Την επιμέλεια έχει η κριτικός και ιστορικός τέχνης, Ήρα Παπαποστόλου, η οποία υπενθυμίζει ότι το γέλιο, όντας επιστημονικά βεβαιωμένο, είναι συνδεδεμένο ως φαινόμενο πολιτισμού με πλειάδα κοινωνικών και ιστορικών ομάδων.
Η ίδια διακρίνει πολλά είδη χιούμορ: το πηγαίο, το ξερό, το σουρεαλιστικό, την σάτιρα, την παρωδία, τον αυτοσαρκασμό, το μαύρο χιούμορ. Ιδιαίτερα στο τελευταίο είδος, ο επιχειρούμενος αστεϊσμός ή σάτιρα ανάγεται σε θλιβερά γεγονότα ή καταστάσεις και είναι περισσότερο ευάλωτο στην απόρριψη.
Η επιμελήτρια της έκθεσης “Black Humor” – Η επανάσταση του πνεύματος σημειώνει στον κατάλογο που συνοδεύει την έκθεση «Η ιστορία της τέχνης, γράφει ο Ότο Χαν, παρουσιάζει λίγα παραδείγματα χιούμορ. Πρέπει να είσαι της τάξης των Κάλντερ, Μιρό, Ντιμπιφέ και Τανγκελί για να τολμήσεις να το εισάγεις στα μουσεία. Ο λόγος είναι πολύ απλός: η χαρά δεν αποτελεί μέρος των μεγάλων συναισθημάτων. Ζωγράφοι και γλύπτες αφήνουν τον τομέα αυτό στους γελοιογράφους και στους γραφίστες, που πολύ σωστά θεωρούνται δημιουργοί δεύτερης ζώνης».
Είναι όμως έτσι σήμερα; Η έννοια του χιούμορ είναι σχετικά νέα. Με την σύγχρονη σημασία της, μαρτυρείται αρχικά στην Αγγλία το 1682. Πώς είναι, όμως, στις μέρες μας; Πρόκειται για τη θλίψη που μετατρέπεται σε ένα καλό ή κακό αστείο; Είναι μήπως η απόλυτη επανάσταση του πνεύματος; Ίσως. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μας απελευθερώνει και μας εξυψώνει. «Είναι καιρός, λέει ο Φρόυντ, να εξοικειωθούμε με αρκετά χαρακτηριστικά του χιούμορ. Το χιούμορ δεν έχει μόνο κάτι το απελευθερωτικό, ανάλογο με εκείνο που υπάρχει στο πνεύμα και στο κωμικό στοιχείο, αλλά ακόμη κάτι το μεγαλειώδες και ανυψωτικό, σημάδια που δεν ξαναβρίσκονται μέσα σε αυτές τις δυο τάξεις της απόκτησης της ηδονής από μια διανοητική ενεργητικότητα […]».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Οι σύγχρονοι Έλληνες ζωγράφοι χρησιμοποιούν την έννοια του χιούμορ στα έργα τους και, αν ναι, με ποιον τρόπο; Πρόκειται για υπόγειο χιούμορ, για διδακτικό χιούμορ, για σαρκαστικό χιούμορ, για παραδοξολογία, για ειρωνεία; Είναι ένα χιούμορ που σατιρίζει την επικαιρότητα; Και πού απευθύνεται: στην ελίτ του πνεύματος ή σε όλο τον κόσμο; Υπάρχει, τελικά, black humor στην σύγχρονη ελληνική ζωγραφική; Δεκατέσσερις καλλιτέχνες του σήμερα υποστηρίζουν ότι υπάρχει και το χρησιμοποιούν ο καθένας με τον δικό του ιδιαίτερο τρόπο, φτιάχνοντας έργα ειδικά για την έκθεση».
Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες (με αλφαβητική σειρά): Γεωργιοπούλου Βίκυ, Θεοχάρης Σταμάτης, Καβούνης Γιώργος, Κουντούρης Μιχάλης, Λάβδας Κώστας, Μισούρας Τάσος, Μπελιβανάκη Λίλα, Μποβιάτσου Λαμπρινή, Παπαδημητρίου Βιβή, Πέρρος Βασίλης, Πιστώνης Αχιλλέας, Σιάγκρης Παναγιώτης, Σίσκος Νίκος, Φωτιάδου Σοφία
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Νίκος Σίσκος, “True Love”, ακρυλικά σε καμβά, 2024 (λεπτομέρεια έργου)
