντικότερους πυλώνες της καλλιτεχνικής ζωής της χώρας μας, αλλά τους κάνουν να ξεχωρίζουν ως ίσως οι πλέον διακεκριμένοι πρεσβευτές της μουσικής παραγωγής της Ελλάδας στο εξωτερικό.
Η Ορχήστρα, γνωστή εκτός Ελλάδας με τη διεθνή ονομασία Armonia Atenea –που υποδηλώνει και την αθηναϊκή της προέλευση–, έχει αναπτύξει αξιοθαύμαστη δραστηριότητα, στην οποία ο διεθνής Τύπος αναφέρεται συχνά ως «το ελληνικό θαύμα» (Neue Zürchner Zeitung) ή ως «το αντίδοτο εναντίον της κρίσης» (Die Welt, Daily Telegraph). Η Αrmonia Atenea θεωρείται σήμερα διεθνώς ένα από τα σπουδαιότερα σύνολα με ειδίκευση στις πρακτικές ιστορικής ερμηνείας με όργανα εποχής.
Το πρόγραμμα με μια ματιά
Ηector Berlioz (1803 – 1869)
Καλοκαιρινές νύχτες (Nuits d’été), έργο 7
Κύκλος τραγουδιών για μεσόφωνο και ορχήστρα
Ποίηση: Θεόφιλος Γκωτιέ
1. Βιλανέλ (« Vilanelle »)
2. Το φάντασμα του ρόδου (« Le spectre de la rose »)
3. Στις λιμνοθάλασες (« Sur les lagunes »)
4. Απουσία (« Absence »)
5. Στο κοιμητήρι (« Αu cimetière »)
6. Το άγνωστο νησί (« L’île inconnue »)
Richard Wagner (1813 – 1883)
Το ειδύλλιο του Ζήγκφρηντ, WWV 103 (Siegfried Idyll)
Συμφωνικό ποίημα για ορχήστρα
Wesendonck Lieder (Πέντε τραγούδια σε ποίηση Ματθίλδης Βέζεντονκ), WWV 91
Ενορχήστρωση: Felix Mottl, Richard Wagner
1. Ο άγγελος («Der Engel»)
2. Σταμάτησε! («Stehe still!»)
3. Στη σέρα – Σπουδή στο έργο Τριστάνος και Ιζόλδη («Im Treibhaus – Studie zu Tristan und Isolde»)
4. Πόνος («Schmerzen»)
5. Όνειρα – Σπουδή στο έργο Τριστάνος και Ιζόλδη («Träume – Studie zu Tristan und Isolde»)