Βίλχελμ Ράιχ – Άκου ανθρωπάκο (Εκδόσεις Γνώση)

Αυτό το βιβλίο που θα σας περιγράψω, είναι ένα βαρύ κατηγορώ στην ανθρώπινη φύση που έχει ατιμάσει την …

Του Γιάννη Αντωνιάδη

ταυτότητά της, είναι μία μνεία στα λάθη και τις παραλείψεις μίας κοινωνίας δίχως πλοηγό και σκοπό έχει να ξεσηκώσει τα μέχρι πρότινος πιστεύω και να διασαλεύσει, να ταρακουνήσει και να ανατρέψει, αν είναι δυνατόν, τις όποιες σκουριασμένες νοοτροπίες που οπισθοδρομούν το ανθρώπινο είδος και το έχουν καταντήσει στην κατάσταση που εξακολουθεί σήμερα να υφίσταται. Ο συγγραφέας δεν είχε σκοπό να το εκδώσει, το κρατούσε φυλαγμένο και επτασφράγιστο για ιδία χρήση, αποτελούσαν όλες αυτές οι σελίδες μύχιες σκέψεις του και θα έλεγα ένα ξέσπασμα αλλά συνάμα και μία κατάθεση ψυχής για αυτά που του συνέβαιναν αλλά και για αυτά που επρόκειτο να συμβούν στα χρόνια που θα επακολουθούσαν. Σαν ένας άλλος προφήτης, σύγχρονος αυτήν την φορά, έρχεται το 1947, όταν και δημοσιεύτηκε το εν λόγω κείμενο, να ταράξει τα νερά της ηθικής που κοιμούνταν τον ύπνο του αδίκου και όχι του δικαίου.

Δεν πρόκειται για ένα βιβλίο σαν όλα τα άλλα, έρχεται σήμερα όσο ποτέ να μας θυμίσει πως από τους πρωτόπλαστους μέχρι σήμερα ο ένας ταλαιπωρεί τον άλλον, ο ένας πολεμάει τον άλλον, ο καθένας επιθυμεί την βολή του και το συμφέρον του και δεν δείχνει το παραμικρό ενδιαφέρον για τον πλησίον του. Συμβαίνει όμως και κάτι ακόμα χειρότερο. Αυτές οι σελίδες που γράφονται ως ένα ευθύ κατηγορώ στο ναζιστικό τέρας που ξεπροβάλλει εκείνη την περίοδο, έχουν μορφή καταπέλτη, ο κάθε αναγνώστης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα σελίδα σελίδα να ξεδιπλώνεται η ανθρώπινη φρίκη που και εικόνα έχει και απίστευτο μίσος εκδηλώνει. Είναι μικρό το μυαλό του καθενός και της καθεμιάς μας για να χωρέσει την μικρότητα, την μικροπρέπεια και την έλλειψη καλοσύνης που μας διακατέχει και μας κυριεύει σε κάθε μας βήμα και σε κάθε μας δραστηριότητα. Οι αλήθειες του Ράιχ είναι σκληρές, είναι ένα βιβλίο με πολλά νοήματα, έννοιες που πρέπει να αντιληφθούμε αν θέλουμε εμείς οι ίδιοι και όχι οι κυβερνήσεις μας στις οποίες πολλές φορές επαφιόμαστε να αλλάξουμε τον ρου της ιστορίας μας και να βελτιωθούμε όσο προλαβαίνουμε.

Μέσα από τις περιγραφές του κατανοώ και θα κατανοήσετε και εσείς πως αυτά τα λόγια του είναι επίκαιρα όσο ποτέ και πονάνε. Δεν είναι ένα βιβλίο με το οποίο θα χαρείτε και θα περάσετε ευχάριστα τον χρόνο σας. Θα προβληματιστείτε, θα στεναχωρηθείτε και πιο πολύ από όλα θαρρώ θα αναρωτηθείτε τι είναι αυτά στα οποία αναφέρεται. Μην σας πω ακόμα πως θα εκνευριστείτε με την ωμότητα των όσων περιγράφει και αναλύει γιατί θα θεωρείτε τις αναλύσεις του υπερβολικές και γραφικές. Μπείτε όμως σας παρακαλώ βαθιά στο βιβλίο και φιλοσοφήστε όχι όπως κάνουμε ρεμβάζοντας στο μπαλκόνι μας αλλά πραγματικά, γιατί τα μηνύματα του συγγράμματος αυτού είναι ποικίλα, πολυδιάστατα και πολυσήμαντα. Έχουμε ξεφύγει από τα διδάγματα των αρχαίων φιλοσόφων, του Χριστού ή του Βούδα ή του Μωάμεθ ή όπως αλλιώς θέλετε να ονομάσετε τον διδάσκαλο αρχών όπως είναι η αλληλεγγύη, η βοήθεια, η αγάπη, η έγνοια προς τον άλλον και άλλες πολλές έννοιες εφάμιλλες με αυτές. Απέχουμε από αυτά που ο Ράιχ με ύφος περιπαικτικό και επιθετικό πολλές φορές παρουσιάζει προσπαθώντας να ξεδιαλύνει το σάπιο που έχει φθείρει το μυαλό του Εβραίου για παράδειγμα, ο οποίος θεωρεί πως πας μη Εβραίος βάρβαρος για να παραφράσω μία αρχαία ρήση. Καταφέρεται σφόδρα κατά των Εβραίων που θεωρούν ότι είναι κατ’ απονομή ο λαός ο περιούσιος που οτιδήποτε και να πράξει έχει την σωτηρία του στο τσεπάκι ως αγαπημένος του Θεού.

Οι μομφές του Ράιχ εμφανίζονται με ταχύτητα χιονοστιβάδας μιλώντας για τον εαυτό του, για τον άνθρωπο που προσπαθεί να σώσει με την έρευνά του τον κόσμο και ο κόσμος φέρεται εναντίον του επειδή αφενός δεν μπορεί να κατανοήσει την μεγαλοσύνη του εγχειρήματός του και κατευθείαν τον ρίχνει στον καιάδα και αφετέρου μειώνει το έργο του ή ακόμα χειρότερα το εκμεταλλεύεται ιδιοτελώς και το σφετερίζεται προκειμένου να αποκομίσει εκείνος τα χειροκροτήματα και τα συγχαρητήρια. Ορμάει σαν χείμαρρος κατά αυτών που ακολουθούν την γνώμη των δυναστών και των δικτατόρων, εν προκειμένω αναφέρεται στον Χίτλερ και τους αυλικούς του, γιατί δεν έχουν το θάρρος να αντιταχθούν και να σηκώσουν το κεφάλι. Παρατάσσονται σαν πρόβατα επί σφαγή πίσω από έναν μάγιστρο του λόγου και προσηλυτίζονται αναπαράγοντας και παπαγαλίζοντας «Ζήτω το Έθνος» γιατί αυτό ζητάει η ρουφήχτρα που λέγεται ναζισμός ή σταλινισμός.

Τα δίχτυα της διαπλοκής, της διαφθοράς και της καταπάτησης των δικαιωμάτων για ελευθερία και ίση αντιμετώπιση έχουν όνομα και επίθετο στο πρόσωπο αυτών που ο Ράιχ ονομάζει ανθρωπάκους. Αυτούς τους μίζερους και φοβισμένους ανθρωπάκους που για να εξασφαλίσουν μία θέση κοντά στον μεγάλο ένδοξο ηγέτη τους, είτε αυτός λέγεται Χίτλερ είτε αλλιώς είναι έτοιμοι να θυσιάσουν κάθε ιδεώδες και κάθε ηθική αρχή.

Πολεμάει σε όλο το φάσμα του λόγου αυτού που δεν έχει κάποιον ειρμό και όμως βρίσκει μέσα από την αυθεντικότητα της γνώμης του που παλεύει κατά της στασιμότητας, του λήθαργου και της αδικίας που φωνάζει. Είναι μία κραυγή αγωνίας αυτές οι σελίδες για έναν κόσμο που όδευε από το κακό στο χειρότερο και που σήμερα απλά παρατηρούμε και διαπιστώνουμε σε όλο του το μεγαλείο και με συνέπειες αδιαμφισβήτητα καταστροφικές τον όλεθρο της ανθρώπινης μοίρας που δεν αφήνεται να μεγαλουργήσει αλλά ποδοπατείται και εκτροχιάζεται συνεχώς και ιλιγγιωδώς από ανθρωπάκους με εγωιστικές μεθόδους που σκοτώνουν ό,τι οι προηγούμενοι δημιούργησαν. Ο Γαλιλαίος για παράδειγμα που η θρησκεία τον στηλίτευσε, τον βασάνισε και στο τέλος τον ανάγκασε να αποκηρύξει όλα αυτά για τα οποία ίδρωσε, μόχθησε και αναγνωρίστηκε. Έχει νόημα να μελετήσει κάποιος την διδασκαλική προσέγγιση του Ράιχ που απευθύνεται προς το ανθρώπινο γένος χωρίς κακία και μνησικακία αλλά με εύρος πνεύματος και αγαθές προθέσεις και τον κώδωνα που κρούει ταχύρυθμα μας καλεί να τον ακούσουμε, να τον αφουγκραστούμε μήπως και στο παραπέντε καταφέρουμε εμείς οι ίδιοι να σωθούμε από τον αλληλοσπαραγμό και το μίσος που μας πολιορκεί σε κάθε έκφανση της καθημερινότητάς μας.

Εσείς όλοι που έχετε διαβάσει ή θα διαβάσετε το βιβλίο αυτό δώστε του την δέουσα προσοχή στα λεγόμενα του Ράιχ γιατί η ιστορία έχει αποδείξει πως πόλεμοι προκύπτουν και ερείπια αφήνουν όχι τόσο υλικά γιατί αυτά ξαναφτιάχνονται από τις στάχτες τους όσο στις ψυχές των ανθρώπων και αυτές οι δόλιες γιατρειά δύσκολα βρίσκουν. Σε καιρούς ευημερίας και μακροημέρευσης τέτοια κείμενα είναι φωνή βοώντος εν τη ερήμω δυστυχώς και δεν βλέπουν σχεδόν ποτέ το φως της δημοσιότητας όπως θα τους άξιζε, σε καιρούς χαλεπούς όμως και δυσβάσταχτους όπως αυτούς που όλοι βιώνουμε ανεξαιρέτως εκτός αν ανήκουμε σε κάποιο κύκλωμα σκουληκιών που ροκανίζει το κοινό συμφέρον όπως αυτά που περιγράφει τόσο παραστατικά ο Ράιχ, είναι θεμιτό και επιβάλλεται τώρα όσο ποτέ να έχουμε αυτό το κείμενο ευαγγέλιο για να μην επαναλάβουμε σφάλματα του παρελθόντος. Οι παλιοί οφείλουν και έχουν υποχρέωση πρώτα για τις επόμενες γενιές και μετά για εκείνους να τραβήξουν την άμαξα από το χείλος της αβύσσου έχοντας ως οδηγό τους και διαθήκη τους τέτοια διδάγματα και οι νέοι ως λαμπαδηδρόμοι ενός αγώνα που λέγεται ζωή να τηρούν κατά γράμμα τις αρχές και τις αξίες, χωρίς προσποιήσεις και παρωπίδες αλλά με λάβαρο την αλήθεια που θα μας βγάλει από το τούνελ. Η τύχη εν ολίγοις είναι στα χέρια μας, ο Ράιχ και το Άκου ανθρωπάκο είναι ένα από τα εγχειρίδια διδασκαλίας μας!

Είναι ένα από τα βιβλία αυτά που πρέπει να διαβάζεις κάθε τόσο καθώς περνάνε τα χρόνια και κάθε φορά που το ξαναδιαβάζεις στην αρχή με έκπληξη και μετά με ικανοποίηση πόσο περισσότερα θα καταλαβαίνεις από αυτά που στην προηγούμενη ανάγνωση τα προσπέρασες από άγνοια. Έτσι θα αρχίσεις να συναισθάνεσαι πόσο λίγα ήξερες πόσο λίγα ξέρεις και πόσα μπορείς ακόμα να μάθεις. Μα σκεπτόμενος έτσι μήπως δεν είσαι πια ανθρωπάκος αλλά αρχίζεις να καταλαβαίνεις ποιος είσαι, γιατί ήρθες, πόσο σπουδαίο είναι να ανακαλύψεις το τρίπτυχο της ζωής όπως το θέτει ο συγγραφέας:       

                 ΓΝΩΣΗ-ΕΡΩΤΑΣ-ΕΡΓΑΣΙΑ

           «Για να κερδίσεις την ευτυχία, πρέπει να παλέψεις για αυτήν» Βίλχελμ Ράιχ