Click και κλικ

Την προηγούμενη εβδομάδα δημοσιεύτηκε στο αμερικανικό site “Digital Music News” άρθρο της μόνιμης συνεργάτιδας του site,  Charlotte Hassan η οποία αναλύει τα ευρήματα έρευνας της PwC σε σχέση με την ψηφιακή πώληση στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά το 2015.

Δεν ξέρω πόσοι από εσάς θα εκπλαγούν. Προσωπικά δεν εξεπλάγην.

Με βάση τα στοιχεία των πωλήσεων των ετών 2012-2015 η πρόβλεψη για τα έσοδα από την ψηφιακή πώληση (mp3) για τα επόμενα χρόνια (ως και το 2020) είναι ότι κατά μέσο όρο θα υπάρξει πτώση 14,3% ανά έτος. Ως εκ τούτου αναμένεται το 2020 (το οποίο δεν είναι και μακριά) τα έσοδα από την ψηφιακή πώληση να έχουν πέσει τόσο ώστε να είναι λίγο πολύ τα ίδια με τα τότε έσοδα από τις φυσικές πωλήσεις (cd και βινύλιο). Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο, «κανένας δεν προέβλεπε» τόσο μεγάλη πτώση των ψηφιακών πωλήσεων και μάλιστα με τέτοια ταχύτητα.

Το άρθρο είναι ρεπορτάζ. Μεταφέρει τα στοιχεία, καταδεικνύει τις συνέπειες, επιχειρεί μία εξήγηση του γιατί συμβαίνει ότι συμβαίνει και φυσικά (όντας ρεπορτάζ) δεν περιλαμβάνει δακρύβρεχτες κορώνες για το μέλλον της μουσικής βιομηχανίας ή πολύ περισσότερο για το μέλλον της ίδιας της μουσικής. Καταγράφει και αναλύει στοιχεία, δεν χρωματίζει και ως εκ τούτου η δημοσιογράφος δεν πέφτει από τα σύννεφα. Απλώς καταγράφει.

Φαντάζομαι όμως ότι πέφτουν από τα σύννεφα όσα από τα στελέχη της μουσικής βιομηχανίας οραματίστηκαν πως η ψηφιακή πώληση είναι, αναμφισβήτητα, το μέλλον. Και μάλιστα ένα μέλλον τόσο οριστικό, τόσο αμετάκλητο και εν τέλει τόσο λαμπρό ώστε έσπευσαν να φορέσουν τα γυαλιά ηλίου τους…

Όλα online. Η ιδέα ήταν και παραμένει ότι το κοινό ακούει το τραγούδι ή το άλμπουμ από τις υπηρεσίες streaming (βάζω και το youtube μέσα σε αυτές αν και δεν είναι υπηρεσία streaming με την ακριβή έννοια του όρου) και όταν του αρέσει κάτι τότε το αγοράζει. Σε mp3, επίσης online. Έτσι θα καταπολεμούνταν και ο ομολογουμένως μεγάλος βραχνάς του παράνομου download.

Αποτέλεσμα: Οι υπηρεσίες streaming πράγματι «έπιασαν» μεγάλη μερίδα του κοινού. Τα έσοδα από τις υπηρεσίες streaming σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Nielsen σημείωσαν το 2015 άνοδο 92,8% σε σχέση με το 2014. Παράλληλα (σύμφωνα με το άρθρο του “Digital Music News”) από όταν ενεργοποιήθηκαν οι υπηρεσίες streaming διαπιστώθηκε μία «μαζική φυγή από τα sites παράνομου download». Λογικό. Από τη στιγμή που μπορείς να ακούσεις και να τσεκάρεις θεωρητικά τα πάντα μέσω μιας υπηρεσίας streaming (η οποία μάλιστα είναι και νόμιμη)  γιατί να μπεις στη διαδικασία του παράνομου download;

Και εδώ ακριβώς μπαίνει στην εικόνα αυτό που δεν προέβλεψαν όσοι τώρα πέφτουν από τα σύννεφα… Από τη στιγμή που μπορείς να ακούσεις και να τσεκάρεις θεωρητικά τα πάντα μέσω μιας νόμιμης υπηρεσίας streaming γιατί να μπεις στη διαδικασία όχι μόνο του παράνομου download αλλά του download γενικότερα;

Τα στοιχεία δείχνουν ότι όσο αναπτύσσεται το streaming, τόσο πέφτουν οι ψηφιακές πωλήσεις σε mp3. Κυρίως μάλιστα πέφτουν οι πωλήσεις μεμονωμένων τραγουδιών. Η πτώση της ψηφιακής πώλησης ολόκληρων άλμπουμ είναι πολύ μικρή αναλογικά.

Το οποίο μας φέρνει στο εξής: Αν κάποιος μπει στη διαδικασία να αγοράσει μουσική κι όχι απλώς να ακούσει μουσική, τότε κατά τα φαινόμενα συνήθως προτιμάει να αγοράσει ολόκληρο το άλμπουμ ενός καλλιτέχνη  κι όχι ένα μεμονωμένο τραγούδι του. Αν του αρέσει τόσο πολύ πια ένα μεμονωμένο τραγούδι αλλά δεν «ψήνεται» για τον καλλιτέχνη συνολικότερα, τότε ακούει αυτό το τραγούδι όσο συχνά θέλει από τις υπηρεσίες streaming και από το youtube και η ανάγκη του έχει καλυφθεί. Το πολύ – πολύ να το κατεβάσει και από το youtube με έναν εύκολα προσβάσιμο, ασφαλή και γρήγορο “you tube to mp3 convertor” και να τελειώσει εκεί η υπόθεση. (Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον να υπήρχαν διαθέσιμα στοιχεία των τελευταίων λίγων ετών για το download μέσω youtube. Δεν έχουν πέσει τέτοια στοιχεία στην αντίληψη μου).

Το οποίο με τη σειρά του μας φέρνει στο εξής άλλο: Αν είναι έτσι και ισχύουν όλα τα παραπάνω, και κάποιος «ψήνεται» για ένα καλλιτέχνη συνολικότερα και όχι για ένα τραγούδι του μόνο, τότε πιθανότατα θα αγοράσει ολόκληρο το άλμπουμ. Σε αυτήν την περίπτωση είναι εξ ίσου πιθανό να το αγοράσει είτε σε φυσική μορφή (cd ή βινύλιο), είτε σε ψηφιακή (mp3). ΟΚ – σύμφωνοι- τα νούμερα και η πρόβλεψη λένε ότι στις μέρες μας δεν είναι εξ ίσου πιθανό. Αλλά τα ίδια νούμερα και η ίδια πρόβλεψη λέει ότι το 2020 θα είναι.

Όλοι όσοι βιάστηκαν να κηρύξουν τον θάνατο του φυσικού φορέα και να προϋπαντήσουν μετά βαΐων και κλάδων την νέα εποχή της ψηφιακής πώλησης… όλοι αυτοί που δεν προέβλεπαν ότι υπήρχε περίπτωση εν έτη 2016 η πτώση της ψηφιακής πώλησης να είναι  μεγαλύτερη από την πτώση των  πωλήσεων του φυσικού φορέα…: όλοι αυτοί δεν έλαβαν υπόψη τους τον ανθρώπινο παράγοντα.

Θα το γράψω σε πρώτο πρόσωπο. Όπως συμβαίνει σε μένα που τυγχάνω συνειδητός ακροατής και αγοραστής μουσικής, αδιάλειπτα, τριάντα χρόνια τώρα.
Άμα θέλω τόσο πολύ ένα τραγούδι και δεν με πολυνοιάζει και τόσο ποιος το λέει θα το γράψω ή θα φροντίσω να μου το γράψουν  σε μια κασέτα (παλαιότερα) ή θα το κατεβάσω από ένα παράνομο site (πριν λίγα χρόνια) ή θα το λιώσω στα plays σε μια υπηρεσία streaming και στο youtube (σήμερα).

Όταν μου αρέσει πολύ ένα τραγούδι τότε θα επιδιώξω να ακούσω και κάτι ακόμη του ίδιου καλλιτέχνη. Αν ο καλλιτέχνης μου τραβήξει για οποιοδήποτε λόγο την προσοχή και βρεθώ να ακούω και άλλο, και ακόμη κι άλλο τραγούδι του, τότε (θέλω-δεν θέλω) θα αρχίσει να αναπτύσσεται  ένας δεσμός (bond) με τον καλλιτέχνη. Θα διαβάσω και καμιά συνέντευξη του, θα τσεκάρω αν μπορώ να τον δω και κάπου live και ο δεσμός θα ισχυροποιηθεί.

Ας μου πει κάποιος τι σχέση έχει  όλη αυτή η παραπάνω ανθρώπινη διάσταση της ακρόασης μουσικής με τα απανωτά τυχαία clicks σε μια συσκευή όπου πατάω ένα «κουμπί» και αρχίζει να παίζει κάτι. Ένα πράγμα. Ότι να’ναι. Ότι ώρα να’ναι. Το οποίο συχνά δεν ξέρω καν τι είναι. Και τελικά μετά από τόσα clicks δεν με πολυενδιαφέρει και τι είναι. Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι αν «μου αρέσει» ή αν «δεν μου αρέσει». Τώρα που κάνω το κλικ. Γιατί τώρα που κάνω το click και το ακούω μπορεί να μην μου αρέσει αλλά  σε 15 μέρες, χαμένος πάλι  μέσα σε έναν ωκεανό clicks, μπορεί να το «κλικάρω» πάλι, να μην θυμάμαι καν ότι το έχω ακούσει και να μ’αρέσει. Ή το ανάποδο.

Μέσα σε αυτήν την διαδικασία των ευκαιριακών και εξ αφορμής clicks που είναι η συνομιλία με τον καλλιτέχνη ή έστω με το καλλιτέχνημα; Που είναι ο δεσμός;

Δεν έχει you tube link σήμερα. Πάω να ακούσω ένα cd. Ή  ένα βινύλιο. Ή μπαίνω στην υπηρεσία streaming που χρησιμοποιώ να τσεκάρω έναν τύπο που μου έχει τραβήξει την προσοχή. Το βράδυ σκέφτομαι να πάω σε μια συναυλία.

Φιλιά

Υ. Γ. Στο άρθρο της Charlotte Hassan στο “Digital Music News” που έδωσε και την αφορμή για το παρόν «Άρση-Θέση» αναφέρεται – ως κάτι ήδη γνωστό στον χώρο – ότι κυκλοφορεί η φήμη πως η Apple θα καταργήσει την υπηρεσία ψηφιακής πώλησης από το iTunes σύντομα. Σε 2-3 χρόνια. Πιθανότατα πριν το 2020 δηλαδή…