Η Knot Gallery διοργανώνει μια βραδιά αφιερωμένη στην Ursula Bogner, στην οποία οι μουσικοί Jan Jelinek και Andrew Pekler…
… θα ερμηνεύσουν το έργο της με τίτλο «Sonne=Blackbox» σε μια οπτικοακουστική παράσταση, την Πέμπτη 24 Ιανουαρίου 2013, στις 20.30.
Intuition not Improvisation [U.B.]
H Ursula Bogner [1946-1994] έζησε μια φαινομενικά απλή και τυπικά αστική ζωή ως φαρμακοποιός στη Γερμανία. Παράλληλα, όμως, με την οικογενειακή της ζωή έφτιαχνε συνθέσεις ηλεκτρονικής μουσικής. Χρησιμοποιώντας tape loops, επεξεργασμένες ηχογραφήσεις φωνής και πρώιμα synthesizers έκφρασε το πολύ ξεχωριστό ιδιαίτερο μουσικό της όραμα φτιάχνοντας μουσικές συνθέσεις που ενώ παραπατάνε ανάμεσα στην musique concrète και τον kosmiche ήχο της εποχής διατηρούν μια ανάλαφρη, παιγνιώδη (και ενίοτε χιουμοριστική) διάθεση. Η μουσική της Bogner, ρυθμική, με λιτές μελωδίες, tape collage και φουτουριστικούς ήχους φέρνει συχνά στο μυαλό τις μουσικές που ξεπήδησαν μέσα από το BBC Radiophonic Workshop.
Η ανακάλυψη των χαμένων ηχογραφήσεων της από τον Jan Jelinek (που ενθουσιασμένος έσπευσε να τις κυκλοφορήσει στην εταιρία του Faitiche) το 2008 προκάλεσε ένα σωρό σχόλια σχετικά με την αυθεντικότητά της ύπαρξής της καθώς και μια σειρά από άρθρα και συζητήσεις γύρω από την έννοια του πλαστού [“fake”] στην μουσική και στα media ενώ παράλληλα διοργανώθηκαν εκθέσεις που περιελάμβαναν και τα σχέδιά της.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η τελευταία της δουλειά με τίτλο ‘’Sonne=Blackbox’’ παρουσιάζεται πλέον ζωντανά από τον Jan Jelinek και τον Andrew Pekler σε οπτικοακουστικές παραστάσεις που στηρίζονται σε tape loops, αυτοσχεδιασμούς και λόγο.
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=kiVVVwlG-HE (βίντεο από μια πρόσφατη παρουσίαση του έργου)
http://www.faitiche.de/index.php?article_id=9
Δυο λόγια για τους μουσικούς της παράστασης :
O Jan Jelinek έχει καταφέρει να δημιουργήσει έναν αναγνωρίσιμο, δικό του ήχου και χώρο μέσα στην σύγχρονη ηλεκτρονική μουσική. Με το ενδιαφέρον του να εκτείνεται από την reggae ως την library music, φαίνεται να αντλεί για τις δουλειές του από πηγές όπως η μουσική kosmiche, η μοντέρνα electronica, η dub που στην πορεία τα εντάσσει σε ένα λιτό πλαίσιο που φαίνεται και η αγάπη του για τα επαναλαμβανόμενα μέρη και τη μάλλον lo-fi αισθητική. Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει έντονο ενδιαφέρον για την κοινωνική διάσταση του performing δίνοντας έμφαση σε σχήματα που συμμετέχει, όπως οι Groupshow ή το duo του με τον Ιάπωνα βιμπραφονίστα Masayoshi Fujita.
www.faitiche.de
Ο Andrew Pekler έχει την δική του διαδρομή που με, επίσης, προσωπικό ύφος διαγράφει από τα τέλη της δεκαετίας του ’90. Στην μουσική του ενσωματώνει στοιχεία από την jazz, την pop, την ηλεκτρονική και την exotica μουσική, καθώς και από την modern classical. Έχει κυκλοφορήσει δουλειές του σε ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες ανά τον κόσμο[Schoolmap, Dekorder, Kranky, Staubgold, etc.], ενώ συμμετέχει επίσης στους Groupshow.
http://andrewpekler.blogspot.gr/
Εκτενές κείμενο :
H Ursula Bogner [1946-1994] υπήρξε ως φαρμακοποιός που έζησε στην Γερμανία.
Εργάστηκε στην φαρμακευτική εταιρία Schering, απέκτησε οικογένεια και, εν γένει, έζησε μια φαινομενικά απλή και τυπικά αστική ζωή.
Φαινομενικά, όμως, μιας και σπάζοντας την εξωτερική εικόνα μαζί με διάφορα στερεότυπα, αν ξύσει κανείς την επιφάνεια, ανακαλύπτει πως ανέπτυξε ένα ζωηρό ενδιαφέρον και την σχετική αναζήτηση γύρω από την ηλεκτρονική μουσική. Αυτή η ενασχόληση φαινόταν στον περίγυρό της ως ένα ακόμα εκκεντρικό hobby, για το οποίο, όμως, η ίδια είχε τέτοιο πάθος που συνέλεξε αναλογικά synthesizers, έφτιαξε ορισμένα δικά της κιόλας, δημιούργησε studio ηχογραφήσεων μέσα στο σπίτι της, παρακολούθησε σχετικά σεμινάρια από τον Herbert Eimer[ιδρυτή του Studio fur elektronische Musik]. Και, βεβαίως, δημιούργησε σειρά εξαιρετικά ζωηρών, ενδιαφερόντων, μουσικών ήχων που την έφερναν κοντά στο πνεύμα και τις διαδικασίες που ακολουθούσαν σε Ευρωπαϊκά ραδιοφωνικά studios, όταν πρωτοεπιχειρούσαν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τις δυνατότητες που προσέφεραν οι χώροι αυτοί περνώντας από τις γραμμικής λογικής συμβατικές ραδιοφωνικές εκπομπές σε σύνθετα έργα αποκλειστικά φτιαγμένα για ραδιοφωνική μετάδοση, φρέσκους ηχητικούς πειραματισμούς, κ.α.[ βλ. B.B.C .Radiophonic Workshop, Arne Nordheim , κ.α.] . Η Ursula Bogner δούλευε χωρίς ίχνος ακαδημαϊσμού μα και χωρίς ιδιαίτερες αναφορές στις new-age, esoteric ανησυχίες της που περιελάμβαναν μεταξύ άλλων την μελέτη των ύστερων θεωριών του επιδραστικού ψυχαναλυτή Wilhelm Reich πάνω σε εναλλακτικές θεραπευτικές μεθόδους.
Ως επιπλέον απόδειξη του αντισυμβατικού της χαρακτήρα, αξίζει να σημειωθεί πως παράλληλα με τις τελευταίες ανησυχίες που σημειώσαμε παραπάνω, διατηρούσε την επιστημονική της θέση στην Schering, ενώ την ίδια στιγμή τα ενδιαφέροντά της απλώνονταν και στις περιοχές του σχεδίου και της τυπογραφίας. Αναφορικά με τα σχέδιά της, συγκεκριμένα, πρόκειται για απλά και όμορφα έργα που διακατέχονται από αναφορές στις θεωρίες του Reich, μα και στην μουσική της σκέψη, ενώ συχνά θυμίζουν γραφικές παρτιτούρες. Σταθερά περίεργη και σε εγρήγορση, μα, δυστυχώς, οι δουλειές της δεν κυκλοφόρησαν όσο ζούσε και για χρόνια μετά τον θάνατό της εξακολουθούσαν να παραμένουν άγνωστες μέχρι που πολύ πρόσφατα ανακαλύφθηκαν από τον σύγχρονο ηλεκτρονικό μουσικό Jan Jelinek όταν συνάντησε τυχαία τον γιο της, Sebastian Bogner, ο οποίος και του μίλησε για την μητέρα του και του εμπιστεύτηκε μια σειρά από αρχειακές ηχογραφήσεις της . Συνεπαρμένος, ο Jan Jelinek ξεκίνησε να παρουσιάζει σε οργανωμένες κυκλοφορίες τις δουλειές αυτές στην προσωπική του δισκογραφική εταιρία Faitiche, οι οποίες με την σειρά τους βρήκαν, επιτέλους, το κοινό τους αφού συγκινούν πλέον ανθρώπους μιας άλλης γενιάς από εκείνης της κυρίας Bogner με διαφορετικές παραστάσεις και μεγαλύτερη ή μικρότερη σχέση με τα ραδιοφωνικά πειράματα εκείνης της εποχής, σίγουρα, όμως, έχοντας εκτεθεί στην επιρροή τους μέσω μεταγενέστερων έργων.
Hmm…ή, μήπως, θα έπρεπε να αναθεωρήσουμε την αρχική πρόταση αυτού του κειμένου; Υπήρξε, όντως, η Ursula Bogner; Αποτελεί, δηλαδή, ιστορική προσωπικότητα ανιχνεύσιμη σε γενεαλογικά δέντρα, οικογενειακές ιστορίες επιγόνων, επιστημονικές δημοσιεύσεις, μουσικολογικά αρχεία; Ή, έστω, σε μια τυχαία, πρόχειρη έρευνα στο internet, όπως έγραψε κι ο Βρετανός μουσικός και αρθρογράφος Momus;
Τα πράγματα αρχίζουν να θολώνουν, ενώ η αμφισβήτηση, στην καλύτερη περίπτωση, ή το αίσθημα πιθανής εξαπάτησης, στην χειρότερη, άρχισαν να εμφανίζονται από αρκετά νωρίς. Κατά τον ίδιο τον Jan Jelinek τέτοιες ανησυχίες οφείλονται, κατά κύριο λόγο, στις φωτογραφίες της Ursula Bogner που, όπως πρέπει να εννοεί, προκαλούν μια αίσθηση ξαφνιάσματος και πιθανής αναντιστοιχίας με ότι θα είχε κανείς στο νου του , φτάνοντας στο σημείο μερίδα του κοινού να θεωρεί πως πρόκειται για τον ίδιο τον Jelinek μεταμφιεσμένο! Μήπως, όμως, αυτό, δεν είναι ένα από τα στερεότυπα που έσπαγε η ίδια ούσα εν ζωή? Αυτό μαζί με την εικόνα της ήσυχης, οικογενειακής ζωής ή της κυρίαρχης εντύπωσης για περιορισμένη ενασχόληση[ ή ανάδειξη αυτής] του γυναικείου φύλλου με πρωτοποριακές, ανήσυχες τάσεις στην ηλεκτρονική σύνθεση; Μήπως από όλο αυτό το σκεπτικό δεν θα μπορούσαμε να οδηγηθούμε και στην ιδιαιτερότητα και την αξία του ευρύτερου συστήματος που φαίνεται να απασχολούσε την ίδια, σύμφωνα με σημειώσεις και τις ηχογραφήσεις της; Ενός συστήματος που συναντά κανείς μια ζωηρή ανησυχία για τις συνδέσεις μεταξύ τομέων συχνά θεωρούμενων ως μακρινών μεταξύ τους, όπως αυτός των φυσικών επιστημών και εκείνος της μουσικής[ με όλες τις προεκτάσεις και των δύο];
Και, τέλος πάντων, πόση σημασία θα είχε όλο αυτό από την στιγμή που μπορούμε να απολαύσουμε ένα καθαρά μουσικό αποτέλεσμα που χαρακτηρίζεται από φρεσκάδα, παρά την άμεση αναφορά του σε δουλειές σαν κι εκείνες του καινοτόμου ραδιοφωνικού εργαστηρίου του BBC; Πρόκειται για κομμάτια, αρκετά σύντομης διάρκειας, που ‘’βγάζουν’’ με αμεσότητα την χαρά της τριβής με τα μηχανήματα και τις πιθανές αλλοιώσεις του ήχου και που την ίδια στιγμή δεν καταλήγουν σε μια απλή συλλογή ήχων[αν και, σίγουρα, θα μπορούσαμε να τα δούμε και σαν συγγενεύοντα με την παράδοση της library μουσικής]. Αντιθέτως, η Ursula Bogner έφτιαχνε με κέφι και διαρκή εξερεύνηση συνθέσεις με την δική τους γοητεία, μέσα στην παιγνιώδη τους διάθεση, τους ελαφρά περίεργους ήχους, τις αλλοιώσεις της φωνής, τα tape loops. Και, βέβαια, με χιούμορ το οποίο δείχνει να ‘’πειράζει’’ το γενικότερο μουσικό κλίμα που αν και kosmiche αντίληψης είναι, πραγματικά, προσωπικής εκδοχής.
Ring x System
Tape x Tone
Circle x Current
Loop x Endless [U.B.]
Άλλοτε περισσότερο ρυθμικά, άλλοτε με λιτές μελωδίες και άλλοτε με tape collages ή spacey ήχους η δουλειά της Ursula Bogner όχι μόνο πέτυχε να προκαλέσει ένα σωρό σχόλια για την αυθεντικότητά της ιδίας, μα να οδηγήσει και σε γόνιμες συζητήσεις και άρθρα γύρω από την έννοια του πλαστού[“fake”] στην μουσική και στα media. Επιπλέον, διοργανώθηκαν και εκθέσεις με τα όμορφα σχέδιά της.
Τέλος, η τελευταία της δουλειά, ‘’Sonne=Blackbox’’, παρουσιάζεται πλέον ζωντανά από τον Jan Jelinek και τον Andrew Pekler σε οπτικοακουστικές παραστάσεις που στηρίζονται σε tape loops, αυτοσχεδιασμούς και λόγο. Κάτι τέτοιο, λοιπόν, αναμένεται να λάβει χώρα και στην Knot gallery στις 24/1.
http://www.faitiche.de/index.php?article_id=25
Λεωφορεία: Α5, Β5 (στάση ΖΑΓΟΡΑ)